Üzerinde hala kan izleri var..

1. Dünya, Çanakkale ve Kurtuluş Savaşı'nda cephelerdeki yaralıları taşımak için kullanılan ve hala savaşın izlerini üzerlerinde taşıyan 100 yıllık sedyeler günyüzüne çıkarıldı. Atatürk'e takılan serum da var...

Tarih 22.04.2014, 16:07 22.04.2014, 16:10 Emre
Üzerinde hala kan izleri var..

Yararıların at, kağnı, kızak ve tekerlek üstünde taşınması için titiz  bir mühendislikle tasarlanmış sedyeler, Ortadoğu Teknik Üniversitesinin (ODTÜ)  Bilim ve Teknoloji Müzesi'nde ziyarete açıldı. 

 
ODTÜ Bilim ve Teknoloji Müzesi'nin Kurucusu Öğretim Üyesi Prof. Dr.  Ural Akbulut, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Çanakkale'den Milli Mücadeleye  Sıhhiye Çadırı 1914-1922" adını taşıyan koleksiyonun kısa bir süre önce ziyarete  açıldığını söyledi. 
 
Sıhhiye Çadırı'ndaki sedyelerin Birinci Dünya, Çanakkale ve Kurtuluş  Savaşı'nda cephedeki yaralıları taşımak için kullanıldığını ve hala savaşın  izlerini üzerlerinde taşıdığını ifade eden Akbulut, şöyle devam etti: 
 
"Bu sedyeler, 100 yıl önceki tarihi günümüze yansıtıyor. Sedyeler,  İkinci Dünya Savaşı yıllarında olası bir savaş hazırlığı için tüm birliklerden  toplanmış. Tabii Türkiye savaşa girmediği için depolarda çürümeye başlamış. Bu  nedenle pek çoğunun deri ve branda kısımları çürümeye başlamış. Bunlar çok sayıda  olduğu için daha sonra Kızılay'da hurdaya çıkarılmış. Müzemize bu koleksiyon,  Gülhane Askeri Hastanesi'nin müzesinin küçültülmesi sırasında geldi." 


 
Dönemin mühendisliğini bulmaca gibi çözdük 
 
Akbulut, yer sıkıntısı nedeniyle bir süre depoda beklettikleri  sedyeleri altı ay önce restore etmeye başladıklarını anlattı. Sedyelerin  yaralıların at, kağnı, kızak ve tekerlek üstünde taşınması için titiz bir  mühendislikle tasarlandığını dile getiren Akbulut, çoğu bölümü birbirinden  ayrılmış haldeki sedye parçalarını biraraya getirmekte oldukça zorlandıklarını  söyledi. 
 
Akbulut, şöyle konuştu: 
 
"Sedyeler, deri, branda ve metalden yapılmış. Parçaların bir kısmının  ne işe yaradığını anlayamadık. İlk olarak at üzerinde iki yaralının  oturtulabildiği sedye modelini çözdük.

Fakat atın üzerinde tek hastayı yatar  halde taşıyan sedyeyi uzun süre birleştiremedik. Bunun için 6-7 ay uğraştık,  Sonunda büyük bir tesadüfle parçaları birbirine bağlayabildik. Adeta, dönemin  mühendisliğini bulmaca çözer gibi çözdük.


At ya da katır üzerinde hastaların  güvenle taşınmasını sağlayan mükemmel bir sistem çıktı ortaya. 
 
At üstündeki sedyeler, hastanın ayaklarını aşağı indirip yukarı  kaldırılabileceği, sırtını öne eğip arkaya yaslayabileceği bir sistem. Kötü hava  koşulları için minik bir çadırı bile var. Kızaklı sedyeler de yaralıları kar  koşullarında dağlardan indirmek için kullanılmış. Sedyelerin Almanya'dan  Türkiye'ye getirildiğini düşünüyoruz. " 
 
-Atatürk'e takılan serumların berzerleri de sergide 
 
Prof. Dr. Akbulut, koleksiyonda, 1930'lu yıllardan kalma Almanlar  tarafından üretilen serumların da yer aldığını belirterek, "Bunlar da yine  Kızılay'ın deposundan ulaştı. Bunların benzerinin Mustafa Kemal Atatürk'ün  hastalığı sırasında kullanıldığı eczacılar tarafından ifade ediliyor. Tamamen cam  olan bu serumların iki tarafı kesilerek hastaya takılıyor" bilgilerini aktardı. 
 
Sıhhıye Çadırı'nda üç katlı sedye sisteminin sahra hastanesine  dönüştürülebileceğini belirten Akbulut, katlanabilir bu malzemenin savaş  koşullarında rahatlıkla taşınabilir özellikte olduğunu söyledi. O dönemde su  ihtiyacının da yine musluklu özel torbalarda depolandığını dile getiren Akbulut,  torbalara kar da dolduralarak suyun elde edilebildiğini anlattı. 

 
-Sedye üzerinde "kan ve ilaç" izleri 
 
Akbulut, sedyelerin tamamının savaşın ve yaralıların izlerini  taşıdığını ifade ederek, "Sedyelerin üzerindeki 100 yıllık lekelerin dönemin  yaralı askerlerinin kan ve ilaç lekeleri olduğunu düşünüyoruz.

Bu sedyelerin  sadece parçalarını birleştirdik, orijinalini bozmadık, küçük restorasyonlar  yaptık. Tabii 100 yıllık bu lekeleri görmek insanı çok etkiliyor. Acaba hangi  akrabamızın Çanakkale Savaşı'nda bıraktığı izler olabilir? diye düşünüyorsunuz"  dedi. 
 
ODTÜ'deki sedyelerin benzerinin başka müzelerde de bulunabileceğine  işaret eden Akbulut, "İsviçre'de Kızılay ve Kızılhaç'ın ortak bir müzesine hayran  kalmıştım.

Hafızam yanıltmıyorsa bu sedyelerden orada gördüğümü hatırlamıyorum  ama belki başka müzelerde olabilir. Umarım Kızılay'ın dağıttığı sırada almış  olanlar varsa bunları gördüğü zaman onlar da ellerindekileri onarır ve  sergilerler. Gerçekten bunların ender parçalar olduğunu düşünüyorum"  değerlendirmesinde bulundu. 



Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 29 Nisan 2024
İmsak 04:20
Güneş 05:58
Öğle 13:06
İkindi 16:56
Akşam 20:05
Yatsı 21:37
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 34 93
2. Fenerbahçe 34 89
3. Trabzonspor 34 58
4. Başakşehir 34 52
5. Beşiktaş 34 51
6. Kasımpasa 34 49
7. Rizespor 34 49
8. Alanyaspor 34 48
9. Sivasspor 34 48
10. Antalyaspor 33 45
11. A.Demirspor 34 41
12. Kayserispor 34 40
13. Samsunspor 34 39
14. Ankaragücü 34 38
15. Konyaspor 34 36
16. Gaziantep FK 34 34
17. Hatayspor 34 33
18. Karagümrük 33 33
19. Pendikspor 34 30
20. İstanbulspor 34 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 32 72
2. Göztepe 32 66
3. Sakaryaspor 32 57
4. Kocaelispor 32 55
5. Ahlatçı Çorum FK 32 55
6. Bodrumspor 32 53
7. Boluspor 32 50
8. Bandırmaspor 32 47
9. Gençlerbirliği 32 47
10. Erzurumspor 32 44
11. Keçiörengücü 32 39
12. Manisa FK 32 37
13. Ümraniye 32 37
14. Şanlıurfaspor 32 34
15. Tuzlaspor 32 34
16. Adanaspor 32 33
17. Altay 32 15
18. Giresunspor 32 7
Takımlar O P
1. Arsenal 35 80
2. M.City 34 79
3. Liverpool 35 75
4. Aston Villa 35 67
5. Tottenham 33 60
6. M. United 34 54
7. Newcastle 34 53
8. West Ham United 35 49
9. Chelsea 33 48
10. Bournemouth 35 48
11. Wolves 35 46
12. Brighton 34 44
13. Fulham 35 43
14. Crystal Palace 35 40
15. Everton 35 36
16. Brentford 35 35
17. Nottingham Forest 35 26
18. Luton Town 35 25
19. Burnley 35 24
20. Sheffield United 35 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 33 84
2. Girona 33 71
3. Barcelona 32 70
4. Atletico Madrid 33 64
5. Athletic Bilbao 33 58
6. Real Sociedad 33 51
7. Real Betis 33 49
8. Valencia 32 47
9. Villarreal 33 45
10. Getafe 33 43
11. Osasuna 33 39
12. Deportivo Alaves 33 38
13. Sevilla 33 38
14. Las Palmas 33 37
15. Rayo Vallecano 33 34
16. Mallorca 33 32
17. Celta Vigo 33 31
18. Cadiz 33 26
19. Granada 33 21
20. Almeria 33 14