Dikkat! Yavaş yavaş ve sinsice başlıyor..

Tükenmişlik yavaş yavaş ve sinsice başlayan, ortaya çıkışı ne kadar ani de olsa sürekli gelişen kronik bir olgudur.

Sağlık 30.09.2014, 14:54 30.09.2014, 14:56 Emre
Dikkat! Yavaş yavaş ve sinsice başlıyor..

Bireyin bir gün içinde ani bir şekilde yaşadığı bir olay, yaşanılan tükenmişliğin belirtisi haline gelebilir. Tükenme durumuna gelmeden kısa bir süre önce, genellikle ya bir iş ya da sınav baskısı, ya bir aile üyesinin hastalığı ya da arka arkaya gelen stres yaratıcı olaylar gibi bazı çevresel koşullara rastlanır.

Bazen çok seyrek de olsa tükenmişlik herhangi bir olay olmadan, birdenbire ortaya çıkıverir. Tükenmiş kişiler genellikle, zayıf yönlerini iyi gizleyebilen, yetenekli insanlar oldukları için çoğunlukla bu durumun ilk dönemlerinde içlerinde olup bitenlerin farkında bile değillerdir (Freudenberger ve Richelson, 1981; Akt: Sürgevil, 2006).

Ani öfke patlamaları, sürekli kızgınlık, yalnızlık ve umutsuzluk duyguları, çaresizlik, engellenmişlik tükenme sürecini yaşayan kişilerin en sık dile getirdikleri ifadelerdir. Tükenme belirtisi genellikle “çok başarılı” olmak için yoğun ve dolu bir programla çalışan, her çalışmada kendi üzerine düşenden fazlasını yapan ve sınırlarını tanımayan kişilerde görülür. Belirtilerin ağırlaştığı dönemde bu kişiler “Etrafımdaki her şey ters, bunlara ne oluyor?” diye sorarlar. Cevap “kendilerinin tükendiği”dir (Baltaş ve Baltaş, 2008).

Tükenmişliğin belirtileri araştırıldığında, çok çeşitli belirtilerle ortaya çıktığı görülmektedir. Tükenmişlik; fiziksel, psikolojik-duygusal ve davranışsal olmak üzere üç ayrı başlık altında incelebilir. Bu belirtiler aynı zamanda tükenmişliğin sonuçları şeklinde de düşünülebilir (Çam, 1991; Baysal, 1995; Tümkaya,1996; Çam 1999; Izgar, 2003; Sılığ, 2003; Sürgevil, 2006)

1. Fiziksel Belirtiler:


Tükenmişlik fiziksel olarak öncelikle, düşük düzeyde semptomlar ile kendisini göstermektedir. Bu semptomlar; yorgunluk ve cansızlık hissi, baş ağrısı, uyuşukluk, uyku bozuklukları şeklinde sıralanmaktadır. Önlem alınmadığı takdirde devam eden süreçte, soğuk algınlığı ve gripler, baş ağrıları, mide ve bağırsak ile ilgili bozukluklar, solunum yolları hastalıkları, kilo kaybı, uyuşukluk, deri şikâyetleri, genel ağrı ve sızılar, yüksek kolesterol, koroner kalp rahatsızlığı riskinde artış görülebilmektedir (Freudenberger, 1974; Maslach ve Jackson, 1981; Maslach ve Leiter, 1997; Çam, 1992).

2. Psikolojik/Duygusal Belirtiler: 



Bireylerde engellenmişlik hissi ve sinirlilik, insanlara karşı olumsuz tepkiler geliştirme, işe karşı duyarsızlaşma, karşısındakini suçlama, diğerlerine karşı cezalandırıcı, saldırgan tavırlar sergileme, işin yapılış şekli konusunda kendisini yeni alternatiflere kapatma, özsaygı ve yeterlilik hislerinde azalma, düşmanlık duygusu, korku, kaygı, depresyon gibi ruhsal acıdan tehlikeli durumlar ve bu durumların getirisi olarak alınganlık, belirgin üzüntü, asılsız şüpheler ve paranoya, özgüvende azalma, başarısızlık hissi, suçluluk, içerlemişlik ve çaresizlik gibi belirtiler gözlenebilmektedir (Yıldız, 2009).

Engellenmişlik hissi ve sinirlilik, tükenmişliğin en belirgin özelliklerindendir. Birey kendisini engellenmiş hisseder, çünkü hedeflerine ulaşmaktan alıkonulmuştur. Eğer birey, işi üzerindeki kontrolünü kaybetmiş ya da işini yapmak için gereken kaynaklardan yoksun bir durumdaysa, bu durumda onu hedefine götüren kariyer yolu üzerindeki engelleri aşamayacaktır.

Buna ek olarak birey, beklediği ödülleri alamıyorsa, kendini yetersiz hissetmesi kaçınılmaz olacaktır (Sürgevil, 2006). Ayrıca tükenmişliğin psikolojik belirtileri, işi bırakmayı düşünme ve işe gitmek istememe olarak da kendisini göstermektedir (Perlman ve Hartman, 1982).

3. Davranışsal Belirtiler


Bu belirtiler başkaları tarafından da kolaylıkla gözlenebilen ve değerlendirilebilen belirtiler olarak tanımlanabilir. Bu belirtiler unutkanlık, başarısızlık hissi, aile içi çatışmalar, konsantrasyon düşüklüğü, aniden öfkelenme, ani sinir patlamaları, sıklıkla ortaya çıkan ağlama nöbetleri, yalnız kalma isteği, alınganlık, takdir edilmediğini düşünme ve iş temposunu bilinçli olarak düşürmedir (Perlman ve hartman, 1982).



Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 17 Mayıs 2024
İmsak 03:50
Güneş 05:37
Öğle 13:06
İkindi 17:01
Akşam 20:24
Yatsı 22:04
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 36 99
2. Fenerbahçe 36 93
3. Trabzonspor 36 61
4. Başakşehir 36 58
5. Beşiktaş 36 55
6. Kasımpasa 36 52
7. Alanyaspor 36 50
8. Rizespor 36 49
9. Sivasspor 36 48
10. Antalyaspor 36 45
11. A.Demirspor 36 44
12. Samsunspor 36 42
13. Kayserispor 36 41
14. Konyaspor 36 40
15. Ankaragücü 36 39
16. Gaziantep FK 36 38
17. Hatayspor 36 37
18. Karagümrük 36 37
19. Pendikspor 36 36
20. İstanbulspor 36 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 34 75
2. Göztepe 34 70
3. Sakaryaspor 34 60
4. Bodrumspor 34 57
5. Ahlatçı Çorum FK 34 56
6. Kocaelispor 34 55
7. Boluspor 34 53
8. Gençlerbirliği 34 51
9. Bandırmaspor 34 50
10. Erzurumspor 34 44
11. Ümraniye 34 43
12. Manisa FK 34 40
13. Keçiörengücü 34 40
14. Adanaspor 34 39
15. Şanlıurfaspor 34 38
16. Tuzlaspor 34 38
17. Altay 34 10
18. Giresunspor 34 7
Takımlar O P
1. M.City 37 88
2. Arsenal 37 86
3. Liverpool 37 79
4. Aston Villa 37 68
5. Tottenham 37 63
6. Chelsea 37 60
7. Newcastle 37 57
8. M. United 37 57
9. West Ham United 37 52
10. Brighton 37 48
11. Bournemouth 37 48
12. Crystal Palace 37 46
13. Wolves 37 46
14. Fulham 37 44
15. Everton 37 40
16. Brentford 37 39
17. Nottingham Forest 37 29
18. Luton Town 37 26
19. Burnley 37 24
20. Sheffield United 37 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 36 93
2. Barcelona 36 79
3. Girona 36 75
4. Atletico Madrid 36 73
5. Athletic Bilbao 36 62
6. Real Sociedad 36 57
7. Real Betis 36 56
8. Villarreal 36 51
9. Valencia 36 48
10. Getafe 36 43
11. Deportivo Alaves 36 42
12. Sevilla 36 41
13. Osasuna 36 41
14. Las Palmas 36 38
15. Rayo Vallecano 36 38
16. Celta Vigo 36 37
17. Mallorca 36 36
18. Cadiz 36 32
19. Granada 36 21
20. Almeria 36 17