12 Eylül utancının 33. yılı..

Bugün Türkiye, 33 yıl önce uyandığı korkunç sabahın mimarlarıyla hesaplaşıyor. Dönemin Genelkurmay Başkanı Kenan Evren liderliğinde beş generalden oluşan cunta yönetimi, ilk iş olarak siyasi partileri yasakladı, ‘sözde’ yargılamalarla 50 kişiyi idam sehpasına gönderdi, 1 milyon insanı işkenceden geçirdi...

Türkiye 12.09.2013, 14:17 12.09.2013, 14:19 Fatih Yılmaz
12 Eylül utancının 33. yılı..

Türkiye, tam 33 yıl önce bugün tarihine bir utanç vesikası olarak geçecek karanlık bir sabaha uyandı. Takvimler 12 Eylül 1980’i gösterirken duyulan tank gürültüleri, izleri bugün bile silinmeyen bir insanlık suçunun gelişini haber veriyordu. Türkiye, 27 Mayıs 1960 Darbesi ve 12 Mart 1971 Muhtırası’ndan sonra bir kez daha, “Asmayıp da besleyelim mi” diyen ruhsuz bir anlayışın yönetimine girdi.  

ERDAL EREN 17 YAŞINDA ASILDI

İhtilal mahkemelerinde yapılan sözde yargılamalarda, 517 kişiye idam cezası verildi, bu cezalardan 50’si infaz edildi. 17 yaşındaki Erdal Eren’in idam kararı Yargıtay tarafından iki kere iptal edilmiş olmasına karşın, Milli Güvenlik Konseyi tarafından onaylanarak 13 Aralık 1980’de infaz edildi. 

ABD BÜYÜKELÇİSİ’NİN KRİPTOSU

Dönemin ABD Büyükelçisi’nin ülkesine gönderdiği kriptoya, “Bizim çocuklar işi bitirdi” diye geçen 12 Eylül Askeri Darbesi’nin cunta yönetimi, daha da ileri giderek “Burunlarının kanaması halinde cezaevindeki herkesin öldürülmesi” talimatını verdi. Darbenin başındaki komutan Kenan Evren, yıllar sonra katıldığı bir televizyon programında, bu emri doğruladı.

DAYANAK İÇ HİZMET KANUNU’YDU

Dönemin Genelkurmay Başkanı Kenan Evren’in başını çektiği beş generalden oluşan cunta yönetiminin, geçen Temmuz ayında kaldırılan TSK İç Hizmet Kanunu’nun 35. Maddesinde yer alan ‘Cumhuriyeti kollama ve koruma görevini’ dayanak göstererek gerçekleştirdiği darbe, yıllar sonra da olsa şimdi yargıya hesap veriyor. Darbenin hayattaki komutanları Kenan Evren ve Tahsin Şahinkaya, geçen yıl açılan davanın sanıkları olarak ‘ağırlaştırılmış müebbet’ talebiyle yargılanıyorlar. 

PARTi LiDERLERİ SÜRGÜN EDİLDİ

Darbenin sabahı saat 05.30’da Süleyman Demirel, Bülent Ecevit ve Necmettin Erbakan’a, Genelkurmay Başkanı Kenan Evren tarafından, “TSK’nın yönetime el koyduğu, hükümetin feshedildiği, parlamento üyeliklerinin sona erdiğini” bildiren birer tebliğ gönderildi. Aynı sabah Ecevit ve Demirel eşleriyle birlikte aynı uçakla Hamzakoy’a, Necmettin Erbakan ise Uzunada’ya götürüldüler. Evinde bulunamayan Alparslan Türkeş ise 14 Eylül’de teslim oldu ve Uzunada’ya gönderildi.

GAZETECİ ABDİ İPEKÇİ ÖLDÜRÜLDÜ

Türkiye’yi 12 Eylül darbesine götüren süreçte, 1970’li yıllarda başlayan ve giderek tırmanan sağ-sol çatışmaları dikkat cekiyordu. Sıkıyönetim uygulamasına rağmen bu çatışmaların durulmaması ve giderek alevlenmesi, askerin darbeye zemin hazırlamak için bilerek seyirci kaldığı gerçeğini su yüzüne çıkardı. Sadece sağ ve sol grupların çatışmaları değil, art arda yaşanan suikastler de darbenin gelişini hızlandırdı. Şubat 1979 Milliyet Gazetesi Yayın Yönetmeni Abdi İpekçi öldürüldü. Darbeye kadar geçen sürede, Prof. Cavit Orhan Tütengil, Ümit Kaftancıoğlu, MHP Genel Başkan Yardımcısı Gün Sazak, Maden-İş Sandikası genel Başkanı Kemal Türkler uğradıkları saldırılarda can verdiler. 

İLK İŞARET UYARI MEKTUBU

İstikrarsızlıkların yaşandığı bir dönemde gerginleşen ortam cuntacıların işini kolaylaştırdı. Demirel’in Başbakanlığı’nda kurulan azınlık hükümeti döneminde de gerilim tırmandı. Darbenin ilk işareti olan TSK’nın ‘uyarı mektubu’, 
27 Aralık 1979’da Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk’e verildi. Genelkurmay Başkanı Kenan Evren, Kara Kuvvetleri Komutanı Nurettin Ersin, Deniz Kuvvetleri Komutanı Bülend Ulusu, Hava Kuvvetleri Komutanı Tahsin Şahinkaya ile Jandarma 
Genel Komutanı Sedat Celasun’un imzasını taşıyan mektupta, ülkedeki iç karışıklıklardan duyulan rahatsızlık dile getiriliyordu.

YARGILAMANIN ÖNÜ AÇILDI

Halen yürürlükte olan 1982 Anayasası, 7 Kasım 1982’de yapılan tartışmalı bir halk oylamasıyla kabul edildi. Beyaz zarflara konarak atılan oy pusulalarında mavi rengin fark edileceğinden endişe eden çok sayıda yurttaşın, bu çekince ile Anayasa’ya “Evet” dediği yıllarca konuşuldu. Aynı halk oylamasıyla Evren Cumhurbaşkanı seçildi. Anayasa’daki geçici 15. Madde ise cuntacıların yargılanmalarını engelledi. 2010’daki Anayasa değişikliğiyle bu madde kaldırıldı; Evren ve Şahinkaya hakkında dava açıldı. 

RAKAMLARLA UTANÇ

- Bir milyon 683 bin kişi fişlendi, bir milyona yakın kişi gözaltına alındı.
- 210 bin davada 230 bin kişi yargılandı.
- 517 kişiye idam cezası verildi. 50 kişi asıldı.
- 71 bin kişi irtica ve komünizm propagandası suçlamasıyla, 98 bin 404 kişi örgüt üyesi olmak suçundan yargılandı.
- 50 binin üzerinde kişi sakıncalı olduğu için işten atıldı. 14 bin kişi yurttaşlıktan çıkarıldı. 30 bin kişi siyasi mülteci olarak yurtdışına gitti.
- Yaklaşık 300 kişi gözaltındayken öldürüldü. 171 kişi işkenceden öldü.
- 937 film sakıncalı bulunduğu için yasaklandı. 23 bin 677 derneğin faaliyeti durduruldu.
- 3 bin 854 öğretmen, 120 öğretim üyesi ve 47 hâkimin işine son verildi. 400 gazeteci için toplam 4 bin yıl hapis cezası istendi. 
Gazetecilere 3 bin 315 yıl 6 ay hapis cezası verildi. 31 gazeteci cezaevine girdi. 300 gazeteci saldırıya uğradı. 
3 gazeteci silahla öldürüldü. Gazeteler 300 gün yayın yapamadı. 13 büyük gazete için 303 dava açıldı.
- Cezaevlerinde 299 kişi yaşamını yitirdi



#haber #piramit #12 #eylül #utancının #33 #yılı
Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 03 Mayıs 2024
İmsak 04:12
Güneş 05:52
Öğle 13:06
İkindi 16:57
Akşam 20:10
Yatsı 21:43
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 34 93
2. Fenerbahçe 34 89
3. Trabzonspor 34 58
4. Beşiktaş 35 54
5. Başakşehir 34 52
6. Alanyaspor 35 49
7. Kasımpasa 34 49
8. Rizespor 35 49
9. Sivasspor 34 48
10. Antalyaspor 34 45
11. A.Demirspor 34 41
12. Kayserispor 34 40
13. Ankaragücü 35 39
14. Samsunspor 34 39
15. Karagümrük 34 36
16. Konyaspor 34 36
17. Gaziantep FK 34 34
18. Hatayspor 34 33
19. Pendikspor 34 30
20. İstanbulspor 34 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 32 72
2. Göztepe 32 66
3. Sakaryaspor 32 57
4. Kocaelispor 32 55
5. Ahlatçı Çorum FK 32 55
6. Bodrumspor 32 53
7. Boluspor 32 50
8. Bandırmaspor 32 47
9. Gençlerbirliği 32 47
10. Erzurumspor 32 44
11. Keçiörengücü 32 39
12. Manisa FK 32 37
13. Ümraniye 32 37
14. Şanlıurfaspor 32 34
15. Tuzlaspor 32 34
16. Adanaspor 32 33
17. Altay 32 15
18. Giresunspor 32 7
Takımlar O P
1. Arsenal 35 80
2. M.City 34 79
3. Liverpool 35 75
4. Aston Villa 35 67
5. Tottenham 34 60
6. M. United 34 54
7. Newcastle 34 53
8. Chelsea 34 51
9. West Ham United 35 49
10. Bournemouth 35 48
11. Wolves 35 46
12. Brighton 34 44
13. Fulham 35 43
14. Crystal Palace 35 40
15. Everton 36 39
16. Brentford 35 35
17. Nottingham Forest 35 26
18. Luton Town 36 25
19. Burnley 35 24
20. Sheffield United 35 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 33 84
2. Barcelona 33 73
3. Girona 33 71
4. Atletico Madrid 33 64
5. Athletic Bilbao 34 61
6. Real Sociedad 33 51
7. Real Betis 33 49
8. Valencia 33 47
9. Villarreal 33 45
10. Getafe 34 43
11. Osasuna 33 39
12. Deportivo Alaves 33 38
13. Sevilla 33 38
14. Las Palmas 33 37
15. Rayo Vallecano 33 34
16. Mallorca 33 32
17. Celta Vigo 33 31
18. Cadiz 33 26
19. Granada 33 21
20. Almeria 33 14