Boğazın Rengi Taut Evi ve Çarpıcı Hikayesi

İstanbul’da Ortaköy’de bulunan Taut Evi’nin mimarı Bruno Julius Florian’dır (bruno taut) Yahudi asıllı mimar aynı zamanda şehir plancısıdır.

Boğaziçi köprüsünden Avrupa yakasına geçerken gördüğümüz bu gizemli ev, Taut’un Japon ve Türk mimarisinin ortak özelliklerini keşfedip, iki mimariyi harmanladığı bir saray yavrusu.

Boğaziçi Köprüsü’nden Avrupa yakasına geçerken köprünün çıkışında, sağda şık bir konut görürsünüz. Saray yavrusu gibi bir şeydir. Çokça merak edilir.

Aynı zamanda bu evi yapan mimarın kendisi de  kimilerine göre bir gizemdir. “Taut’un gizemi” diye sıkça dillendirilir.

Bruno Taut, 20. yüzyılın önde gelen Alman mimarlarındandır. 1930 yılında Almanya da Hitler faşizmi başa gelince birçok aydın gibi o da ülkesini terk etmek zorunda kalmıştır. Önce İsviçre’ye daha sonra ise Japonya’ya gitmiştir. 1936 yılında güzel sanatlar fakültesinin mimari bölümünü kurmak için Atatürk tarafından davet edildiği Türkiye'ye gelir. Geri kalan hayatını, ölümüne kadar da Türkiye’de kalır.

Ortaköy’de bulunan bu evi de 1938 yılında kendine konut olarak yaptırır.

Konut zamanla, Boğaziçi’nin markalarından biri olmuş, eğer istenirse dert edilirse modern dönemde de Boğaziçi’nin güzelliğini görkemleştiren konutların yapılabileceğinin bir simge-i şahanesi olarak günümüze kadar ulaşmıştır.
Adına kader mi derler yoksa talihsizlik mi bilinmez, Taut Ortaköy’e inşa ettiği bu saray yavrusunun sefasını fazla süremez. Çünkü Bruno Taut’un evi yaptırdıktan birkaç ay sonra, Aralık 1938 de vefat etmesidir.

İŞTE GİZEM TAM DA BURADA BAŞLIYOR!

Atatürk öldüğünde Taut grip hastasıdır. Atatürk’ün katafalkını beş günde yapılması için Ankara’ya davet edilince, hasta hasta gidip katafalkı yetiştirmiş ancak kendi hastalığının zatürreye dönüşmesi üzerine hayatını kaybetmiştir.

Bruna Taut’un da asistanlığını yapan merhum Y.Mimar Mahmut Bilen, bir anısında söyle anlatıyor;
“Ankara Belediye başkanlığı Taut’a yaptığı bu işe karşılık o günün parası ile 1000 TL vermiş ise de Taut bu paraya el bile sürmemiş. "Asrın adamına karşı yapmış olduğum bu hizmet madde ile ölçülemez" deyip, Belediye Başkanının bunun yerine bir teşekkür mektubunun onun için çok değer taşıyacağı ve çocuklarına bırakabileceği en büyük miras olacağını söylemiştir.”
Taut tam bir ay sonra aldığı soğuk algınlığı sebebiyle Noel günü İstanbul’da hayata veda etmiştir.

Edirnekapı Şehitliği İstanbul’un en köklü mezarlıklarından olup, bilindiği gibi bir Müslüman mezarlığıdır. Ve o nedenle Yahudi ya da Hristiyanlar Müslüman mezarlıklarına gömülmezler.

*Bruno Taut Yahudi’dir ama vasiyeti üzerine Edirnekapı Şehitliğine defnedilmiştir.
*Müslüman mezarlığı olmasına rağmen, Edirnekapı mezarlığına gömülen ilk ve tek Yahudi ‘Bruno Taut’un olmasıdır.

Bruno Taut, 1933 yılında Moskova'da Rus meslektaşları ile çekildiği bir kare...

Bruno Taut’un eserleri ve evi nerededir?
Taut Evi’nin dilden dile dolaşan gizemli hikâyesi ise Bruno Taut’un evi yaptıktan birkaç ay sonra hayatını kaybetmesi olarak tarihten günümüze kadar gelmiştir. Taut ayrıca Ankara ve Trabzon’da da birçok eser bırakmıştır, evi ise şuan özel mülk olarak kullanılmaktadır.

*Taut Evi,  bir süre Neslişah Sultan ve Cem Boyner'e ev sahipliği yapmıştır.
*Taut Evi Ortaköy’de ki Emin Vafi Korusu içinde yer alır. Japon ve Türk mimarisinin harmanlanması ile ortaya konmuş şahsımca muazzam bir eserdir.

Arştırma ve hazırlama;
Piramit Haber - Mehmet Berke