Dan Brown'ın romanındaki “gizemli“ mekanlar

Dünyanın pek çok ülkesinde "en çok satan yazarlar" arasında bulunan Dan Brown, yeni kitabı Cehennem'de İstanbul'u, "İkiye bölünmüş bir dünya, karşıt güçlerin şehri" şeklinde tanımlıyor.

Kültür-Sanat 23.05.2013, 12:09 23.05.2013, 16:33
Dan Brown'ın romanındaki “gizemli“ mekanlar
Brown, Cehennem'de, kente kimliğini veren eserlerden, "Dünyanın Sekizinci Harikası" olarak gösterilen Ayasofya, "gizemli su sarnıcı" Yerebatan Sarayı, Osmanlı'nın yönetim merkezi Topkapı Sarayı, "adını içindeki mavi çinilerden alan" Sultanahmet Camisi, Galata, Mısır Çarşısı ve Bizans surları betimlemeleri, okuyucuya İstanbul'u yaşatıyor. Boğaziçi, Asya ve Avrupa kıtalarını tanımlayışı, "oradaymış" hissi uyandırıyor.

Yazarın İstanbul ile ilgili ilk sözleri, şehirdeki karşıtlığı gösterir şekilde:

"Dindarlarla laikler; eskiyle yeni; doğuyla batı... Avrupa ile Asya arasındaki coğrafi sınırda duran bu ebedi şehir, gerçekten de eskidünyadan daha da eski bir dünyaya uzanan bir köprüydü. İstanbul... Artık Türkiye'nin başkenti olmayan şehir, yüzyıllar boyunca üç farklı imparatorluğun; Bizans, Roma ve Osmanlı'nın merkezi olmuştu. Bu yüzden İstanbul, tarihi en fazla çeşitlilik gösteren yerlerden biriydi. Şehir, Topkapı Sarayı, Sultanahmet Camisi, Yedikule ile ilgili folklorik savaş, zafer ve yenilgi efsaneleriyle doluydu."

Brown, kitabın kahramanı Langdon'un, Atatürk Havalimanı'nından şehrin merkezine gelirken geçtiği Kennedy Caddesi'nin sağındaki deniz, solundaki Bizans surları ve ağaçlar, "İstanbul'un eskiyle yeninin karşılaşmasının mükemmel örneği" şeklinde özetliyor.

AYASOFYA

Yazar, Bizans İmparatoru I. Justinyen tarafından MS 532-537 arasında yaptırılan, Fatih Sultan Mehmed'in camiye dönüştürdüğü Ayasofya'yı, "günümüze kadar bölgenin en değerli mücevheri olarak kalan bina" şeklinde tanımlıyor.

Kitapta, Osmanlı sultanlarının ikametgahı, devletin yönetim ve eğitim merkezi Topkapı Sarayı, "iç duvarlarını kaplayan mavi çinilerden adını alan", "peri masalından çıkmış gibi görünen şerefeli minareleri" ile Sultanahmet Camisi (Blue Mosque) geçilerek, yaklaşık bin yıl boyunca dünyanın en büyük kilisesi ve kimilerince "Dünyanın Sekizinci Harikası" Ayasofya'ya ulaşılıyor.

Ayasofya'daki "İmparator Kapısı"nın üzerindeki Pantokrator İsa mozayiği ile yerin 40 metre yukarısındaki kubbenin ortasında yer alan Nur Suresi'nin 35. Ayeti'ne yapılan gönderme, Brown'ın dikkatinden kaçmıyor. Mozayikte İsa'nın sol elinde tuttuğu kitabın üzerinde "Ben dünyanın nuruyum, barış sizinle olsun" yazarken, Kazasker Mustafa İzzet Efendi tarafından yazılan, kubbenin ortasındaki alanda "Allah göklerin ve yerin ışığıdır. Size barışı getirecek olan Allah'ın kendisidir" yazıyor.

Sanat ve mimarlık tarihi bakımından dünyanın en önemli yapılarından biri Ayasofya'daki Rönesans etkilerinin yer aldığı düşünülen Deisis Mozaiği ve karşısında 4. Haçlı Seferi'nde İstanbul'a gelen Latin ordusunu komutanı Enrico Dandolo'nun mezarı, hat yazısıyla Arapça Allah ve Muhammed yazılı iki levha ile İsa mozaiğinin bulunduğu ana mihraba gözleri çevirerek, yine karşıtlıklara işaret ediyor.

YEREBATAN SARNICI

Cehennem'de, kahramanların Ayasofya'dan sonraki mekanı, 542 yılında Bizans İmparatoru I. Justinianus tarafından su ihtiyacını karşılamak üzere yaptırılan, suyun içinden yükselen mermer sütunların arasındaki ihtişamından dolayı halk tarafından Yerebatan Sarayı olarak anılan Yerebatan Sarnıcı.

Gözyaşı Sütunu, sarnıcın kuzeybatı köşesindeki 2 sütunun altında kaide olarak kullanılan ve Roma Çağı heykeltraşlık sanatının örneklerinden sayılan 2 Medusa başı, Medusa'yla ilgili mitolojiye dayandırılan bir çok efsane, kitapta da sarnıcın gizemli halini vurguluyor.

GALATA, YENİ CAMİ, MISIR ÇARŞISI

Uzun yıllar boyunca rıhtımıyla ülkenin dışa açılan kapısı, tarihi açıdan zengin Galata, Haliç'in üzerinden geçen Galata Köprüsü, İstanbul'un önemli mimari eserlerinden Yeni Camisi'ni anlatan Brown, İstanbul'un en eski kapalı çarşılarından biri, aktarlarıyla meşhur Mısır Çarşısı'nı "Amerikan alışveriş merkezlerinden daha büyük görünüyordu" şeklinde tanımlıyor.

Kitabın kahramanlarının İstanbul'daki son adresi, İsviçre'nin İstanbul Başkonsolosluğu'nun bulunduğu "ultramodern" Levent Plaza oluyor. Brown, "karşıt güçlerin şehri" İstanbul'a, "Kırmızı bir zemin üzerinde çizilmiş ay ve yıldız... Osmanlı İmparatorluğu'nun bu alameti, modern dünyada hala gururla uçuşuyordu" şeklindeki Türk bayrağı tanımlamasıyla veda ediyor.



#Mısır #türkiye #istanbul #roma #dünyaya #Avrupa #Asya #mısır çarşısı #bizans #Mavi #Galata #Dan Brown #gizemli mekanlar #Dan Brown gözünde istanbul #yerebatan sarncı #yeni cami #ayasofya #dan brown cehennem #Türki
Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 28 Nisan 2024
İmsak 04:21
Güneş 05:59
Öğle 13:07
İkindi 16:56
Akşam 20:04
Yatsı 21:35
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 34 93
2. Fenerbahçe 34 89
3. Trabzonspor 33 55
4. Başakşehir 34 52
5. Beşiktaş 34 51
6. Kasımpasa 34 49
7. Sivasspor 34 48
8. Rizespor 33 48
9. Antalyaspor 33 45
10. Alanyaspor 33 45
11. A.Demirspor 34 41
12. Samsunspor 34 39
13. Ankaragücü 33 37
14. Kayserispor 33 37
15. Konyaspor 34 36
16. Gaziantep FK 33 34
17. Hatayspor 34 33
18. Karagümrük 33 33
19. Pendikspor 33 30
20. İstanbulspor 33 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 31 69
2. Göztepe 31 63
3. Ahlatçı Çorum FK 31 55
4. Sakaryaspor 31 54
5. Bodrumspor 31 52
6. Kocaelispor 31 52
7. Bandırmaspor 31 47
8. Boluspor 31 47
9. Gençlerbirliği 31 47
10. Erzurumspor 31 42
11. Ümraniye 31 37
12. Manisa FK 31 36
13. Keçiörengücü 31 36
14. Şanlıurfaspor 31 34
15. Tuzlaspor 31 33
16. Adanaspor 31 32
17. Altay 31 15
18. Giresunspor 31 7
Takımlar O P
1. Arsenal 34 77
2. M.City 33 76
3. Liverpool 35 75
4. Aston Villa 35 67
5. Tottenham 32 60
6. M. United 34 54
7. Newcastle 34 53
8. West Ham United 35 49
9. Chelsea 33 48
10. Wolves 35 46
11. Bournemouth 34 45
12. Brighton 33 44
13. Fulham 35 43
14. Crystal Palace 35 40
15. Everton 35 36
16. Brentford 35 35
17. Nottingham Forest 34 26
18. Luton Town 35 25
19. Burnley 35 24
20. Sheffield United 35 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 33 84
2. Girona 33 71
3. Barcelona 32 70
4. Atletico Madrid 33 64
5. Athletic Bilbao 33 58
6. Real Sociedad 33 51
7. Real Betis 32 48
8. Valencia 32 47
9. Getafe 33 43
10. Villarreal 32 42
11. Osasuna 32 39
12. Deportivo Alaves 33 38
13. Sevilla 32 37
14. Las Palmas 33 37
15. Rayo Vallecano 32 34
16. Mallorca 32 31
17. Celta Vigo 33 31
18. Cadiz 32 25
19. Granada 32 18
20. Almeria 33 14