Anoreksiya Nervoza - Yeme Bozukluğu

Anoreksiya Nervoza bir yeme bozukluğudur. Vücut yapısında ağır bir bozukluk ile karakterize, zayıf olmak için sıklıkla ölesiye açlık, yaşama şekli ve çabasının varlığıdır.

Sağlık 12.05.2018, 14:46 17.05.2018, 04:51 Emre
Anoreksiya Nervoza - Yeme Bozukluğu

Kişilerin düşünce süreçleri sürekli olarak yemek ile ilişkilidir. Yememeye yönelik çabalar gizlidir bu nedenle toplum içinde yemek yeme konusunda çekingen ve isteksiz davranabilirler. Gün içerisinde yineleyen tartıya çıkma davranışları görülür. Her tartılmada alınan gramlar bile onlar için endişe vericidir ve kilo aldığını / şişmanladığını düşündürür. Ve bu durum için bir an önce çaba göstermelidir.

İlgi çekme ve beğenilme başlangıçta belirgindir. Bunun için zamanla besin alımını sınırlamaya başlarlar. Kilo almayı engelleyici aktiviteler için gün içerisinde büyük zaman ve çaba harcarlar. Kendilerine kilo aldırmayacak yiyecek listeleri hazırlarlar ve bu listenin dışına çıkmamak için yoğun çaba gösterir hatta bunun için yemin ederler. Yaşamlarını bu listelere göre düzenlerler. Toplumsal ilişkilerde bir azalma gözlenir. Zayıflama gerçekleşse hatta sağlık için tehlikeli bir boyuta gelse bile kişi hala kilolu olduğu düşüncesi içerisindedir. Kendine güvensizlik, sürekli kendini eleştirme, kendini beğenmeme ve mutsuzluk hâkimdir. Bu mutsuzluk ile ilişkilerini ve günlük yaşamlarını devam ettirmede güçlük çekebilirler. Yemek tarifi toplarlar, başkalarına güzel sofralar hazırlayabilirler, bu da onların yoğun yeme düşünceleri olduğunun göstergesidir. Bazısı bu yememe kontrolünü sağlayamaz ve tıkanırcasına yemek yerler, bu genelde geceleri ve gizli olur. Yeme ataklarını tekrarlayan kusma davranışları izler.( bazen bu kusmalar/ dışkılamalar için bir takım ilaçlar kullandıkları gözlemlenir)

Güzelliğin zayıflıkla ölçüldüğü toplumlarda, balerinlik-modellik- hosteslik gibi meslek çalışanlarında daha sık gözlemlenmektedir. Annede diyet yapma gibi bir öykü söz konusu ise kızlarında da görülme olasılığı fazla olabilir. Öncesinde aşırı şişmanlık söz konusu ise anoreksiya oluşma riski oldukça fazladır. Problemli aile yapısı, çocukluk çağı başlangıçlı diyabet ( şeker hastalığın ) varlığı, geçmişte yaşanan fiziksel, cinsel tacizler de anoreksiyanın ortaya çıkmasında risk faktörleridir. Çocuk gelişiminin erken evrelerinde kendi bağımsızlığını kazanamayan, engellenen, kendine güveni yetersiz gençlerde anoreksiya nervoza ortaya çıkma olasılığı fazladır.

Anoreksiya ile birlikte görülebilen diğer psikiyatrik bozukluklar: obsesif- kompulsif bozukluk, depresyon, anksiyete, cinsel sorunlardır. Somatik yakınmalar belirgindir. Mükemmeliyetçi kişilik özelliklerine sahiptirler. Başkalarının desteği, düşünceleri onlar için önemlidir. Eğer kişi öncelikle hastalığını kabul ederse, kendisine güven duygusu fazla ise ve hastalık erken yaşta ortaya çıkıyorsa hastalığın seyri daha olumlu ilerler.

Hastalığa bağı olarak vücutta bir takım değişiklikler gözlemlenir. Vücut su-tuz dengesi bozulmaya başlar, kansızlık görülür. Kolesterol ve üre düzeyleri artışı, karaciğer enzimlerinin yükselmesi, tiroit bezi hormonlarının düşmesi, kadınlarda östrojen dediğimiz kadınlık hormonu, erkeklerde testosteron denen erkeklik hormonu düzeylerinde düşme sonucu cinsel işlevlerde azalma, kalp atımında azalma ve düzensizlikler oluşabilmektedir.

DSM IV iki tip anoreksiya nevrosa tanımlar. Tıkanırcasına yemek yiyen / boşaltan tip ve Kısıtlı tip. Tıkanırcasına yemek yiyen / boşalta tip daha sıktır.

Anoreksiya Nervoza DSM-IV-TR Tanı Ölçütleri

Aşağıdakilerin varlığı halinde bu rahatsızlıktan bahsedilmektedir:

  1. Bulunduğu yas grubu ve boy uzunluğu acısından normal kabul edilen en az kilo ya da bu ağırlığın üzerindeki bir kiloyu kendisi için uygun bulmayıp, kabul etmeme.
  2. Yaş ve boy göz önüne alındığında beklenenden daha düşük bir kilosu olmasına rağmen kilo almak veya şişmanlamaktan aşırı derecede korkma.
  3. Kişinin kilosu ya da vücut şeklini algılayışında bozukluk vardır. Kişinin kendini değerlendirişinde kilo ya da vücut seklinin, olağandan çok daha fazla ve anlamsız ölçüde bir yer kaplaması veya o anki kilosunun düşük olmasının öneminin farkına varmama.
  4. Bayanlarda birbirini izlemesi gereken en az 3 adet döneminin olmaması

Kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülür. Daha çok başlangıç dönemi ergenliktedir. 20 li yaşlarda da gözlenebilir. Hastalarda kilo kayıpları belirginleştikçe tıbbi inceleme yapılır.

Tedavi: Bilişsel – Davranışçı terapi, aile terapisi ve grup terapisi uygulanmaktadır. Kişinin duygularını rahatlıkla ifade edebilmesi sağlanmalıdır, yeme ile ilgili düşünce tarzı değiştirilmeli ve kendine güven çalışmaları yapılmalıdır.

Psikolog Eda Gökduman



Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 26 Nisan 2024
İmsak 04:25
Güneş 06:02
Öğle 13:07
İkindi 16:55
Akşam 20:02
Yatsı 21:32
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 34 91
2. Fenerbahçe 33 86
3. Trabzonspor 33 55
4. Beşiktaş 33 51
5. Başakşehir 33 49
6. Rizespor 33 48
7. Kasımpasa 33 46
8. Antalyaspor 33 45
9. Alanyaspor 33 45
10. Sivasspor 33 45
11. A.Demirspor 34 42
12. Samsunspor 33 39
13. Ankaragücü 33 37
14. Kayserispor 33 37
15. Konyaspor 33 36
16. Gaziantep FK 33 34
17. Karagümrük 33 33
18. Hatayspor 33 33
19. Pendikspor 33 30
20. İstanbulspor 33 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 31 69
2. Göztepe 31 63
3. Ahlatçı Çorum FK 31 55
4. Sakaryaspor 31 54
5. Bodrumspor 31 52
6. Kocaelispor 31 52
7. Bandırmaspor 31 47
8. Boluspor 31 47
9. Gençlerbirliği 31 47
10. Erzurumspor 31 42
11. Ümraniye 31 37
12. Manisa FK 31 36
13. Keçiörengücü 31 36
14. Şanlıurfaspor 31 34
15. Tuzlaspor 31 33
16. Adanaspor 31 32
17. Altay 31 15
18. Giresunspor 31 7
Takımlar O P
1. Arsenal 34 77
2. M.City 33 76
3. Liverpool 34 74
4. Aston Villa 34 66
5. Tottenham 32 60
6. M. United 33 53
7. Newcastle 33 50
8. West Ham United 34 48
9. Chelsea 32 47
10. Bournemouth 34 45
11. Brighton 33 44
12. Wolves 34 43
13. Fulham 34 42
14. Crystal Palace 34 39
15. Brentford 34 35
16. Everton 34 33
17. Nottingham Forest 34 26
18. Luton Town 34 25
19. Burnley 34 23
20. Sheffield United 34 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 32 81
2. Barcelona 32 70
3. Girona 32 68
4. Atletico Madrid 32 61
5. Athletic Bilbao 32 58
6. Real Sociedad 32 51
7. Real Betis 32 48
8. Valencia 32 47
9. Villarreal 32 42
10. Getafe 32 40
11. Osasuna 32 39
12. Sevilla 32 37
13. Las Palmas 32 38
14. Deportivo Alaves 32 35
15. Rayo Vallecano 32 34
16. Mallorca 32 31
17. Celta Vigo 32 31
18. Cadiz 32 25
19. Granada 32 18
20. Almeria 32 14