Dünyada ve Türkiye’de çok yaygın görülen ailevi hiperkolesterolemi (yüksek kolesterol) genç kalp krizlerine yol açtığı için halk sağlığı sorunu olarak kabul ediliyor.
Kalıtımsal geçen ailevi hiperkolesterolemide doğuştan itibaren yüksek kan kolesterolü, damarlar üzerinde birikici bir zararla, kalp ve damar hastalıklarına yol açıyor. Avrupa Ateroskleroz Derneği (EAS) Gelecek Başkanı Prof. Dr. Lale Tokgözoğlu da “Ailesinde erken kalp krizi olanlar aynı riski taşıyabilir. Mutlaka kan kolesterol düzeylerini ölçtürmeli, yüksekse bir kardiyoloji uzmanına başvurmalılar” diyor.
TÜRKİYE’DE KALP KRİZLERİ ORTALAMA 10 YIL DAHA ERKEN
Türk Kardiyoloji Derneği Lipid Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Meral Kayıkçıoğlu da Türkiye’de genç yaşta kalp krizlerinin Avrupa ülkelerine göre daha sık görüldüğünü belirtiyor.
Türkiye’de kalp krizlerinin yüzde 20’si 50 yaş öncesi gelişirken, Avrupa’da bu oranın yüzde 10’u geçmediğini belirten Prof. Dr. Kayıkçıoğlu, “Avrupa’da ortalama kalp krizi yaşı 60-65 arası. Bizde ise 10 yaş daha genç(50-55 yaş) bir ortalama görüyoruz. Ülkemizdeki bu erken kalp krizlerinde AH çok önemli bir etken” diyor.
AİLESİNDE ERKEN KALP KRİZİ BULUNANLAR DİKKAT
AİLENİZDE 60 yaş öncesi kalp damar hastalığı varsa ve kötü koletrolünüz (LDL) 190 mg/dl ve üstündeyse yüksek olasılıkla risk grubundasınız. Prof. Dr. Meral Kayıkçıoğlu, “Bu hastalığın en önemli özelliklerinden biri kalp krizi gelişene kadar hiçbir bulgu vermemesi. Bu nedenle ailesi, akrabalarında erken yaşta kalp krizi olanların mutlaka kan kolesterol düzeylerini ölçtürmeleri ve yüksekse mutlaka düşürmeleri gerekiyor. Aksi halde, genç kalp krizlerinin ve erken ölümlerin önlenmesi mümkün değil” uyarısında bulunuyor.
20-30'LU YAŞLARDA ÖLÜME YOL AÇABİLİR
Prof. Dr. Meral Kayıkçıoğlu, erken kalp krizi riskiyle ilgili şu uyarılarda bulunuyor: “Ailevi yüksek kolesterol da denen bu hastalığın iki tipi var. Homozigot formu yani hem anneden hem de babadan hatalı genleri almış kişi hastalık çok ağır seyrediyor. Bunlarda LDL-kolesterol(kötü kolesterol) 350 mg/dl üzerine çıkıyor. Heterozigotlarda yani hatalı geni tek taraflı almış, ‘taşıyıcı’ hastalarda LDL-kolesterol düzeyi 190 mg/dl üzerinde seyrediyor. Homozigot hastalarda LDL düşürülemezse erken çocukluk döneminden itibaren kalp krizleri başlıyor ve maalesef hastalar 20-30’lu yaşlara varmadan kaybediliyorlar.”
ÇOCUKTA BELİRTİLERİ
Aİlevİ yüksek kolesterol riski bulunan çocuklarda deri, diz ve eklemlerdeki sarımtırak kolesterol birikimleri hastalığın tipik işaretlerinden biri. Heterozigotlarda sıklıkla 30-40’lı yaşlarda erken kalp krizleriyle çıkıyor. Heterozigotlarda deride kolesterol birikimleri görülmüyor. Ancak bazı hastalarda gözde korneada beyaz bir hare olarak bulgu verebiliyor.
