Saç Dökülmesini Nasıl Önleyebilirim?

Saç Dökülmesi Nedir?

Amerika’da 80 milyon kadında ve erkekte kalıtsal saç dökülmesi (alopesi) görülür. Alopesi sadece saç derisini etkileyebileceği gibi tüm vücudu da etkileyebilir. Genellikle yaşlılarda görülse de çocukları da etkileyebilir.

Amerikan Dermatoloji Akademisi
American Academy of Dermatology

Çocuk Sağlığı’na göre günde 50 ile 100 arasında saç telinin dökülmesi normal olarak düşünülür. Kafanızda yaklaşık 100,000 saç teli olduğundan bu sayıda saç telinin gitmesi fark edilmez. Normalde dökülen saçların yerine yenileri çıksa da bazen bu şekilde olmayabilir. Saç dökülmesi yıllar içinde zamanla ya da birdenbire artabilir. Bu durum kalıcı ya da geçici olabilir.

Çocuk Sağlığı
Kid Health

Genellikle gün içinde dökülen saçların sayısının belirlenmesi imkânsızdır. Saçlarınızı yıkadıktan sonra ya da taradıktan sonra bir tutam saçın döküldüğünü fark etmeniz normaldir. Ayrıca saçın belli bölümlerde inceldiğini ya da bazı yerlerde kellik oluştuğunu da görebilirsiniz.

Normalden daha fazla saç dökülmesi fark ederseniz bu sorunu doktorunuzla konuşmalısınız. Doktorunuz saç dökülmesine neden olan durumu belirleyip uygun bir tedavi planı önerebilir.

Saç Dökülmesine Ne Sebep Olur?
Doktorunuz ya da cilt sorunları üzerinde uzmanlaşmış dermatologlar saç dökülmesine neden olan durumu belirlemeye çalışır. Saç dökülmesinin en yaygın görülen nedeni kalıtsal erkek ya da kadın tipi kelliktir. Aile geçmişinizde kellik varsa bu saç dökülmesi türünü yaşayabilirsiniz. Bazı cinsiyet hormonları da kalıtsal saç dökülmesini tetikleyebilir. Bu durum ergenlik gibi oldukça erken bir dönemde görülebilir.

Bazı vakalarda saç dökülmesi saçın gelişimindeki basit bir sorundan kaynaklanabilir. Önemli hastalıklar, ameliyatlar ya da travmatik olaylar saç dökülmesini tetikleyebilir. Ancak, saçınız genellikle herhangi bir tedaviye ihtiyaç olmadan tekrar uzayacaktır.

Hamilelikle, doğumla, doğum kontrol haplarının kullanılmasıyla ve menopozla ilişkilendirilen durumlar geçici saç dökülmesine neden olabilir.

Tiroit hastalığı, alopesi areata (bağışıklık sisteminin saç foliküllerine saldırdığı bir hastalık) ve saçkıran gibi kafa derisi enfeksiyonları saç dökülmesine yol açabilir. Yaralanmaya neden olan liken planus ve bazı lupus türleri yaralanmadan dolayı saçta kalıcı kelliğe neden olabilir.

Saç dökülmesine kanseri, yüksek tansiyonu, artriti, depresyonu ve kalp hastalıklarını tedavi etmek için kullanılan ilaçlar da neden olabilir.

Fiziksel ve duygusal şok, fark edilebilir bir şekilde saç dökülmesine neden olabilir. Bu şok türlerine aileden birinin ölmesi, aşırı kilo kaybı ya da yüksek ateş örnek verilebilir. Trikotilomanisi (saç koparma) olan kişilerde kafada, kaşlarda ya da kirpiklerdeki kılların çekilmesi görülebilir. Saç dökülmesinin oluşması saç foliküllerinin çok sıkı bir şekilde çekilmesiyle saçın toplanmasının sonucunda da ortaya çıkabilir.

Protein, demir ve diğer besinler bakımından eksik bir diyet saçların incelmesine neden olabilir.

Saç Dökülmesi Nasıl Teşhis Edilir?

Kalıcı saç dökülmesi genellikle sağlık sorununa işaret eder. Doktorunuz ya da dermatoloğunuz saç dökülmesinin nedenini muayene ve sağlık geçmişi incelemesi ile belirleyebilir. Bazı durumlarda diyette yapılan basit değişikliklerle birlikte kullanılan ilaçların değiştirilmesi durumun düzeltilmesine yardımcı olabilir.

Dermatoloğunuz bağışıklık sisteminde ya da cildinizde hastalık olduğundan şüphelenirse kafa derinizden biyopsi alabilir. Alınan biyopsi laboratuvar testleri için dikkatli bir şekilde küçük parçalara ayrılır. Saçların gelişme sürecinin karmaşık olduğunu ve bu nedenle ne kadar saçın döküldüğünün anlaşılmasının vakit alabileceğini anlamanız önemlidir.

Saç Dökülmesinde Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

1) İlaç Tedavisi
İlaçlar, saç dökülmesi tedavisinde ilk kullanılacak yöntemdir. Reçetesiz ilaçlar, doğrudan kafa derisine uygulanacak topikal kremlerden ve jellerden oluşur. Minoksidil (Rogaine), bu rahatsızlık için en yaygın kullanılan ilaçtır.

Amerikan Dermatoloji Akademisi’ne göre, doktorunuz diğer saç tedavileriyle birlikte minoksidil önerebilir. Minoksidilin yan etkileri arasında kafa derisinin tahriş olması ve ilacın temas ettiği alın ya da yüz gibi diğer bölgelerde kıllanmanın görülmesi bulunur.

Amerikan Dermatoloji Akademisi
American Academy of Dermatology

Reçeteli ilaçlar da saç dökülmesini tedavi edebilir. Doktorlar erkek tipi kelliğin tedavisinde oral bir ilaç olan finasterid (Propecia) yazabilir. Bu ilaç, saç dökülmesinin yavaşlatılması için günlük olarak kullanılmalıdır. Bazı erkeklerde finasterid kullanıldığında yeni saçlar çıkar. Nadiren de olsa bu ilaç cinsel isteğin ve işlevin azalmasına yol açabilir. Finasterid ile hızlı büyüyen bir prostat kanseri arasında bağ bulunabilir.

Doktorunuz prednizon gibi kortikosteroidler de yazabilir. Alopesi areatası olan kişilerde bu ilaçlar iltihaplanmanın azaltılması ve bağışıklık sisteminin baskılanması için kullanılabilir. Kortikosteroidler, adrenal bezlerinin ürettiği hormonları taklit eder. Vücutta yüksek oranda kortikosteroidin olması, vücuttaki iltihaplanmayı azaltarak bağışıklık sistemini baskılar.

Bu ilaçların yan etkilerini dikkatli bir şekilde takip etmelisiniz.

YAŞAYABİLECEĞİNİZ MUHTEMEL YAN ETKİLERİN ARASINDA ŞUNLAR BULUNUR:

• Göz hastalıklarının bir araya gelerek optik sinirlerde hasara ve görme kaybına yol açan glakom
• Alt bacaklarda ödem ve şişliklerin oluşması
• Yüksek tansiyon
• Katarakt
• Kan şekerinin yükselmesi

KORTİKOSTEROİD KULLANIMININ ŞU DURUMLARIN YAŞANMA RİSKİNİ ARTIRDIĞINA DAİR KANITLAR DA BULUNMAKTADIR:

• Enfeksiyonlar
• Kemiklerdeki kalsiyum miktarının azalması ve buna bağlı olarak osteoporoz (kemik erimesi) yaşanması
• Cildin incelmesi ve kolayca morarması
• Boğaz ağrısı
• Ses kısıklığı

2) Cerrahi İşlemler
Bazen ilaç kullanımı saç dökülmesini engellemek için yeterli değildir. Kelliği tedavi etmek için cerrahi işlemler de bulunur.

I Saç Ekimi
Saç ekimi için, birkaç tel bulunan küçük bir cilt parçasının alınıp kellik olan yere taşınması uygulanır. Bu işlem kalıtsal kelliği olan kişilerde kafanın üstündeki saçlar döküldüğünden daha etkilidir. Bu tür saç dökülmeleri ilerleyici olduğundan bu işlemin birden çok defa yapılması gerekebilir.

II Kafa Derisi Ameliyatı
Kafa derisi ameliyatı sırasında cerrah kafa derisinde saçın az miktarda bulunduğu yeri alır. Daha sonra bu kısmı, saç bulunan kafa derisi ile kapatır. Başka bir seçenek ise cerrahın saç bulunan kafa derisini kel kısmın üstüne katlamasıdır. Bu uygulama da kafa derisi ameliyatı türlerindendir. Dokular genişleyerek kafadaki kel noktaları kapatır. Bunun için iki ameliyat gereklidir. İlk ameliyatta cerrah doku genişletmeyi kullanarak saçların olduğu deriyi alıp kel noktanın yanına yerleştirir. Birkaç hafta geçtikten sonra yeni cilt hücreleri oluşur. İkinci ameliyatta cerrah genişleticiyi kaldırarak saçların bulunduğu yeni oluşan cildi kel noktanın üstüne getirir. Kellik için uygulanan bu cerrahi yöntem pahalıdır ve risk barındırır.

BU RİSKLER ARASINDA ŞUNLAR BULUNUR:

• Saçların yama olarak büyümesi
• Kanama
• Büyük yara izleri
• Enfeksiyon

İşlem başarılı olmayabilir ve buna bağlı olarak tekrar ameliyat olmanız gerekebilir.

Saç Dökülmesini Nasıl Önleyebilirim?

1. Saç dökülmesini önleyebilmek için yapabileceğiniz şeyler bulunur. Saçta çok baskı oluşturacak örgü, atkuyruğu ya da topuz gibi sıkı saç modellerini kullanmayın. Bu stiller zamanla saçlara kalıcı zarar verir. Saçlarınızı çekmemeye, kırmamaya ya da sürtmemeye çalışın. Dengeli beslenmek ve yeterli miktarda demir ile protein almak önemlidir.
2. Güzellik için yapılan diyetler durumu kötüleştirerek daha fazla saç dökülmesine yol açabilirler. Saçlarınız dökülmeye devam ediyorsa yıkarken yumuşak bir bebek şampuanı kullanabilirsiniz. Aşırı yağlı saçlarınız yoksa saçlarınızı her gün yıkayabilirsiniz. Saçınızı kurulayın ancak bunu yaparken saçlarınızı havluyla ovalamayın.
3. Saçları şekillendirmek için kullanılan ürünler ve cihazlar saç dökülmeleri için suçlanabilir. Saç dökülmesini etkileyebilecek ürünler arasında saç kurutma makineleri, düzleştiriciler, boyalar, açıcılar, perma ve saç kremleri bulunur.
4. Saçınızı ısı veren cihazlarla şekillendirmeye karar verirseniz bunu sadece saçlarınız nemli ya da kuru olduğunda yapın. Ayrıca, bu cihazları mümkün olan en düşük ısı ayarında kullanın.

Saç Dökülmesinin Uzun Vadede İlerleyişi
Bu duruma başka bir sağlık sorunu neden oluyorsa tedavi ile saç dökülmesi durdurulabilir ve durum tersine çevrilebilir. Kalıtsal saç dökülmelerinin tedavisi daha zorlu olabilir. Ancak saç ekimi gibi yöntemler kellik görünümünün azaltılmasına yardımcı olabilir. Saç dökülmesini azaltmak için seçeneklerinizi doktorunuzla konuşun.