Hematokrit - HCT Yüksekliği, Düşüklüğü Nedenleri ve Tedavisi

Hematokrit (HCT ) kırmızı kan hücrelerinin oluşturduğu hacmin, toplam kan hacmine oranıdır. Kan iki kısımdan oluşur. Şekilli elemanlar ve serum olarak ikiye ayrılır. Hematokrit; kanın şekilli elemanlarının, kanın serum miktarına oranıdır.

Sağlık 20.10.2022, 13:15 20.10.2022, 13:19 Yılmaz BERKE
Hematokrit - HCT Yüksekliği, Düşüklüğü Nedenleri ve Tedavisi

İÇİNDEKİLER:

  1. Hematokrit (HCT) Normal Değerleri Nedir?
  2. Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
  3. Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Nedenleri
  4. Hematokrit (HCT) Düşüklüğünün Yol Açabileceği Sorunlar
  5. Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Tedavisi
  6. Hematokrit (HCT) Yüksekliği
  7. Hematokrit (HCT) Yüksekliği Nedenleri
  8. Hematokrit (HCT) Yüksekliğinin Diğer Nedenleri
  9. Hematokrit (HCT) Yüksekliğinin Yol Açabileceği Sorunlar
  10. Hematokrit (HCT) Yüksekliği Tedavisi

Hematokrit (HCT) Normal Değerleri Nedir?
HCT’nin normal değer aralığı yaşa, cinsiyete, hamilelik durumuna, yaşanılan rakıma ve test yöntemine göre değişkenlik gösterir. En sık kullanılan test tekniklerine göre HCT’nin normal değer aralıkları aşağıdaki gibidir:

  • Yenidoğanlarda: 55% – 68%
  • 1 yaşını dolduran bebeklerde: 29% – 41%
  • 10 yaş: 36% – 40%
  • Yetişkin erkeklerde: 42% – 54%
  • Yetişkin kadınlarda: 38% – 46%
  • Hamile kadınlarda alt limit: 30% – 34% üst limit: 46%
  • Yüksek rakımlı bölgelerde yaşayan erkeklerde: 45% – 61% kadınlarda: 41% – 56%

Bu değerler test için kullanılan makineye göre 7% değişkenlik gösterebilmektedir. Ayrıca değerler okunurken HGB (hemoglobin) parametreleri ile birlikte, bir uzman tarafından değerlendirilmelidir.

Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
Yukarıda verilen alt limitlerin aşağısındaki değerler HCT düşüklüğü olarak adlandırılır. Bu duruma anemi (kansızlık) da denmektedir.

Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Belirtileri

  • Bitkinlik, çabuk yorulma
  • Solgun görünüm
  • Saç kaybı
  • Nefes darlığı

Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Nedenleri
HCT düşüklüğü birçok nedenle ortaya çıkabilir. Bunlardan bazı nedenleri:

  • Darbe, kolon kanseri, ülser, kesilme veya yara oluşumu gibi nedenler sonrasında oluşan iç veya dış kanamalar
  • Orak hücreli anemi, dalak büyümesi gibi nedenlerle oluşan kontrolsüz alyuvar yıkımları
  • Kemik iliği baskılanması, kanser gibi nedenlerle alyuvar üretiminin yavaşlaması
  • B12 vitamini, demir eksikliği gibi mineral ve gıda yetersizlikleri
  • Kemoterapi ve böbrek yetmezliği ilaçları
  • Uzun süreli aşırı alkol tüketimi

Hematokrit (HCT) Düşüklüğünün Yol Açabileceği Sorunlar

  • Ayağa kalkamayacak kadar yorgun hissedilebilir
  • Taşikardi gibi nabız problemlerine, kalp yetmezliğine yol açabilir
  • HCT düşüklüğüne yol açan bazı doğuştan gelen hastalıklar ölümcül olabilir.

Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Tedavisi

1) Beslenme
En iyi tedavi, uygun besinler tüketmektir. Et, balık, yumurta, süt, yeşil yapraklı sebze, yoğurt, börülce, bamya, fasulye ve bezelye tüketilerek yeterli miktarda folik asit, demir ve B12 vitamini alınmalıdır.

2) Besin Takviyeleri
B12 vitamini ve folik asit destekleri kullanılabilir.

3) Egzersiz
Egzersiz yapmak vücudun alyuvar üretimini teşvik eder ve kan dolaşımını daha düzenli hale getirir. Haftada beş gün günde yarım saat süre ile orta tempolu egzersiz yapılmalıdır.

4) Kan Nakli
İleri seviyedeki vakalarda damar içi yöntemlerle demir veya kan nakilleri gerekebilir.

Hematokrit (HCT) Yüksekliği
Yukarıda verilen üst limitlerin yukarısındaki değerler HCT yüksekliği olarak karakterize edilir. Polisitemi olarak da bilinir.

Hematokrit (HCT) Yüksekliği Belirtileri

  • Halsizlik, yorgunluk
  • Baş ağrısı, karın ağrısı
  • Ciltte kaşıntı, kolay morarma
  • Eklem ve kas ağrıları
  • Dışkıda kan

Hematokrit (HCT) Yüksekliği Nedenleri

1) Vücudun Susuz Kalması
Yetersiz sıvı alımı, uzun süreli yüksek sıcaklığa maruz kalma gibi nedenlerle oluşan aşırı su kaybı (dehidrasyon) HCT yüksekliğine neden olabilir.

2) Oksijen Eksikliği
Sigara kullanma, yüksek rakımda yaşama, akciğer fibrozisi hastalığı gibi nedenlerle vücut hücrelerine yeterli miktarda oksijene erişememesi durumunda HCT yüksekliği oluşabilir.

Hematokrit (HCT) Yüksekliğinin Diğer Nedenleri

  • Doğuştan gelen kalp hastalıkları gibi genetik sorunlar
  • Kemik iliğinin aşırı miktarda alyuvar üretmesi sonucu oluşan eritrositoz, polisitemi vera gibi hastalıklar
  • Kronik uyku apnesi, akciğer embolisi, KOAH gibi problemler yüzünden ortaya çıkan kalp sorunları
  • Eritropoetin gibi alyuvar sayısını artırıcı özellik gösteren maddelerin aşırı kullanımı. Daha çok sporcular doping etkisi nedeni ile kullanmaktadır.

Hematokrit (HCT) Yüksekliğinin Yol Açabileceği Sorunlar

  • Sıcağa katlanamama, terleme
  • Uzun süreli HCT yüksekliği durumunda kanın damar içinde pıhtı atması riski, kalp sorunları, felç

Hematokrit (HCT) Yüksekliği Tedavisi
HCT yüksekliği şunlara dikkat edilerek giderilebilir:

1) Demir İçeren Yiyeceklerin Azaltılması
Demir destekleri kullanılmamalıdır. Et, yeşil yapraklı sebze, balık, midye gibi demir deposu gıdaların tüketimi sınırlandırılmalıdır.

2) Kafeinli İçeceklerden Sakınılmalı
Kahve, koyu çay ve alkol gibi içecekler idrar söktürücü özellikleri ile vücudun su oranını azaltırlar, uzak durulmalıdır. Vücut susuz kalmamalıdır, günde en az sekiz bardak su için.

3) Greyfurt Suyu
Greyfurta acı tadını veren naringin, vücudun alyuvar öteleme mekanizmasını teşvik ederek HCT yüksekliğini tedavi etmektedir. Greyfurt suyu da tüketebilirsiniz.

4) Vücudu Fazla Zorlamayın
Egzersiz yaparken kendinizi aşırı derecede zorlamayın. Aksi takdirde vücudunuz oksijen ihtiyacınızı gidermek için daha fazla alyuvar üretmeye başlayacaktır.

5) Kan Bağışı
Kan bağışı yapabilirsiniz. Bu sayede kanınızdaki alyuvar yoğunluğunu rahatlatarak yenilenmesini kolaylaştırabilirsiniz.

6) Kan Alma
Polisitemi vera gibi hastalıklar sonucunda HCT yüksekliği yaşayan kişilerden bir miktar kan boşaltılabilir.

7) Aspirin
Günde bir tane aspirin kullanarak kanınızı sulandırabilirsiniz.

8) Rakımı Yüksek Yerlerde Yaşayın
Deniz seviyesine yakın yerlerde yaşamaya çalışın.

9) Sigara İçmeyin
Sigara içmeyin. Bu sayede alyuvarlarınızın oksijen taşıma kapasitesi artar; aynı oksijeni taşımak için daha fazla alyuvar üretmek zorunda kalmazsınız.



Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 02 Mayıs 2024
İmsak 04:14
Güneş 05:54
Öğle 13:06
İkindi 16:57
Akşam 20:09
Yatsı 21:41
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 34 93
2. Fenerbahçe 34 89
3. Trabzonspor 34 58
4. Başakşehir 34 52
5. Beşiktaş 34 51
6. Kasımpasa 34 49
7. Rizespor 34 49
8. Alanyaspor 34 48
9. Sivasspor 34 48
10. Antalyaspor 34 45
11. A.Demirspor 34 41
12. Kayserispor 34 40
13. Samsunspor 34 39
14. Ankaragücü 34 38
15. Karagümrük 34 36
16. Konyaspor 34 36
17. Gaziantep FK 34 34
18. Hatayspor 34 33
19. Pendikspor 34 30
20. İstanbulspor 34 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 32 72
2. Göztepe 32 66
3. Sakaryaspor 32 57
4. Kocaelispor 32 55
5. Ahlatçı Çorum FK 32 55
6. Bodrumspor 32 53
7. Boluspor 32 50
8. Bandırmaspor 32 47
9. Gençlerbirliği 32 47
10. Erzurumspor 32 44
11. Keçiörengücü 32 39
12. Manisa FK 32 37
13. Ümraniye 32 37
14. Şanlıurfaspor 32 34
15. Tuzlaspor 32 34
16. Adanaspor 32 33
17. Altay 32 15
18. Giresunspor 32 7
Takımlar O P
1. Arsenal 35 80
2. M.City 34 79
3. Liverpool 35 75
4. Aston Villa 35 67
5. Tottenham 33 60
6. M. United 34 54
7. Newcastle 34 53
8. West Ham United 35 49
9. Chelsea 33 48
10. Bournemouth 35 48
11. Wolves 35 46
12. Brighton 34 44
13. Fulham 35 43
14. Crystal Palace 35 40
15. Everton 35 36
16. Brentford 35 35
17. Nottingham Forest 35 26
18. Luton Town 35 25
19. Burnley 35 24
20. Sheffield United 35 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 33 84
2. Barcelona 33 73
3. Girona 33 71
4. Atletico Madrid 33 64
5. Athletic Bilbao 33 58
6. Real Sociedad 33 51
7. Real Betis 33 49
8. Valencia 33 47
9. Villarreal 33 45
10. Getafe 33 43
11. Osasuna 33 39
12. Deportivo Alaves 33 38
13. Sevilla 33 38
14. Las Palmas 33 37
15. Rayo Vallecano 33 34
16. Mallorca 33 32
17. Celta Vigo 33 31
18. Cadiz 33 26
19. Granada 33 21
20. Almeria 33 14