Karaciğer Yağlanması Belirtileri ve Tedavisi

Karaciğer Yağlanması Belirtileri

Karaciğer yağlanması erken dönemde herhangi bir belirtiye yol açmaz. Genellikle başka sorunların tespiti için kullanılan kan tahlili gibi testlerle ortaya çıkmaktadır. Belki bir doktor, fiziksel muayene esnasında karaciğer büyümesi tespit edebilir.

Karaciğer yağlanması çok ilerlerse aşağıdaki belirtilere yol açabilir:

• Yorgunluk
• Kilo kaybı
• Kuvvet kaybı
• Sağ üst karında, kaburgaların altında rahatsızlık hissi
• Zihin bulanıklığı

Karaciğer yağlanması siroza dönüşürse aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:

• Sarılık (cildin ve göz beyazının sararması)
• Ciltte kaşıntı
• Ayaklarda, ayak bileklerinde, bacakta veya karında şişme
• Karaciğer fonksiyonlarının zayıflaması

Siroz, karaciğer yetmezliğine ve ölüme neden olabilen bir hastalıktır.

Karaciğer Yağlanması Neden Olur?

1) Alkol ve Sigara

Karaciğerimiz tükettiğimiz yiyecek ve içecekleri işleyerek vücudumuzun kullanabileceği forma sokar. Buna alkol de dahildir. Ancak zehir etkisinden dolayı alkolü her süzüşünde bir miktar karaciğer hücresi ölür.

• Karaciğer kendini yeniler, ancak uzun süreli alkol kullanımı karaciğerin elinden bu yeteneğini alır.
• Karaciğer yağlanması, alkole bağlı karaciğer hastalıklarının ilk aşamasıdır. Sürecin devamında hepatit (karaciğer iltihabı) ve son aşama olarak siroz görülebilir.

Sigara ise kötü kolesterolü yükseltmesi, tansiyon sorunlarına yol açması vb. etkileri ile alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanmasına neden olur.

2) Hatalı Beslenme

Yüksek kalorili beslenmek karaciğerin iş yükünü artırır, verimli işlenemeyen bileşenler ve karaciğerin zorlanması karaciğer yağlanmasına neden olur.

3) Aşırı Kilolu Olmak

Aşırı kilolu olmak karaciğer yağlanması riskini artırır. Özellikle bel çevresindeki yağlanma miktarı fazla olanlar daha yüksek risk altındadır.

Aşağıdaki hastalıklar da karaciğer yağlanması ile ilişkilidir:

• Tip 2 şeker hastalığı
• Kandaki trigliserid (yağ) seviyesinin yüksek olması
• Yüksek kolesterol
• Yüksek tansiyon
• Çölyak hastalığı: Tahıllarda bulunan glüten proteininin sindirilememesi hastalığı
• Wilson hastalığı: Dokularda bakır birikmesi ile karakterize bir hastalık

4) Bazı İlaçlar

Aşağıdaki ilaçlar alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanması riskini yükseltir:

• Tamoksifen (Soltamox)
• Amiodoron şırıngaları (Nestorone)
• Amiodoron hapları (Cordarone, Pacerone)
• Metotreksat (Trexall)

5) İnsülin Direnci ve Diğer Nedenler

İnsülin direnci olan hastalarda yeterli miktarda insülin üretilmektedir, ancak vücut hücreleri insüline karşı duyarsızdır. Bu durumda kandaki glukoz vücut hücreleri yerine karaciğerde depolanarak karaciğer yağlanmasına neden olabilir.

Aşağıdaki etkenler de karaciğer yağlanmasına yol açabilir:

• Kısa sürede çok fazla kilo vermek
• Uzun süre gıdasız kalmak
• Kortikosteroit, tetrasiklin ve karbon tetraklorit içeren ilaç veya kimyasallara maruz kalmak

Karaciğer Yağlanması Tedavisi

1) Alkolü Sınırlandırın

Alkolü kısıtlamak, karaciğer yağlanmasının nedeni alkol olsa da olmasa da çok önemlidir. Hastalığın aşamasına göre hayati bile olabilir.

• Hafif karaciğer yağlanması vakalarında en az iki hafta süre ile alkol tüketmemek karaciğer hasarının iyileşmesini sağlayabilir. Ancak sonrasında da ne kadar alkol tüketilebileceği ile ilgili doktorunuzun önerisine uymalısınız.
• İlerlemiş vakalarda alkolü ömür boyu tamamen bırakmak gerekebilir. Karaciğer ölümünden kurtulmanın tek yolu bu olabilir.
• Alkole bağlı karaciğer hastalığı olan kişilerin 70%’inde alkol bağımlılığı olduğu düşünülüyor. Bırakma süreci kolay olmazsa psikolojik destek alınız. Acamprosate, nalterexone, disulfiram gibi ilaçların kullanılması gerekebilir.

2) Sağlıklı Bir Beslenme Programınız Olsun

Sadece yediklerinize dikkat ederek bile karaciğerde yağlanma önemli ölçüde azalacaktır.

• Basit şeker tüketilmemelidir. Tatlı, hamur işi, aperatif şekerlemeler azaltılmalıdır.
• Lifli gıdalara ağırlık verilmelidir. Bu amaçla yeşil yapraklı sebze, meyve ve tam tahıl tüketimi artırılmalıdır.
• Doymuş yağ tüketilmemelidir. Kızartmalardan, işlenmiş etlerden ve çok fazla süt ürünü tüketmekten uzak durulmalıdır.
• Tuz tüketimi azaltılmalıdır.

3) Yaşam Tarzınıza Dikkat Edin

İdeal kilonuzda kalın. Vücut kitle endeksinizi hesaplayın: Vücut ağırlığınızı boy uzunluğunuzun karesine bölün (ağırlık kg, uzunluk m). Çıkan sonuç 18,5 ile 24,9 aralığında ise sağlıklı kilodasınız demektir. Daha fazla ise kilo vermeli, daha az ise kilo almalısınız.

Ayrıca;

• Düzenli egzersiz yapın. Haftada en az 150 dakikanızı orta tempolu egzersize ayırın. Kilo verdirmese dahi karaciğer yağlanmasını azaltır.
• Sigaradan uzak durun.

4) İlaç Tedavisi

Bizzat karaciğer yağlanması için geliştirilen herhangi bir ilaç yoktur. Ancak yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, tip iki şeker hastalığı gibi altta yatan hastalıkların tedavisi için bazı ilaçlar önerilebilir.

5) Karaciğer Nakli

Karaciğer yağlanması şiddetli siroza dönüşürse, hastanın karaciğer nakil sırasına alınması gerekebilir. Alternatif yol olarak, bir donörden nakil yapılabilir. Karaciğer kendini yenileyebildiği için hem donör, hem de alıcının karaciğeri normal boyutlarına erişecektir.