B12 Eksikliği Belirtileri ve Nedenleri

Sürekli yorgun mu hissediyorsunuz? Hafızanızın eskisi gibi iyi olmadığından mı şikayetçisiniz? Ya da depresyonda mısınız? Tüm bu sorunların altında yatan sebep B12 vitamini eksikliği olabilir.

Sağlık 20.10.2022, 08:56 20.10.2022, 13:03 Emre
B12 Eksikliği Belirtileri ve Nedenleri

Sadece hayvansal gıdalarda (et ve süt ürünleri) bulunan B12 vitaminine kemik iliğinde yeterince kırmızı kan hücresi üretmek için ihtiyaç duyulur. B12 vitamini karaciğerde depolanır ve tam doluluk durumunda 5 yıl kadar yetebilir. B12 eksikliği vücutta yeterince B12 vitamini depolanamaması şeklinde tanımlanır. Bu da kan hücrelerinin olması gereken seviyenin altında olmasına, yani kötücül anemiye neden olur. B12 vitamini eksikliğinde odaklanamama, dikkat kaybı, unutkanlık ve ruh hâlinde değişiklikler gibi zihinsel problemler ortaya çıkabilir.

B12 Eksikliği Belirtileri
B12 vitamini eksikliğinde yeterince kırmızı kan hücresi üretilemez. Bu durumda vücudun çeşitli hücre ve organlarına yeterince kan ulaştırılmaz. Kırmızı kan hücrelerininin taşıdığı oksijeni kullanamayan hücre ve organlarda birtakım aksaklıklar baş gösterir. Ayrıca B12 vitamini sinir hücrelerinin etrafını saran miyelin kılıf sentezinde görev aldığı için, eksikliği zihinsel sorunlara yol açar.

B12 vitamini eksikliği belirtileri genelde yavaş yavaş kendini gösterir ve hemen fark edilmezler. Eğer durum kötüye gidiyorsa, şu yaygın belirtiler ortaya çıkabilir:

  • Güçsüzlük ve Bitkinlik
  • Baş Dönmesi ve Bayılma Hissi
  • Çarpıntı ve Kalp Atışının Hızlanması
  • Nefes Darlığı
  • Dilde Yaralar Oluşması ve Dilin Kırmızı Bir Görünüm Alması
  • Mide Bulantısı ve İştah Kaybı
  • Kilo Kaybı
  • İshal
  • Gözlerin ve Derinin Sarımsı Bir Renk Alması

Eğer B12 eksikliği uzun süreler devam ederse, bu durum beyin hücrelerinde geri dönüşü olmayan sorunlar yaratabilir, böylece şu belirtiler ortaya çıkabilir:

  • Ellerde ve Ayaklarda Uyuşma, Karıncalanma
  • Yürümede Zorlanma
  • Kaslarda Zayıflama
  • Çabuk Öfkelenme
  • Hafıza Kaybı
  • Bunama
  • Depresyon
  • Psikoz

B12 Eksikliği Neden Olur?
B12 vitamini eksikliği şu nedenlerle ortaya çıkabilir:

1. Yetersiz B12 Alımı
Yeterince hayvansal gıda tüketmeyenlerde ve vejeteryan beslenenlerde (et, balık, yumurta ve süt ürünleri yemeyenlerde) B12 vitamini eksikliği kaçınılmazdır. Yeme bozukluklarında (anoreksiya ve bulimia) B12 eksikliği yine diyetle ilişkilidir.

2. İntrinsik Faktör Eksikliği
İntrinsik faktör mide zarındaki hücreler tarafından salgılanan bir proteindir. Bu protein B12 vitaminine bağlanır ve B12 vitaminini bağırsaklarda emilmek üzere taşır. İntrinsik faktörün yokluğu kötücül aneminin en yaygın sebebidir.

3. Mide Ameliyatı Geçirenler
B12 vitamini eksikliği midenin bir bölümün alınmasıyla sonuçlanan mide ameliyatı olmuş kişilerde görülebilir.

4. Bakterilerin Aşırı Çoğalması
Diyabet, skleroderma (deri sertleşmesi), striktür (vücudun çeşitli bölümlerinde oluşan darlıklar) ve divertikül hastalarında alınan gıdaların bağırsaklardan geçişi yavaşlar. Bu da bağırsak bakterilerinin çoğalması ve aşırı büyümesine neden olur. Bu bakteriler B12 vitaminini kendi ihtiyaçları için kullanırlar, böylece B12 vitamini eksikliği oluşur.

B12 Eksikliğinin Teşhisi

  • Doktorunuz nasıl beslendiğiniz ve ailenizde anemi hastası olup olmadığı hakkında soru soracaktır. Doktorunuz ayrıca diyabet, bağışıklık problemleri veya mide ameliyatı gibi B12 eksikliğine yol açan herhangi tıbbi bir durumunuz olup olmadığını göz önünde bulunduracaktır.
  • Doktorunuz tıbbi geçmişiniz ya da belirtiler sebebiyle B12 vitamini eksikliği şüphesiyle sizden bazı testler yaptırmanızı isteyecektir. Bundan önce fiziksel bir muayene yaparak, dilinizde kızarma, derinizde sarılık olup olmadığına bakacak ve kalbinizi dinleyecektir.

Laboratuvar testleri şunlardır:

  1. Kırmızı kan hücresi seviyesini ve bunların görünüşünü saptamak için yapılan standart testler: B12 eksikliğinde kırmızı kan hücreleri olağandışı bir şekilde büyük ve anormaldir.
  2. B12 seviyesini ölçmek için yapılan kan testleri: Demir ve folik asit seviyeleri de bu test aracılığıyla ölçülür.
  3. Metilmalonik Asit seviyesini ölçmek için yapılan kan testleri: Metilmalonik asit B12 eksikliği bulunan kişilerde artış gösterir.
  4. İntrinsik faktör antikoru için yapılan kan testleri: Eğer kötücül aneminiz varsa doktorunuz antikor seviyesini ölçmek için özel testler yaptırabilir. Midesinde intrinsik faktör eksikliği olan çoğu kişinin kanında bu antikorlardan bulunur.
  5. Kemik İliği Biyopsisi: Çok nadir de olsa, teşhisi doğrulamak için kemik iliği biyopsisi yapılabilir. Bu prosedürde, belin hemen aşağısındaki pelvik kemiğe bir iğne sokularak, kemik iliğinden bir parça alınır. Kemik iliği örneği anemi veya kırmızı kan hücrelerinde anormallik var mı diye incelenir.

Ne Kadar Sürede İyileşir?
Uygun tedaviyle, B12 eksikliği belirtileri birkaç gün içinde iyileşmeye başlar. Vejeteryanlar ve diyete bağlı olarak B12 eksikliği olan kişiler B12 vitamini hapları, B12 vitamini iğneleri ve B12 vitamini alımını artıracak şekilde tasarlanan diyetler sayesinde bu sorundan kurtulabilirler. Kötücül anemiye sahip kişiler ya da bağırsaklardaki emilim sorunu sebebiyle B12 eksikliği olanlar 1 ila 3 ayda bir iğne vurulmak durumundadır.

B12 Eksikliğinin Önlenmesi
B12 eksikliğini önlemek için yeterince hayvansal gıda ile beslenmeye, bu mümkün değilse B12 vitamini hapı almaya dikkat edilmelidir.

B12 emiliminde sorun yaşayan kişiler için, B12 eksikliği kaçınılmazdır. Ama bir kere teşhis konduktan sonra düzenli iğneler sayesine bu problemle bir daha karşılaşılmaz.

B12 Vitamini İçeren Besinler
B12 vitamini içeren besinler en çoktan aza doğru şöyledir:

  1. Karaciğer
  2. Kırmızı et
  3. Kabuklu deniz ürünleri
  4. Balık
  5. Yumurta
  6. Peynir

B12 vitamini vücut tarafından az da olsa üretilebilir. Süt B12 vitamini içerse de, işlenmesi sırasında B12 kaybolur.



Yorumlar (3)
Burcu 3 yıl önce
B12 Vitamini eksikse kesinlikle takviye yapılmalı. Aksi halde unutkanlık ve yorgunluğa sebep oluyor. Bende bu olduğu için yazdım, başkalarında farklı etki oluşabilir.
Tuna 3 yıl önce
B12 eksikliğini fark etmem sonucu yaptırdığım kan testi ile b12 64 çıktı. Dodex ampul ile enjeksiyon tedavisi başladık 3 kutu olmak üzere haftalık, günlük ve aylık olmak üzere devam etti bitti ve b12 testim 225 olmuş doktor düşük dedi istersen devam edelim dedi bende kendimi iyi hissediyordum şimdilik kalsın dedim ve 1 ay sonra gene rahatsızlık vermeye başladı böyle hani kalp çarpıntısı, halsizlik vs. gibi tekrar gittim b12 bu sefer 215 düşmüş tekrardan başladık şuan devam ediyorum bu arada vegan değilim hepsini yerim ama daha 2009 da apandis ameliyatı olmuştum belki ondan olabilir diyeceğim ama 10 yıl oldu :)
Bero 3 yıl önce
Bende de b12 eksikliği var ama nedense ilaç kullanmıyorum bir ara iğne vermişti doktor. Bir de glutathionu araştırmanızı tavsiye ederim. Ben rahatsızlığımdan dolayı 5 yıldır kullanıyorum kas yapılanması bağışıklığı yükseltmek ve hücre yenileyici. 3 ay ara ile de onun iğnesini kullanıyorum 5 gün boyunca serum ile 2400 mg alıyorum.
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 30 Mart 2023
İmsak 05:18
Güneş 06:45
Öğle 13:14
İkindi 16:45
Akşam 19:33
Yatsı 20:54
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 25 60
2. Fenerbahçe 24 54
3. Beşiktaş 25 49
4. A.Demirspor 25 45
5. Trabzonspor 25 44
6. Başakşehir 24 41
7. Kayserispor 25 38
8. Konyaspor 25 34
9. Karagümrük 24 31
10. Antalyaspor 25 28
11. Alanyaspor 25 28
12. Sivasspor 25 27
13. Kasımpaşa 25 26
14. Gaziantep FK 25 25
15. Ankaragücü 24 25
16. İstanbulspor 24 24
17. Giresunspor 24 23
18. Hatayspor 24 23
19. Ümraniye 25 22
Takımlar O P
1. Samsunspor 28 60
2. Eyüpspor 28 53
3. Rizespor 27 52
4. Sakaryaspor 28 52
5. Pendikspor 27 50
6. Keçiörengücü 28 47
7. Bodrumspor 28 45
8. Manisa FK 27 42
9. Göztepe 27 41
10. Boluspor 27 41
11. Bandırmaspor 27 40
12. Altay 28 28
13. Tuzlaspor 27 28
14. Erzurumspor 27 25
15. Adanaspor 28 25
16. Altınordu 27 23
17. Gençlerbirliği 27 21
18. Denizlispor 28 17
19. Yeni Malatyaspor 28 16
Takımlar O P
1. Arsenal 28 69
2. M.City 27 61
3. M. United 26 50
4. Tottenham 28 49
5. Newcastle 26 47
6. Liverpool 26 42
7. Brighton 25 42
8. Brentford 27 42
9. Fulham 27 39
10. Chelsea 27 38
11. Aston Villa 27 38
12. Crystal Palace 28 27
13. Wolves 28 27
14. Leeds United 27 26
15. Everton 28 26
16. Nottingham Forest 27 26
17. Leicester City 27 25
18. West Ham United 26 24
19. Bournemouth 27 24
20. Southampton 28 23
Takımlar O P
1. Barcelona 26 68
2. Real Madrid 26 56
3. Atletico Madrid 26 51
4. Real Sociedad 26 48
5. Real Betis 26 45
6. Villarreal 26 41
7. Athletic Bilbao 26 36
8. Rayo Vallecano 26 36
9. Osasuna 26 34
10. Celta Vigo 26 34
11. Mallorca 26 32
12. Girona 26 31
13. Getafe 26 29
14. Sevilla 26 28
15. Cadiz 26 28
16. Real Valladolid 26 28
17. Espanyol 26 27
18. Valencia 26 26
19. Almeria 26 26
20. Elche 26 13