SGK, ayda 10 günden az gündelikçi çalıştıranları daha sonra tazminat ve tedavi masraflarından korumak için kolay sigortalama sağlayacak önemli bir düzenlemeyi hayata geçiriyor. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun numarasından hareketle belirlenen 5510’a SMS gönderilerek gündelikçilerin sigortalanması ve primlerinin ödenmesi işlemi gerçekleştirilebilecek.
SGK bu konuda Turkcell, Türk Telekom ve Vodafone ile işbirliği protokolü imzaladı. Sistem yıl başında devreye girecek. Evinde 10 günden az sigortalı çalıştıracak kişi, bir defaya mahsus TC kimlik numarasını “5510”a SMS atarak kendisini “Çalıştıran” olarak kaydettirecek. Ardından, gündelikçi olarak çalıştıracağı kişinin TC kimlik numarası ile ayın hangi gününde çalıştıracağının bilgisini “5510”a SMS ile göndererek, gündelikçi kişinin sigorta tescil kaydını oluşturacak.
GSM operatöründen, gündelikçinin sigorta kaydının yapıldığı ve 1 lira 10 kuruş günlük sigorta primi ile 1 lira tutarındaki hizmet bedelinin telefon faturasına yansıtılacağı şeklinde SMS gelecek.
Bu SMS’in onaylanmasıyla hem sigortalı tescili hem de sosyal güvenlik prim ödemesi gerçekleştirilmiş olacak.
KÂĞIT FORMU BİTİYOR
Ayda 10 günden az çalıştırılan gündelikçiler halen iki yöntemle sigortalanabiliyor.
Kâğıt form: Matbu form doldurularak SGK’ya veriliyor. Form sosyal güvenlik merkezlerinden temin edilebildiği için bu yolla başvuru yapabilmek için sosyal güvenlik merkezlerine gidilmesi gerekiyor. Ödemeler de bankaya giderek veya otomatik ödeme talimatıyla yapılabiliyor. Çalıştırılan her gün için 1 lira 10 kuruş prim ödeniyor.
İnternet: e-Türkiye portalına girilerek internet üzerinden başvuru yapılabiliyor. Çalıştıran, kendisinin ve işçisinin TC kimlik numarasını ve ayda kaç gün çalıştıracağını belirtiyor. Primi ise bankaya giderek veya otomatik ödeme talimatıyla yatırıyor.
10 GÜNDEN FAZLA ÇALIŞANI SIGORTALAMAYANA CEZA
Gündelikçiyi ayda 10 günden fazla çalıştıran işverenler, sigortasını yaptırmak zorunda. İşe giriş bildirgesinin, gündelikçinin ilk işe başladığı ayın sonuna kadar SGK’ya verilmesi gerekiyor. Aksi takdirde brüt asgari ücret tutarında bin 647 lira idari para cezası söz konusu. Şayet gündelikçinin sigortasının yaptırılmadığını SGK kendisi tespit ederse, ya da gündelikçi şikâyet ederse bin 647 liralık cezanın yanı sıra sigortasız çalıştırılan her ay için asgari ücretin 5’te 1’i (329 TL) tutarında ceza kesiliyor. İşveren bildirgeye kendisinin ve işçisinin TC kimlik numarasını, ayda kaç gün çalıştırdıysa ücretini yazıyor ve hesaplanan primini her ay banka üzerinden SGK’ya yatırıyor.
TEŞVİK ALANLAR 337 LİRA DAHA AZ PRİM ÖDEYEBİLİYOR
Son 6 aydır sigortalı olarak herhangi bir işte çalışmayan 18-29 yaş arasındaki erkekleri veya 18 yaşından büyük kadınları çalıştıranlar iki yıl süreyle işveren primi ödemiyor.
Kadın ve genç istihdamı teşvikinden yararlanmayanlar ise ödemelerini düzenli yaptıkları takdirde 5 puanlık prim indiriminden faydalanıyorlar.
Normalde bir ay gündelikçi çalıştıranların brüt asgari ücret üzerinden 568 lira prim ödemesi gerekiyor. Eğer sadece yüzde 5 prim teşvikinden yararlanılırsa aylık prim 486 liraya düşüyor. Kadın ve genç istihdamı teşvikinden yararlanıldığında ise ödenecek prim tutarı 231 liraya kadar düşüyor ve iki yıl boyunca her ay 337 lira daha az prim ödeniyor.
ŞİRKETTE ÇALIŞAN TEMİZLİKÇİLER YARARLANAMAZ
Gündelikçiler için sağlanan haklar sadece ev hizmetlerinde çalıştırılan kişilere uygulanıyor. Ofislerde haftada bir iki gün gelip temizlik yapan gündelikçiler için bu hükümler uygulanmıyor.
EMEKLİ GÜNDELİKÇİLER DESTEK PRİMİNDEN MUAF
Emekli aylığı almakta iken 10 günden az gündelikçi olarak çalışanlar Sosyal Güvenlik Destekleme Primi ödemesinden muaf tutuluyor. Ayda 20 gün çalışan bir gündelikçi, geri kalan 10 gün için kendi cebinden prim ödemek suretiyle isteğe bağlı sigorta yaptırabiliyor. Bunun için günlük 17.5 lira ödemesi gerekiyor.
EKSİK GÜNLER İÇİN İSTEĞE BAĞLI SİGORTA MÜMKÜN
Gündelikçi kadınlar, çalışmadıkları günler için isteğe bağlı sigorta yaptırıp ödeyebilecek. Primi, asgari ücret ile asgari ücretin 7.5 katı arasında kendi belirleyecekleri tutar üzerinden ödeyecekler. Asgari ücretten ödeme yapılırsa, günlük 13 lira, 15 günlükse 145 lira prim ödemeleri gerekecek.
YABANCI AYDA 30 GÜNDEN AZ ÇALIŞTIRILAMIYOR
Gündelikçi olarak ayda 10 günden az çalışma hakkı sadece Türk vatandaşları için var. Gürcistan, Moldova gibi ülkelerden hasta, çocuk ve yaşlı bakımı ya da ev hizmetleri için getirilen kişilerin gündelikçi olarak çalışabilmesi için önce çalışma izni almaları gerekiyor. Bunlar 30 günden az süreyle çalıştırılamıyorlar.
İŞTEN ÇIKARTIRKEN BİLDİRGE VERİLMELİ
Gündelikçisini işten çıkartanlar, 10 gün içerisinde SGK’ya bildirmek zorunda. Aksi takdirde 165 lira para cezası ödenmesi söz konusu olabilir.
