İşte yeni haklar!

Çalışan annelere güzel haber geldi. Çocuğuna bakmak için çalışamayan ve sosyal haklarından yararlanamayan annelerin yeni yıldan itibaren yeni düzenleme ile yüzleri gülecek. Peki yeni uygulamada neler var?

Ekonomi 09.12.2015, 10:08 09.12.2015, 10:18 Emre
İşte yeni haklar!

Doğum sonrasında çocuğuna bakmak için çalışmayan ve sosyal güvenlikten mahrum kalan annelerin izin süresini borçlanma hakları asgari ücret zammından etkilenecek.

Çünkü Aralık 2015 ayı içinde borçlanma talebinde bulunmayıp bir gün sonra yani 1 Ocak 2016’da borçlanma talebinde bulunanlar yüzde 30 oranında fazla para ödeyecekler.

DOĞUM BORÇLANMASI NEDİR?

SOSYAL Güvenlik Reformu adında yapılan düzenlemeler kapsamında, 1 Ekim 2008’de yürürlüğe konan yasa ile kadınlarımıza tanınan önemli haklardan biri de “doğum borçlanması” hakkıdır. Doğum borçlanması ile; doğum sonrasında çocuğuna bakmak için çalışmadığından sosyal güvenlikten mahrum kalan kadın sigortalının, mahrum kaldığı sosyal güvenlik hakkının telafi edilmesi amaçlanmıştır.

KİMLER DOĞUM BORÇLANMASINDAN YARARLANIR?

İlk uygulamaya konduğu tarih itibariyle sadece sigortalı çalışan kadınlara tanınan ve iki çocukla sınırlı kalan doğum borçlanması hakkının, daha sonra kapsamı genişletildi. Sadece sigortalı kadınlara tanınmasının nedeni memur kadınların çocuğuna bakmak için aldıkları ücretsiz izin sürelerini borçlanma haklarının olması, Bağ-Kur’luların ise doğum sonrasında zaten ara vermeden prim ödeme haklarının olmasıydı.

Yine de Torba Yasa ile (6552 sayılı K.) Bağ-Kur ve Emekli Sandığı mensupları da kapsama dahil edildi ve borçlanılacak doğum sayısı da ikiden üçe çıkartıldı. Ancak her doğum borçlanılamıyor. Doğum borçlanmasından yararlanmanın bazı şartları var.

DOĞUM BAŞLANGIÇTAN SONRA OLACAK

Doğum borçlanmasından, sigorta başlangıç tarihinden sonraki doğumlar, çocuğun yaşaması şartıyla yararlanıyor. Sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar, doğum borçlanmasından yararlanamıyor. Başlangıçtan önceki doğumların da borçlanmadan yararlanması için toplumda büyük bir istek var. Belki önümüzdeki dönemde yasal bir düzenleme yapılarak sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar da borçlanmadan yararlanabilir.

Doğum tarihinden sonraki iki yıl içinde sigortalı çalışılmayan yani prim ödenmeyen günler borçlanılabiliyor. Bu nedenle doğum borçlanması yapabilmek için doğum tarihinden sonraki iki yıl içinde prim ödenmeyen boş gün olması lazım.

Örneğin; sigortalı çalışan Ayşe Hanım, 1 Mayıs 2012’de doğum yapıp, çocuğuna bakmak için doğum sonrası üç sene sigortalı çalışmamışsa, Ayşe Hanım doğum tarihinden sonraki çalışmadığı iki yılı borçlanarak 720 gün kazanabilir. Fakat doğum sonrasındaki iki yılda prim ödenmişse, bu takdirde doğum borçlanması yapılamıyor.

Örneğin; eczacı Ayşe Hanım’ın 1 Kasım 2013’de doğum yaptığını ve doğum sonrası da Bağ-Kur primlerini ödediğini varsayarsak, Ayşe Hanım doğum tarihinden sonraki iki yıl içinde prim ödenmeyen boş günü olmadığından, doğum borçlanması yapamayacak.

EN FAZLA ÜÇ DOĞUM

En fazla üç doğum borçlanılabiliyor. Şartları taşıyan bir doğumunu borçlanan kadın 720 gün, iki doğumunu borçlanan kadın toplam 1440 gün, üç doğumunu borçlanan kadın toplam 2160 gün sigortalılık süresi (prim günü) kazanıyor.

Doğum borçlanmasıyla bedava gün kazanılamıyor. Bir bedeli var. Borçlanma bedeli asgari ücretteki artışa bağlı olarak artıyor. Doğum borçlanması talebinde bulanan kadın sigortalı, prim hesabına esas günlük kazancın alt sınırı (günlük asgari ücret olan 42.45 lira) ile üst sınırı (günlük asgari ücretin 6.5 katı olan 275.93 lira) arasında bir kazanç tutarı belirliyor.

Ve belirlediği günlük kazanç tutarı üstünden yüzde 32 oranında borçlanma bedeli hesaplanıyor. Bugün için bir günlük borçlanma bedeli olarak; prime esas kazancın alt sınırı üstünden 13.58, üst sınır üstünden 88,30 lira ödenmesi gerekmektedir. Borçlanma bedelinin tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmesi gerekiyor.

Doğum borçlanmasının neredeyse tamamına yakın kısmı prime esas kazancın alt sınırı (asgari ücret) üstünden yapılıyor. Borçlanmayı şu formülle okurlar kendileri de hesaplayabilirler.
Borçlanma Bedeli = Belirlenen Günlük Kazanç x yüzde 32 x Borçlanılacak Gün Sayısı
Örneğin; Ayşe Hanım’ın bir doğumu için 720 gün asgari ücret üstünden borçlanma talebinde bulunduğunu varsayarsak, bugünkü verilere göre günlük 13,58 lira borçlanma bedeli hesabıyla, 9.777,60 lira borçlanma bedeli ödenmesi gerekiyor.

Yılsonuna kadar borçlanma talebinde bulunup, asgari ücret üstünden borçlanma talep edilmesi halinde;
- Bir doğum için (720 gün için) 9.777,60 lira,
- İki doğum için (1440 gün için) 19.555,20 lira,
- Üç doğum için (2160 gün için) 29.332,80 lira ödenmesi gerekiyor.

BORÇLANMA BEDELİ NASIL ARTAR?

YENİ yılda asgari ücret net 1.300 liraya çıkartılacak. Bu durumda aylık asgari ücretin brüt tutarı 1.645,80 TL liraya yükselecek. Bu, prim hesabına esas aylık alt sınırın 1.645,80 liraya, üst sınırın da 10.697,70 liraya yükseleceği anlamına geliyor. Doğum borçlanma bedeli asgari ücret artışına bağlı olarak arttığından, asgari ücretteki artış aynı oranda doğum borçlanması bedelini de artıracak.

Asgari ücret artışı 1 Ocak 2016’dan itibaren bir günlük en az borçlanma bedeli olan 13.58 lirayı, 17.56 liraya, bir günlük en fazla borçlanma bedeli olan 88.30 lirayı da 114.11 liraya yükseltecek. 1 Ocak 2016 tarihinden itibaren en düşük borçlanma bedeli üstünden;
- Bir doğum için (720 gün için) 12.643,20 lira,
- İki doğum için (1440 gün için) 25.286,40 lira,
- Üç doğum için (2160 gün için) 37.929,60 lira ödenmesi gerekecek.
Doğum borçlanması yapacak kadınların elini çabuk tutmaların da yarar var. Çünkü Aralık 2015 ayı içinde borçlanma talebinde bulunmayıp bir gün sonra yani 1 Ocak 2016’da borçlanma talebinde bulunanlar yüzde 30 oranında fazla para ödeyecekler.



Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 05 Mayıs 2024
İmsak 04:09
Güneş 05:50
Öğle 13:06
İkindi 16:58
Akşam 20:12
Yatsı 21:46
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 35 96
2. Fenerbahçe 34 89
3. Trabzonspor 35 58
4. Başakşehir 35 55
5. Beşiktaş 35 54
6. Alanyaspor 35 49
7. Kasımpasa 35 49
8. Rizespor 35 49
9. Sivasspor 35 48
10. Antalyaspor 34 45
11. A.Demirspor 35 44
12. Samsunspor 35 42
13. Kayserispor 35 41
14. Ankaragücü 35 39
15. Karagümrük 35 37
16. Konyaspor 34 36
17. Gaziantep FK 35 35
18. Hatayspor 35 34
19. Pendikspor 34 30
20. İstanbulspor 35 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 33 72
2. Göztepe 33 69
3. Sakaryaspor 33 57
4. Bodrumspor 33 56
5. Ahlatçı Çorum FK 33 56
6. Kocaelispor 33 55
7. Bandırmaspor 33 50
8. Boluspor 33 50
9. Gençlerbirliği 33 50
10. Erzurumspor 33 44
11. Manisa FK 33 40
12. Ümraniye 33 40
13. Keçiörengücü 33 39
14. Tuzlaspor 33 37
15. Adanaspor 33 36
16. Şanlıurfaspor 33 35
17. Altay 33 9
18. Giresunspor 33 7
Takımlar O P
1. Arsenal 36 83
2. M.City 35 82
3. Liverpool 36 78
4. Aston Villa 36 67
5. Tottenham 35 60
6. Newcastle 35 56
7. Chelsea 35 54
8. M. United 34 54
9. West Ham United 36 49
10. Bournemouth 36 48
11. Brighton 35 47
12. Wolves 36 46
13. Fulham 36 44
14. Crystal Palace 35 40
15. Everton 36 37
16. Brentford 36 36
17. Nottingham Forest 36 29
18. Luton Town 36 26
19. Burnley 36 24
20. Sheffield United 36 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 34 87
2. Girona 34 74
3. Barcelona 34 73
4. Atletico Madrid 34 67
5. Athletic Bilbao 34 61
6. Real Sociedad 34 54
7. Real Betis 34 52
8. Valencia 34 47
9. Villarreal 34 45
10. Getafe 34 43
11. Deportivo Alaves 34 41
12. Sevilla 34 41
13. Osasuna 34 39
14. Las Palmas 34 37
15. Rayo Vallecano 34 35
16. Celta Vigo 34 34
17. Mallorca 34 32
18. Cadiz 34 26
19. Granada 34 21
20. Almeria 34 15