Üzerinde hala kan izleri var..

1. Dünya, Çanakkale ve Kurtuluş Savaşı'nda cephelerdeki yaralıları taşımak için kullanılan ve hala savaşın izlerini üzerlerinde taşıyan 100 yıllık sedyeler günyüzüne çıkarıldı. Atatürk'e takılan serum da var...

Tarih 22.04.2014, 16:07 22.04.2014, 16:10 Emre
Üzerinde hala kan izleri var..

Yararıların at, kağnı, kızak ve tekerlek üstünde taşınması için titiz  bir mühendislikle tasarlanmış sedyeler, Ortadoğu Teknik Üniversitesinin (ODTÜ)  Bilim ve Teknoloji Müzesi'nde ziyarete açıldı. 

 
ODTÜ Bilim ve Teknoloji Müzesi'nin Kurucusu Öğretim Üyesi Prof. Dr.  Ural Akbulut, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Çanakkale'den Milli Mücadeleye  Sıhhiye Çadırı 1914-1922" adını taşıyan koleksiyonun kısa bir süre önce ziyarete  açıldığını söyledi. 
 
Sıhhiye Çadırı'ndaki sedyelerin Birinci Dünya, Çanakkale ve Kurtuluş  Savaşı'nda cephedeki yaralıları taşımak için kullanıldığını ve hala savaşın  izlerini üzerlerinde taşıdığını ifade eden Akbulut, şöyle devam etti: 
 
"Bu sedyeler, 100 yıl önceki tarihi günümüze yansıtıyor. Sedyeler,  İkinci Dünya Savaşı yıllarında olası bir savaş hazırlığı için tüm birliklerden  toplanmış. Tabii Türkiye savaşa girmediği için depolarda çürümeye başlamış. Bu  nedenle pek çoğunun deri ve branda kısımları çürümeye başlamış. Bunlar çok sayıda  olduğu için daha sonra Kızılay'da hurdaya çıkarılmış. Müzemize bu koleksiyon,  Gülhane Askeri Hastanesi'nin müzesinin küçültülmesi sırasında geldi." 


 
Dönemin mühendisliğini bulmaca gibi çözdük 
 
Akbulut, yer sıkıntısı nedeniyle bir süre depoda beklettikleri  sedyeleri altı ay önce restore etmeye başladıklarını anlattı. Sedyelerin  yaralıların at, kağnı, kızak ve tekerlek üstünde taşınması için titiz bir  mühendislikle tasarlandığını dile getiren Akbulut, çoğu bölümü birbirinden  ayrılmış haldeki sedye parçalarını biraraya getirmekte oldukça zorlandıklarını  söyledi. 
 
Akbulut, şöyle konuştu: 
 
"Sedyeler, deri, branda ve metalden yapılmış. Parçaların bir kısmının  ne işe yaradığını anlayamadık. İlk olarak at üzerinde iki yaralının  oturtulabildiği sedye modelini çözdük.

Fakat atın üzerinde tek hastayı yatar  halde taşıyan sedyeyi uzun süre birleştiremedik. Bunun için 6-7 ay uğraştık,  Sonunda büyük bir tesadüfle parçaları birbirine bağlayabildik. Adeta, dönemin  mühendisliğini bulmaca çözer gibi çözdük.


At ya da katır üzerinde hastaların  güvenle taşınmasını sağlayan mükemmel bir sistem çıktı ortaya. 
 
At üstündeki sedyeler, hastanın ayaklarını aşağı indirip yukarı  kaldırılabileceği, sırtını öne eğip arkaya yaslayabileceği bir sistem. Kötü hava  koşulları için minik bir çadırı bile var. Kızaklı sedyeler de yaralıları kar  koşullarında dağlardan indirmek için kullanılmış. Sedyelerin Almanya'dan  Türkiye'ye getirildiğini düşünüyoruz. " 
 
-Atatürk'e takılan serumların berzerleri de sergide 
 
Prof. Dr. Akbulut, koleksiyonda, 1930'lu yıllardan kalma Almanlar  tarafından üretilen serumların da yer aldığını belirterek, "Bunlar da yine  Kızılay'ın deposundan ulaştı. Bunların benzerinin Mustafa Kemal Atatürk'ün  hastalığı sırasında kullanıldığı eczacılar tarafından ifade ediliyor. Tamamen cam  olan bu serumların iki tarafı kesilerek hastaya takılıyor" bilgilerini aktardı. 
 
Sıhhıye Çadırı'nda üç katlı sedye sisteminin sahra hastanesine  dönüştürülebileceğini belirten Akbulut, katlanabilir bu malzemenin savaş  koşullarında rahatlıkla taşınabilir özellikte olduğunu söyledi. O dönemde su  ihtiyacının da yine musluklu özel torbalarda depolandığını dile getiren Akbulut,  torbalara kar da dolduralarak suyun elde edilebildiğini anlattı. 

 
-Sedye üzerinde "kan ve ilaç" izleri 
 
Akbulut, sedyelerin tamamının savaşın ve yaralıların izlerini  taşıdığını ifade ederek, "Sedyelerin üzerindeki 100 yıllık lekelerin dönemin  yaralı askerlerinin kan ve ilaç lekeleri olduğunu düşünüyoruz.

Bu sedyelerin  sadece parçalarını birleştirdik, orijinalini bozmadık, küçük restorasyonlar  yaptık. Tabii 100 yıllık bu lekeleri görmek insanı çok etkiliyor. Acaba hangi  akrabamızın Çanakkale Savaşı'nda bıraktığı izler olabilir? diye düşünüyorsunuz"  dedi. 
 
ODTÜ'deki sedyelerin benzerinin başka müzelerde de bulunabileceğine  işaret eden Akbulut, "İsviçre'de Kızılay ve Kızılhaç'ın ortak bir müzesine hayran  kalmıştım.

Hafızam yanıltmıyorsa bu sedyelerden orada gördüğümü hatırlamıyorum  ama belki başka müzelerde olabilir. Umarım Kızılay'ın dağıttığı sırada almış  olanlar varsa bunları gördüğü zaman onlar da ellerindekileri onarır ve  sergilerler. Gerçekten bunların ender parçalar olduğunu düşünüyorum"  değerlendirmesinde bulundu. 



Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 29 Mart 2024
İmsak 05:18
Güneş 06:45
Öğle 13:14
İkindi 16:45
Akşam 19:32
Yatsı 20:54
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 81
2. Fenerbahçe 30 79
3. Trabzonspor 30 49
4. Beşiktaş 30 46
5. Kasımpasa 30 43
6. Başakşehir 30 42
7. Rizespor 30 42
8. Antalyaspor 30 41
9. A.Demirspor 30 39
10. Alanyaspor 30 39
11. Sivasspor 30 38
12. Samsunspor 30 36
13. Kayserispor 30 36
14. Ankaragücü 30 33
15. Hatayspor 30 33
16. Konyaspor 30 33
17. Gaziantep FK 30 31
18. Karagümrük 30 30
19. Pendikspor 30 29
20. İstanbulspor 30 13
Takımlar O P
1. Eyüpspor 27 64
2. Göztepe 27 56
3. Sakaryaspor 27 47
4. Ahlatçı Çorum FK 27 45
5. Kocaelispor 27 45
6. Bodrumspor 27 44
7. Boluspor 27 43
8. Bandırmaspor 27 41
9. Gençlerbirliği 27 40
10. Erzurumspor 27 37
11. Ümraniye 27 33
12. Keçiörengücü 27 32
13. Manisa FK 27 31
14. Şanlıurfaspor 27 27
15. Tuzlaspor 27 27
16. Adanaspor 27 27
17. Altay 27 15
18. Giresunspor 27 7
Takımlar O P
1. Arsenal 28 64
2. Liverpool 28 64
3. M.City 28 63
4. Aston Villa 29 56
5. Tottenham 28 53
6. M. United 28 47
7. West Ham United 29 44
8. Brighton 28 42
9. Wolves 28 41
10. Newcastle 28 40
11. Chelsea 27 39
12. Fulham 29 38
13. Bournemouth 28 35
14. Crystal Palace 28 29
15. Brentford 29 26
16. Everton 28 25
17. Luton Town 29 22
18. Nottingham Forest 29 21
19. Burnley 29 17
20. Sheffield United 28 14
Takımlar O P
1. Real Madrid 29 72
2. Barcelona 29 64
3. Girona 29 62
4. Athletic Bilbao 29 56
5. Atletico Madrid 29 55
6. Real Sociedad 29 46
7. Real Betis 29 42
8. Valencia 28 40
9. Villarreal 29 38
10. Getafe 29 38
11. Las Palmas 29 37
12. Osasuna 29 36
13. Deportivo Alaves 29 32
14. Mallorca 29 30
15. Rayo Vallecano 29 29
16. Sevilla 29 28
17. Celta Vigo 29 27
18. Cadiz 29 22
19. Granada 28 14
20. Almeria 29 13