Hematokrit - HCT Yüksekliği, Düşüklüğü Nedenleri ve Tedavisi

Hematokrit (HCT ) kırmızı kan hücrelerinin oluşturduğu hacmin, toplam kan hacmine oranıdır. Kan iki kısımdan oluşur. Şekilli elemanlar ve serum olarak ikiye ayrılır. Hematokrit; kanın şekilli elemanlarının, kanın serum miktarına oranıdır.

Sağlık 20.10.2022, 13:15 20.10.2022, 13:19 Yılmaz BERKE
Hematokrit - HCT Yüksekliği, Düşüklüğü Nedenleri ve Tedavisi

İÇİNDEKİLER:

  1. Hematokrit (HCT) Normal Değerleri Nedir?
  2. Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
  3. Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Nedenleri
  4. Hematokrit (HCT) Düşüklüğünün Yol Açabileceği Sorunlar
  5. Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Tedavisi
  6. Hematokrit (HCT) Yüksekliği
  7. Hematokrit (HCT) Yüksekliği Nedenleri
  8. Hematokrit (HCT) Yüksekliğinin Diğer Nedenleri
  9. Hematokrit (HCT) Yüksekliğinin Yol Açabileceği Sorunlar
  10. Hematokrit (HCT) Yüksekliği Tedavisi

Hematokrit (HCT) Normal Değerleri Nedir?
HCT’nin normal değer aralığı yaşa, cinsiyete, hamilelik durumuna, yaşanılan rakıma ve test yöntemine göre değişkenlik gösterir. En sık kullanılan test tekniklerine göre HCT’nin normal değer aralıkları aşağıdaki gibidir:

  • Yenidoğanlarda: 55% – 68%
  • 1 yaşını dolduran bebeklerde: 29% – 41%
  • 10 yaş: 36% – 40%
  • Yetişkin erkeklerde: 42% – 54%
  • Yetişkin kadınlarda: 38% – 46%
  • Hamile kadınlarda alt limit: 30% – 34% üst limit: 46%
  • Yüksek rakımlı bölgelerde yaşayan erkeklerde: 45% – 61% kadınlarda: 41% – 56%

Bu değerler test için kullanılan makineye göre 7% değişkenlik gösterebilmektedir. Ayrıca değerler okunurken HGB (hemoglobin) parametreleri ile birlikte, bir uzman tarafından değerlendirilmelidir.

Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
Yukarıda verilen alt limitlerin aşağısındaki değerler HCT düşüklüğü olarak adlandırılır. Bu duruma anemi (kansızlık) da denmektedir.

Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Belirtileri

  • Bitkinlik, çabuk yorulma
  • Solgun görünüm
  • Saç kaybı
  • Nefes darlığı

Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Nedenleri
HCT düşüklüğü birçok nedenle ortaya çıkabilir. Bunlardan bazı nedenleri:

  • Darbe, kolon kanseri, ülser, kesilme veya yara oluşumu gibi nedenler sonrasında oluşan iç veya dış kanamalar
  • Orak hücreli anemi, dalak büyümesi gibi nedenlerle oluşan kontrolsüz alyuvar yıkımları
  • Kemik iliği baskılanması, kanser gibi nedenlerle alyuvar üretiminin yavaşlaması
  • B12 vitamini, demir eksikliği gibi mineral ve gıda yetersizlikleri
  • Kemoterapi ve böbrek yetmezliği ilaçları
  • Uzun süreli aşırı alkol tüketimi

Hematokrit (HCT) Düşüklüğünün Yol Açabileceği Sorunlar

  • Ayağa kalkamayacak kadar yorgun hissedilebilir
  • Taşikardi gibi nabız problemlerine, kalp yetmezliğine yol açabilir
  • HCT düşüklüğüne yol açan bazı doğuştan gelen hastalıklar ölümcül olabilir.

Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Tedavisi

1) Beslenme
En iyi tedavi, uygun besinler tüketmektir. Et, balık, yumurta, süt, yeşil yapraklı sebze, yoğurt, börülce, bamya, fasulye ve bezelye tüketilerek yeterli miktarda folik asit, demir ve B12 vitamini alınmalıdır.

2) Besin Takviyeleri
B12 vitamini ve folik asit destekleri kullanılabilir.

3) Egzersiz
Egzersiz yapmak vücudun alyuvar üretimini teşvik eder ve kan dolaşımını daha düzenli hale getirir. Haftada beş gün günde yarım saat süre ile orta tempolu egzersiz yapılmalıdır.

4) Kan Nakli
İleri seviyedeki vakalarda damar içi yöntemlerle demir veya kan nakilleri gerekebilir.

Hematokrit (HCT) Yüksekliği
Yukarıda verilen üst limitlerin yukarısındaki değerler HCT yüksekliği olarak karakterize edilir. Polisitemi olarak da bilinir.

Hematokrit (HCT) Yüksekliği Belirtileri

  • Halsizlik, yorgunluk
  • Baş ağrısı, karın ağrısı
  • Ciltte kaşıntı, kolay morarma
  • Eklem ve kas ağrıları
  • Dışkıda kan

Hematokrit (HCT) Yüksekliği Nedenleri

1) Vücudun Susuz Kalması
Yetersiz sıvı alımı, uzun süreli yüksek sıcaklığa maruz kalma gibi nedenlerle oluşan aşırı su kaybı (dehidrasyon) HCT yüksekliğine neden olabilir.

2) Oksijen Eksikliği
Sigara kullanma, yüksek rakımda yaşama, akciğer fibrozisi hastalığı gibi nedenlerle vücut hücrelerine yeterli miktarda oksijene erişememesi durumunda HCT yüksekliği oluşabilir.

Hematokrit (HCT) Yüksekliğinin Diğer Nedenleri

  • Doğuştan gelen kalp hastalıkları gibi genetik sorunlar
  • Kemik iliğinin aşırı miktarda alyuvar üretmesi sonucu oluşan eritrositoz, polisitemi vera gibi hastalıklar
  • Kronik uyku apnesi, akciğer embolisi, KOAH gibi problemler yüzünden ortaya çıkan kalp sorunları
  • Eritropoetin gibi alyuvar sayısını artırıcı özellik gösteren maddelerin aşırı kullanımı. Daha çok sporcular doping etkisi nedeni ile kullanmaktadır.

Hematokrit (HCT) Yüksekliğinin Yol Açabileceği Sorunlar

  • Sıcağa katlanamama, terleme
  • Uzun süreli HCT yüksekliği durumunda kanın damar içinde pıhtı atması riski, kalp sorunları, felç

Hematokrit (HCT) Yüksekliği Tedavisi
HCT yüksekliği şunlara dikkat edilerek giderilebilir:

1) Demir İçeren Yiyeceklerin Azaltılması
Demir destekleri kullanılmamalıdır. Et, yeşil yapraklı sebze, balık, midye gibi demir deposu gıdaların tüketimi sınırlandırılmalıdır.

2) Kafeinli İçeceklerden Sakınılmalı
Kahve, koyu çay ve alkol gibi içecekler idrar söktürücü özellikleri ile vücudun su oranını azaltırlar, uzak durulmalıdır. Vücut susuz kalmamalıdır, günde en az sekiz bardak su için.

3) Greyfurt Suyu
Greyfurta acı tadını veren naringin, vücudun alyuvar öteleme mekanizmasını teşvik ederek HCT yüksekliğini tedavi etmektedir. Greyfurt suyu da tüketebilirsiniz.

4) Vücudu Fazla Zorlamayın
Egzersiz yaparken kendinizi aşırı derecede zorlamayın. Aksi takdirde vücudunuz oksijen ihtiyacınızı gidermek için daha fazla alyuvar üretmeye başlayacaktır.

5) Kan Bağışı
Kan bağışı yapabilirsiniz. Bu sayede kanınızdaki alyuvar yoğunluğunu rahatlatarak yenilenmesini kolaylaştırabilirsiniz.

6) Kan Alma
Polisitemi vera gibi hastalıklar sonucunda HCT yüksekliği yaşayan kişilerden bir miktar kan boşaltılabilir.

7) Aspirin
Günde bir tane aspirin kullanarak kanınızı sulandırabilirsiniz.

8) Rakımı Yüksek Yerlerde Yaşayın
Deniz seviyesine yakın yerlerde yaşamaya çalışın.

9) Sigara İçmeyin
Sigara içmeyin. Bu sayede alyuvarlarınızın oksijen taşıma kapasitesi artar; aynı oksijeni taşımak için daha fazla alyuvar üretmek zorunda kalmazsınız.



Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 19 Nisan 2024
İmsak 04:40
Güneş 06:13
Öğle 13:08
İkindi 16:53
Akşam 19:54
Yatsı 21:20
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 32 87
2. Fenerbahçe 32 85
3. Trabzonspor 32 52
4. Beşiktaş 32 48
5. Rizespor 32 48
6. Başakşehir 32 46
7. Kasımpasa 32 46
8. Sivasspor 32 44
9. Antalyaspor 32 42
10. Alanyaspor 32 42
11. A.Demirspor 32 40
12. Samsunspor 32 38
13. Ankaragücü 32 37
14. Kayserispor 32 37
15. Konyaspor 32 36
16. Hatayspor 32 33
17. Gaziantep FK 32 31
18. Karagümrük 32 30
19. Pendikspor 32 30
20. İstanbulspor 32 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 30 68
2. Göztepe 30 60
3. Kocaelispor 30 52
4. Ahlatçı Çorum FK 30 52
5. Sakaryaspor 30 51
6. Bodrumspor 30 49
7. Boluspor 30 46
8. Bandırmaspor 30 46
9. Gençlerbirliği 30 44
10. Erzurumspor 30 41
11. Keçiörengücü 30 36
12. Şanlıurfaspor 30 34
13. Ümraniye 30 34
14. Manisa FK 30 33
15. Tuzlaspor 30 32
16. Adanaspor 30 32
17. Altay 30 15
18. Giresunspor 30 7
Takımlar O P
1. M.City 32 73
2. Arsenal 32 71
3. Liverpool 32 71
4. Aston Villa 33 63
5. Tottenham 32 60
6. Newcastle 32 50
7. M. United 32 50
8. West Ham United 33 48
9. Chelsea 31 47
10. Brighton 32 44
11. Wolves 32 43
12. Fulham 33 42
13. Bournemouth 32 42
14. Crystal Palace 32 33
15. Brentford 33 32
16. Everton 32 27
17. Nottingham Forest 33 26
18. Luton Town 33 25
19. Burnley 33 20
20. Sheffield United 32 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 31 78
2. Barcelona 31 70
3. Girona 31 65
4. Atletico Madrid 31 61
5. Athletic Bilbao 31 57
6. Real Sociedad 31 50
7. Valencia 31 47
8. Real Betis 31 45
9. Villarreal 31 39
10. Getafe 31 39
11. Osasuna 31 39
12. Las Palmas 31 37
13. Sevilla 31 34
14. Deportivo Alaves 31 32
15. Mallorca 31 31
16. Rayo Vallecano 31 31
17. Celta Vigo 31 28
18. Cadiz 31 25
19. Granada 31 17
20. Almeria 31 14