Tam buğday ekmeği faydaları ve zararları

Ekmek tüketimi Türk toplumunda oldukça yaygın bir alışkanlık olup hatta bu alışkanlık çoğu noktada aşırı derecelere varmaktadır. Her ne kadar doyurucu ve tok tutucu bir ürün olsa da, ekmek tüketiminde asıl dikkat edilmesi gereken nokta ekmeğin türü olmalıdır.

Yani toplum genelinde açık ara bir çoğunluğun tercih ettiği beyaz ekmek tüketimi, sanıldığı kadar masum değildir. Beyaz ekmek hem içerisinde bulunan maddeler yüzünden, hem de tüketicilere kısa vadede kilo alma sorunları yaratabileceğinden beslenme uzmanlarının ortak görüşü eğer bir kişi ekmek tüketmekten vazgeçemiyorsa ekmek tercihini tam buğday ekmeğinden yana kullanarak her şeyden önce bu ekmeğin içeriğindeki tahılların faydalarından yararlanabilmesidir.

Tam buğday ekmeğinin içeriğinde yer alan tahıl grubu; zaten normal şartlarda bireylerin temel besin gruplarından bir tanesi olmaktadır. Tahıllarda bulunan mineraller, vitaminler, lifler, karbonhidratlar gibi besin öğelerinin metabolizma sağlığı için ne kadar önemli olduğunu tahmin etmesi güç olmamaktadır. Bu tahıllarla beslenmenin en kolay yolu da bu tip tahılları içeren ekmeklerden tüketmek şeklindedir.

Konuyla ilgili Dünya Sağlık Örgütü’nün yaptığı araştırma sonucunca çıkan veriler neticesinde; ülkemizde tahıl grubunun en çok tüketilmesine vesile olan besinin ekmek olduğu ortaya çıkmıştır. Yani Türkiye’de bireyler, günlük olarak vücutlarının ihtiyaç duyduğu enerjiyi yüzde 44 oranında sadece ekmekten almakta, bunun dışında yüzde 58’lik kısım ise bu enerjiyi yemekle birlikte tahıllı ürünler tüketerek karşılamaktadır.

Yani yine matematiksel verilere dayanarak ülkemizde ekmek tüketim değerleri günlük olarak yaklaşık 450 grama yakın bir rakam olarak belirlenmiş, ayrıca ekmek satın alım oranı da yüzde 90 civarlarını bulmaktadır. Toplumumuzda ekmek tüketiminin bu kadar yerleşik duruma geçmesi de 1940lı yıllara dayanmaktadır. 

TAM BUĞDAY EKMEĞİNİN İÇERİĞİ

O yıllardan beri sıklıkla tüketilen beyaz ekmek, buğday ürününün sadece “endosperm” denilen kısmından üretilmektedir. Bunun anlamı, beyaz ekmekte rüşeymde ve kepek ekmeğinde bulunan besin öğelerinin yok olmasıdır. İçeriğindeki beyaz unun ürünü daha lezzetli yaptığı gerçeği dolayısıyla bir çok kullanıcı bu duruma önem vermeyip, hatta durumu dahi bilmeyip gözü kapalı şekilde beyaz ekmeği tüketmektedir.

Ancak her ne kadar en çok tercih edilen ekmek beyaz ekmek olsa da, bu ekmek çeşidinin ciddi anlamda bir karbonhidrat patlaması niteliğinde bir ürün olması ve hiç denecek kadar az miktarda lif barındırması; tüketildiğinde vücutta insülin direncinin yükselmesi, kan şekerinin yükselmesi de fazla miktardaki şekerin vücut yapısında direk yağa dönüşmesi gibi negatif sorunları bulunmaktadır.

Buna karşılık tam buğday unu kullanılarak yapılan ekmeklerde veya tam buğday unlu poğaça gibi hazırlanan ürünlerde bol miktarda lif kaynağı bulunmakta ve böylelikle metabolizmada sindirim olması gerektiği seviyeye çekilerek uzun saatlerce gerekli olan enerjinin metabolizmada tutulması sağlanabilmektedir. Bunun yanında tam buğday ekmeğinin faydaları arasında ilk önce içeriğindeki besin öğelerinin, vitaminlerin ve minerallerin beyaz ekmeğe kıyasla çok daha fazla bir seviyede olmasıdır.

EKMEKLERİN ÇEŞİTLERİ VE İÇERİKLERİ

Ekmek yiyeceği köken olarak buğdaydan gelmektedir. Bu buğdaylar öncelikle öğütülerek un maddesine dönüştürülür ve bu un belirli işlemlere sokularak ekmek elde edilme aşamasında kullanılmaktadır. Unun ekmek haline getirilmesi sürecinde un malzemesi istenirse ayrıştırılarak beyaz ekmek haline getirilebilir, bazen çavdar malzemesi eklenerek çavdar ekmeği haline getirilebilir; tam buğday halinde ayrıştırılmadan hazırlandığında direkt olarak tam buğday ekmeğine dönüştürülebilir, ayrıştırılmış haldeki una bir miktar kepek malzemesi eklenerek kepekli ekmek ortaya çıkartılabilir; içeriğine mısır eklenirse mısır ekmeği, ruşeym eklenirse ruşeym ekmeği yaratılabilir.

Tüm bu saydığımız ekmek çeşitlerinin içerisinde bünyemiz için en yararlı olarak sayılan ekmekler ise tam buğday ekmeği, çavdarlı ekmek ve çok tahıllı ekmek olarak gösterilmektedir. Çünkü bunların dışındaki ekmeklerde, özellikle beyaz ekmekte yapım aşamasında ham madde olan buğdayın özü ve kabuğu malzemenin içeriğine eklenmeyerek sadece buğdayın iç kısmı ekmek malzemesine katıldığından, beyaz ekmeğin içeriği otomatikman bol miktarda nişasta içermekte ve daha az protein ve diğer yararlı öğeleri barındırmaktadır. Böylece kalori deposu haline gelen bu ekmek, beslenme öğelerinde sağlıksız bir besin öğesi vasfına kavuşmaktadır.

Buna karşılık olarak buğdayın hiç bir şekilde ayrıştırılmadan, yani hem kabuğu hem de özü kullanılarak ortaya çıkartılan tam buğday ekmeğinde; hem daha tok tutucu özellikler barınabilmekte hem de daha besleyici bir ürün beslenme alışkanlıklarında yer alabilmektedir. 

TAM BUĞDAY EKMEĞİ FAYDALARI

Tam buğday ekmeğinin yararları söz konusu olduğunda, sağlık açısından pek çok artısı sayılabilmekle birlikte bireylerin konuyla alakalı en çok merak ettiği başka sorular da tam buğday ekmeği zayıflatır mı, tam buğday ekmeği kaç kalori ya da tam buğday ekmeği kilo aldırır mı gibi konu başlıklarıyla ilgilidir. Tüm bu merak edilenler için bilinmesi gereken tam buğday ekmek faydaları ise şu şekilde özetlenebilmektedir;

Yüksek tansiyona etkisi : Tam buğday ekmeği tüketen tansiyon hastalarının, kan basıncı değerlerinin kontrolü adına tüketmeleri gereken tüm folat minerali, selenyum minerali, magnezyum minerali, demir minerali ve besin lifleri içeriğini tek seferde bu ekmekten elde edebildikleri görülmektedir. Bu içerikler hem yüksek tansiyonu düşürebildiğinden hem de kolesterol seviyesini dengeleyebildiğinden tam buğday ekmeğinin kalp sağlığına da oldukça faydalı bir gıda olduğunu söyleyebilmek mümkündür.

Vitamin ve mineral içeriği : Besin değeri bakımından oldukça zengin içeriğe sahip olan tam buğday ekmeği; E vitamini, B1 vitamini, B3 vitamini, B2 vitamini ve B9 vitamini gibi pek çok faydalı vitaminin yanında potasyum minerali, selenyum minerali, folat minerali ve demir minerali gibi faydalı mineral çeşitlerini de içermektedir. Bu içerikler tam buğday ekmeğini diğer ekmeklerden ayıran en büyük özelliğidir ve kendisi bu özelliğini, yapımı aşamasında beyaz ekmek gibi ekmeklerin uğradığı ayrıştırma işlemine uğramadığından bütün içerik saf olarak bünyeye sokulabilmektedir.

Sindirim sistemine faydaları : Tam buğday ekmeği, lif açısından oldukça zengindir. Zaten normal şartlarda sağlıklı ve dengeli beslenme açısından beslenme düzenimizden eksik etmememiz gereken lif içerikleri bu ekmekte fazlasıyla bulunmaktadır. Özellikle rahatlıkla tuvalete çıkabilmekte problem yaşayan bireylerin, bağırsak hareketliliği açısında vücudunda dengeler yavaş işleyem bireylerin mutlaka sadece ve sadece tam buğday ekmeği tüketmesi önerilmektedir.

Kolesterole etkisi : Kötü kolesterol değerlerinin seviyesini düşürme etkisi olan tam buğday ekmeği; sürekli olarak kolesterol dengelerinde yükselmeler ve alçalmalar meydana gelen bireyler için eşi bulunmaz faydada bir üründür. Düzenli olarak tam buğday ekmeği tüketen bireylerin kolesterollerini dengelemeleri çok daha kolay olmaktadır.

Düşük glisemik indeks değeri : Diğer ekmek çeşitlerine göre en düşük glisemik indeksine sahip olan tam buğday ekmeği; oransal olarak örneklenirse beyaz ekmekte değer olarak 70lere varan bu indeks tam buğday ekmeğinde 50 civarlarında bulunmaktadır. Bunun anlamı bu ekmeğin tüketiminden sonra kan şekerinin aniden yükselme durumunun yaşanmaması ve aniden acıkmalar gibi durumların meydana gelmemesidir.

Kilo vermeye etkisi : Tam buğday ekmeği tüketildikten sonra bünyede yeterli miktarda ve uzun süreli tokluk etkisini yaratabilme özelliğine sahiptir. Bu kilo verme konusu ve tam buğday ekmeğinin konuya etkisi konusunda kişilerin düştüğü en büyük yanılgı, tam buğdayın daha saf içerikli olmasına güvenerek tüketim oranına dikkat edilmemesidir.

Yani zaten normal şartlarda gün içerisinde öğünlerinizde tükettiğiniz toplam 6 adet beyaz ekmeğin yerine 6 adet tam buğday ekmeği tüketmeniz kilo vermeniz açısından bir fark yaratmayacaktır. Bu yüzden tercihinizi tam buğday ekmeğinden yana kullanırken dahi günlük beslenmenizde toplam öğünlerinizin sadece bir ya da ikisinde ekmek tüketmeniz ancak kilo vermenize yardımcı bir hareket olacaktır.