Serbest bölgelerde yatırım kolaylığı getiriliyor

Serbest Bölgeler Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde  Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, TBMM Genel Kurulunda  kabul edildi. 

Kanuna göre, serbest bölge ilan edilen yerlerde yapılacak  kamulaştırmalarda, acele kamulaştırma usulünün kullanılabilmesi açık olarak  düzenlenecek, kamulaştırma bedeli ve bu esnada ortaya çıkan masraflar, serbest  bölgeyi kurup işletmeye talip işletici şirketlerce karşılanacak. Böylece kamu  maliyesine yük getirilmeyecek.

Bakanlar Kurulu, serbest bölge ilan edilen yerlerdeki arazi ve  tesislerin acele kamulaştırılmasını kararlaştırabilecek. Arazi ve tesislerin  kamulaştırılmasında; kamulaştırma bedelleri ile kamulaştırma işlemlerinin  gerektirdiği diğer giderlerin, kamulaştırma talebinde bulunan işletici tarafından  karşılanmasına Bakanlar Kurulu karar verebilecek.

Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler ile bunlar üzerinde  bulunan bina ve tesisler kiralanabilecek veya aynı süre ile kullanma izni  verilebilecek. Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanımına tahsis edilen arazi ve  binalar için ise Milli Savunma Bakanlığının görüşü alınacak.

Teşviklerden yararlanma

Kanunla, teşviklerden yararlanan kullanıcılar ve işleticiler ile diğer  kullanıcılar ayrılıyor.

Serbest bölge teşviklerinden yararlanan kullanıcıların ve  işleticilerin, Bakanlar Kurulunca belirlenen vergi dışı teşviklerden  yararlandırılması biçimindeki mevcut düzenlemeye devam edilecek. Serbest bölge  teşviklerinden yararlanmayan kullanıcılarla işletici şirketler, kanun kapsamında  yararlanılmayan vergi ve vergi dışı teşviklerden yararlandırılacak. Bu kapsamda,  serbest bölge yatırımcılarına düzenlenecek yatırım teşvik belgeleri, kanunda  belirtilen faaliyetler itibarıyla belirtilen teşvik unsurlarını ve serbest  bölgelerin doğası gereği sağlanan teşvik unsurlarını kapsamayacak biçimde  düzenlenecek.

Bu düzenleme kapsamında, kazançları gelir veya kurumlar vergisinden  istisna tutulan kullanıcılar ve işleticiler yatırım ve üretim safhalarında,  Bakanlar Kurulunca belirlenecek vergi dışı teşviklerden yararlandırılacak. Bu  düzenleme kapsamında, kazançları gelir veya kurumlar vergisinden müstesna  tutulmayan kullanıcılar, yatırım ve işletme safhalarında yararlanılmayan vergi ve  vergi dışı teşviklerden ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde yararlandırılacak.

Ücrete tabi olarak yurt dışından getirilen mallar ile imalatçı  kullanıcılar tarafından üretilen malların, bölge içinde satılması ve sonrasında  Türkiye pazarına çıkarılması durumunda ücret alınacak.

Bakanlar Kurulu; stratejik, büyük ölçekli veya öncelikli yatırımlar  ile konusu, sektörü ve niteliği itibarıyla proje bazında desteklenmesine karar  verilen yatırımlara yönelik özel hesap ücreti oranlarını; bölge, sektör, faaliyet  alanı veya yatırım türü itibarıyla sıfıra kadar indirmeye, farklılaştırmaya veya  kanuni seviyesine kadar artırmaya yetkili olacak.

Sözleşme süresi Ekonomi Bakanlığınca uzatılabilecek

Kanun, işletme sözleşmelerinin yenilenmesi, değiştirilmesi ve süre  uzatımını yeniden düzenliyor.

Buna göre, işletme sözleşmesinin sona ermesinden önce, işletici  tarafından sözleşmede belirtilen taahhütlerin yerine getirilmiş olması ve Ekonomi  Bakanlığının geleceğe yönelik yatırım taleplerinin kabul edilmesi halinde, mevcut  sözleşmelerdeki hükümler yeniden düzenlenerek sözleşme süresi uzatılabilecek.

Yurt dışında kurulan bölgeler

Kanun, yurt dışında bölgeler kurulmasını da yeniden düzenliyor.

Buna göre; özel bölgeleri, dış ticaret merkezlerini ve lojistik  merkezlerin yurt dışında kurulacağı ülkeleri belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkili  olacak. Bu bölgelerin, Türkiye'de yerleşik bir şirket eliyle kurulmasına ve  işletilmesine Bakanlar Kurulunca izin verilecek.

Yurt dışında kurulan bölgelere Türkiye'de yerleşik şirketlerce  yapılacak yatırımlara yönelik devlet yardımlarını belirlemeye de Bakanlar Kurulu  yetkili olacak.

Vergi istisnası

Hizmet ihracatının geliştirilmesi amacıyla bakım, onarım, montaj,  demontaj, elleçleme, ayrıştırma, ambalajlama, etiketleme, test etme ve depolama  hizmetlerine gelir veya kurumlar vergisi istisnası sağlanacak. Bu hizmetlerde,  fiziki olarak Türkiye'de verilmekle birlikte, yararlanıcısının yurt dışında  yerleşik olması ve Türkiye'ye dönüşlerinin olmaması şartları aranacak.

Söz konusu istisna, bir işletmenin bu yöndeki faaliyetlerinin  bütünüyle yurt dışına yönelik olması halinde yararlanılabilecek bir kazanç  istisnası olduğundan, bu faaliyet kapsamında ruhsat alacak firmaların yalnızca  yurt dışına yönelik olarak çalışması gerekecek.

Serbest bölgelerde üretilen ürünlerin FOB bedelinin en az yüzde 85'ini  yurt dışına ihraç eden mükelleflerin istihdam ettikleri personele ödedikleri  ücretler üzerinden asgari geçim indirimi uyguladıktan sonra hesaplanan gelir  vergisi, verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek  suretiyle terkin edilecek. Bu oranı yüzde 50'ye kadar indirmeye ve kanuni  seviyesine kadar yükseltmeye Bakanlar Kurulu yetkili olacak.

Bakanlar Kurulu bu yetkiyi; stratejik, büyük ölçekli veya öncelikli  yatırımlar ile konusu, sektörü ve niteliği itibarıyla proje bazında  desteklenmesine karar verilen yatırımlara yönelik olarak, bölge, sektör ya da  faaliyet alanı itibarıyla farklılaştırarak veya kademelendirerek kullanabilecek.  Yıllık satış tutarı bu oranın altında kalan mükelleflerden zamanında tahsil  edilmeyen vergiler cezasız olarak, gecikme zammıyla birlikte tahsil edilecek.

Serbest bölgeler, 5 yıl süreyle geçici muafiyetten faydalandırılacak

Serbest Bölgeler Kanunu ve buna ilişkin mevzuat çerçevesinde düzenleme  yapma yetkisi, Ekonomi Bakanlığında olacak.

Kanunla, Serbest Bölge Kanunu'nda yer alan, "Faaliyet ruhsatı  alanlardan, imalatçı kullanıcıların dışındaki kullanıcılar tarafından yurt  dışından bölgeye getirilen ve bölgeden Türkiye'ye çıkarılan malların, gelir payı  ödenen serbest bölgelerde kurucu ve işletici şirketlerin işletme  sözleşmelerindeki gelir payı kayıplarının karşılanması amacıyla yönetmelikte  düzenleme yapılır" hükmü, yürürlükten kaldırılacak.

Serbest bölgeler, inşalarının sona erdiği tarihi takip eden bütçe  yılından itibaren 5 yıl süreyle, geçici emlak vergisi muafiyetinden  faydalandırılacak.

Türkiye Tanıtım Grubu oluşturulacak

İhracatın geliştirilmesi ve Türk malı algısının dünya pazarlarında  güçlendirilmesi amacıyla TİM nezdinde, Türkiye Tanıtım Grubu oluşturulacak.

Türkiye Tanıtım Grubu'nun gelirleri, ihracat işlemleri üzerinden FOB  bedelinin on binde 3'üne kadar Ekonomi Bakanlığınca belirlenen oranda kesilen  katkı paylarından oluşacak.

İhracatçı birlikleri nezdinde faaliyet gösteren tanıtım gruplarının  tasfiyesi, gelirleri ile diğer hak ve kıymetlerinin Tanıtım Grubu'na devrine  ilişkin usul ve esaslar Ekonomi Bakanlığınca saptanacak.

Yurt dışı teşkilatındaki görev süreleri

Ekonomi Bakanı, Ekonomi Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında  Kanun Hükmünde Kararname uyarınca, personelin yurt dışı teşkilatındaki görev  sürelerini yarısına kadar uzatma yetkisine sahip olacak. Yurt dışı teşkilatına  sürekli görevle atanabilmek için, bu atamanın yapıldığı tarihte merkez teşkilatı  birimlerinde fiilen en az üç yıl görev yapmış olmak zorunlu olacak. Hizmetin  gerektirdiği hallerde müsteşar, müsteşar yardımcısı, genel müdür ve ek gösterge  itibarıyla genel müdüre eşdeğer unvanlar için bu süre şartı aranmayacak.

Yurt dışında temsil, hizmet ya da görev gereklerini yerine getirmediği  değerlendirilen, dış görev için belirlenen performans ölçütlerini karşılamayan  veya haklarında ceza kovuşturması başlatılan memurlar bakan onayıyla merkeze  daimi görevle çağrılabilecek. Bunlarla ilgili kararname Başbakanlığa  gönderilecek.

TBMM Başkanvekili Pervin Buldan, tasarının kabul edilmesinin ardından  birleşimi, 14 Şubat Salı günü saat 15.00'de toplanmak üzere kapattı.