İşsizlik maaşına yeni kriter!

İşsizlik maaşı işçinin kendi istek ve kusuru dışında işini kaybetmiş olmasıdır. Bu nedenle işverenle anlaşarak işten ayrılan kişiler işsizlik maaşı alamazlar. Detaylar haberimizde..

Ekonomi 05.02.2016, 11:16 05.02.2016, 11:21 Emre
İşsizlik maaşına yeni kriter!

İşsiz kalan işçilere geçici süreyle destek sağlamak amacıyla kurulan İşsizlik Sigortası Fonu, işsizlerden çok aktif işgücü programlarına harcanıyor. Fon’a, kurulduğu 2000 yılından bu yana işçi ve işveren primi olarak 49.5 milyar lira yatırıldı.

Devlet de 16.6 milyar lira katkıda bulundu. Toplanan paranın değerlendirilmesiyle 62.2 milyar lira faiz geliri elde edildi. Diğer gelirlerle birlikte Fon’da biriken para 130.1 milyar liraya ulaştı.

İSTİHDAM FONU OLDU

İşsizlik Fonu son yıllarda İstihdam Fonu gibi işlev görmeye başladı. 2009 yılında yapılan düzenlemeyle, Fon’un bir önceki yıl prim gelirlerinin yüzde 30’una kadar kısmının “aktif işgücü programlarına” tahsis edilmesi öngörüldü. 2015’te yapılan düzenlemeyle oran yüzde 50’ye çıkarıldı. İstihdam programları için aktarılan kaynak bunlarla sınırlı değil.

Çeşitli adlar altında geçen yıl Fon’dan istihdam programlarına aktarılan para 4 milyar 376 milyon lira oldu. Fon’un asıl işlevi olan işsizlik maaşı ödemeleri ise geçen yıl 2 milyar 193 milyon lirada kaldı.

YENİ GÖREVLER YÜKLENDİ

İşsizlik Fonu’na geçen hafta TBMM’de kabul edilen torba yasayla da yeni görevler yüklendi. İşbaşında eğitim gören 18-29 yaş arasındaki gençlerin 6 aylık maaşlarını ödemekte olan Fon, bu yıldan itibaren 6 ay yerine 12 aylık maaş ödemesi yapacak. Uygulamadan yararlanacak kişi sayısı da yükselecek. Bu yeni görevden dolayı Fon’un bir yıllık maliyeti 2 milyar lira artacak. Fon, sadece işbaşında eğitim için bu sene 3 milyar 339 milyon lira harcama yapacak.

Torba yasayla ebeveynlere doğum sonrasında birinci çocukta 2 ay, ikinci çocukta 4 ay, üçüncü çocukta 6 ay süreyle yarı zamanlı çalışma hakkı getirildi. Yarı zamanlı çalışma dönemlerinde işçiler işverenden yarım maaş alacaklar. Ücretlerinin geri kalan yarısı da İşsizlik Fonu’ndan ödenecek. Bunun Fon’a getireceği ilave yük de 654 milyon lira olarak hesaplanıyor.

2016’DA MAKAS DAHA DA AÇILACAK

Asgari ücretteki artışa bağlı olarak işsizlik maaşları da arttığı için 2016 yılında işini kaybeden işçilere Fon’dan 3 milyar 213 milyon lira ödeme yapılacağı tahmin ediliyor. Buna karşılık, işbaşında eğitim başta olmak üzere istihdam programlarına Fon’dan 2016’da 7 milyar 226 milyon lira harcanması öngörülüyor. Bir başka ifadeyle, 2015’te istihdama dönük harcamaların yüzde 50’si düzeyinde kalan işsizlik maaşı ödemeleri, 2016’da yüzde 44’e gerileyecek.

Son yıllarda işsiz kalarak Fon’dan maaş alanların sayısında ciddi artış yaşandı. Küresel krizin etkisini gösterdiği 2009 yılı hariç 2013 yılına kadar 400 bin kişinin altında seyreden Fon’dan maaş alan işsiz sayısı 2014’te 511 bini, 2015’te ise 589 bini aştı.

Amaç dışı kullanımların bu hızla devam etmesi durumunda birkaç yıl sonra Fon varlıklarındaki artışın durması kaçınılmaz olacak. Kıdem tazminatıyla birlikte Fon’a yapılan yüzde 1 işçi, yüzde 2 işveren payının azaltılması halinde ise Fon varlıklarında azalma süreci gündeme gelebilecek.

KESİLEN PARANIN DÖRTTE BİRİ DEVLETTEN

İşsizlik Fonu için aylık brüt ücretten yüzde 1 sigortalı, yüzde 2 işveren payı kesiliyor. Devlet de yüzde 1 oranında katkıda bulunuyor.

FONDAN NERELERE PARA GİDİYOR?

Fon’dan işsizlik maaşı dışında yapılan ödemeler şöyle:



-İşsizlere iş bulma, danışmanlık hizmetleri, mesleki eğitim, işgücü uyum ve toplum yararına çalışma hizmetleri ile işgücü piyasası araştırma ve planlama çalışmaları için İŞKUR’a aktarmalar.
-Ücret Garanti Fonu
-Kısa çalışma ödeneği (Ekonomik krizde üretimin durduğu aylarda üç ay maaş ödemesi)
-Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde çalışanlar için Mesleki Yeterlik Kurumu belge ve kurs ücreti
-Bölgesel kalkınma projeleri
-Genç ve kadınlar başta olmak üzere mevcut çalışan sayısına ilave olarak istihdam edilen işçiler için prim desteği
-Soma ve Ermenek’teki işçiler için yapılan ödemeler
-İşsizlik Sigortası hizmetlerinin yerine getirilebilmesi için İŞKUR’a yapılan aktarmalar.

ANLAŞARAK İŞTEN AYRILAN İŞSİZLİK MAAŞI ALAMAZ

İşsizlik Fonu’ndan maaş alabilmek için birinci koşul, işçinin kendi istek ve kusuru dışında işini kaybetmiş olmasıdır. Bu nedenle işverenle anlaşarak işten ayrılan kişiler işsizlik maaşı alamazlar. Anlaşarak işten ayrılan işçinin, işsizlik maaşı konusunda mağduriyet yaşamaması için, iş akdinin işveren tarafından feshini talep etmesi gerekir.

İşsizlik maaşı alabilmek için ayrıca işçinin iş akdinin feshinden önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olması, son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olması zorunlu. Hak kaybı yaşanmaması için hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde Türkiye İş Kurumu’na işsizlik maaşı talebiyle başvurulması gerekiyor. 30 günü kaçıranlar da başvuruda bulunabilirler ancak geciktikleri gün kadar eksik işsizlik maaşı alırlar.

EN YÜKSEK İŞSİZLİK MAAŞI BİN 317.6 TL

Asgari ücretin yüzde 30 oranında artmasıyla ocak ayından itibaren işsizlik maaşları da arttı. Normalde işsizlik maaşı, çalışırken alınan son 4 aylık ortalama ücretin yüzde 40’ı üzerinden ödeniyor. Alınabilecek en yüksek rakam ise brüt asgari ücretin yüzde 80’ini aşamıyor. 2015 yılında 1018.8 TL olan en yüksek işsizlik maaşı, bu yıl 1317.6 liraya yükseldi. İşverenlerin iflas etmesi veya ödeme güçlüğüne düşmesi durumunda, işçilerin ödenmemiş üç aylık ücreti Ücret Garanti Fonu’ndan ödeniyor.

İFLASTA ÜCRET FON’DAN ÖDENİR

Bu ödemenin yapılabilmesi için işverenin konkordato ilan etmesi, işveren hakkında “aciz vesikası” alınması, iflas veya iflasın ertelenmesi koşulları aranıyor.

Bu haktan yararlanabilmek için işyerinde bir yıl çalışmak gerekiyor. Ödenecek ücretin tespitinde, Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilen aylık brüt ücretler esas alınıyor.

Ancak, kıdem, ihbar tazminatı gibi alacaklar için bu haktan yararlanma olanağı bulunmuyor.



Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 26 Nisan 2024
İmsak 04:25
Güneş 06:02
Öğle 13:07
İkindi 16:55
Akşam 20:02
Yatsı 21:32
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 33 90
2. Fenerbahçe 33 86
3. Trabzonspor 33 55
4. Beşiktaş 33 51
5. Başakşehir 33 49
6. Rizespor 33 48
7. Kasımpasa 33 46
8. Antalyaspor 33 45
9. Alanyaspor 33 45
10. Sivasspor 33 45
11. A.Demirspor 33 41
12. Samsunspor 33 39
13. Ankaragücü 33 37
14. Kayserispor 33 37
15. Konyaspor 33 36
16. Gaziantep FK 33 34
17. Hatayspor 33 33
18. Karagümrük 33 33
19. Pendikspor 33 30
20. İstanbulspor 33 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 31 69
2. Göztepe 31 63
3. Ahlatçı Çorum FK 31 55
4. Sakaryaspor 31 54
5. Bodrumspor 31 52
6. Kocaelispor 31 52
7. Bandırmaspor 31 47
8. Boluspor 31 47
9. Gençlerbirliği 31 47
10. Erzurumspor 31 42
11. Ümraniye 31 37
12. Manisa FK 31 36
13. Keçiörengücü 31 36
14. Şanlıurfaspor 31 34
15. Tuzlaspor 31 33
16. Adanaspor 31 32
17. Altay 31 15
18. Giresunspor 31 7
Takımlar O P
1. Arsenal 34 77
2. M.City 33 76
3. Liverpool 34 74
4. Aston Villa 34 66
5. Tottenham 32 60
6. M. United 33 53
7. Newcastle 33 50
8. West Ham United 34 48
9. Chelsea 32 47
10. Bournemouth 34 45
11. Brighton 33 44
12. Wolves 34 43
13. Fulham 34 42
14. Crystal Palace 34 39
15. Brentford 34 35
16. Everton 34 33
17. Nottingham Forest 34 26
18. Luton Town 34 25
19. Burnley 34 23
20. Sheffield United 34 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 32 81
2. Barcelona 32 70
3. Girona 32 68
4. Atletico Madrid 32 61
5. Athletic Bilbao 32 58
6. Real Sociedad 32 51
7. Real Betis 32 48
8. Valencia 32 47
9. Villarreal 32 42
10. Getafe 32 40
11. Osasuna 32 39
12. Sevilla 32 37
13. Las Palmas 32 38
14. Deportivo Alaves 32 35
15. Rayo Vallecano 32 34
16. Mallorca 32 31
17. Celta Vigo 32 31
18. Cadiz 32 25
19. Granada 32 18
20. Almeria 32 14