Bir ev ya da işyerinin kiraya verilmesi halinde kiracıların kira bedelini nasıl ödemesi gerektiği, Vergi Usul Kanunu ile açıkça belirtiliyor. Yasaya göre; 500 liranın üstündeki ev kiralarının banka veya PTT aracılığıyla ödenmesi şart. Posta'dan Bilal Emin Turan'ın haberine göre bu limitin altındaki kira bedeli elden ödenebiliyor. Ancak işyeri kiralarında böyle 500, 1000 lira gibi bir limit yok. İşyeri kirası ne olursa olsun, kiranın bankaya yatırılması gerekiyor.
ALAN DA VEREN DE SORUMLU
Banka ve PTT aracılığıyla kira bedeli tahsilatı bir zorunluluk. Amaç kayıt dışılığın önüne geçmek. Maliye, denetimlerde kira bedellerinin elden ödendiğini veya alındığını tespit ederse 'özel usulsüzlük cezası' kesiyor. Bundan hem kiracı, hem de kiraya veren mülk sahibi sorumlu. Cezanın bir parasal karşılığı var. Vergi Kanunu'na göre; ceza yatırılmayan her bir kira tutarının yüzde 5'i oranında uygulanıyor.
HER BİRİ İÇİN AYRI AYRI
Kesilecek ceza belli bir limitin altına düşmüyor. 2016 için alt limit; birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı (esnaf) için 1370 lira, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler için 690 lira, bunların dışındakiler için 340 lira. Örneğin; 1000 liraya kiraya verilen konut için ev sahibine uygulamaya aykırı her bir işlem için 340 lira ceza kesilecek. Ceza zamanında ödenmezse iki katma çıkarılabiliyor.
CEZAYI KİM ÖDEYECEK?
Kiraya verilen konut ise kira gelirinin banka ya da Posta İdaresi (PTT) aracılığıyla tahsil edilmemesi halinde, cezayı konut sahipleri ödeyecek. Öte yandan herhangi bir limit olmaksızın işyeri kirasının aynı yolla ödenmemesi halinde ise özel usulsüzlük cezasının muhatabı kiraya verenler ile kiracılar olacak. Yani kirayı elden ödeyen esnaf ile kirayı elden alan işyeri sahibine ayrı ayrı ceza kesilebilecek.
ANAYASA MAHKEMESİ NE DEDİ?
'Özel usulsüzlük cezasının kaldırılması talebiyle açılan bir dava sonucunda, 11 Ekim 2016 tarihli Resmi gazete'de Anayasa Mahkemesi'nin almış olduğu bir karar yayınlandı. Kararda, kira gelirinin banka veya PTT yoluyla yatırılacağı ve tahsil edileceği, buna aykırı davrananlara kesilen cezaların ise Anayasa'ya aykırı olmadığı belirtildi. Özetle, elden kira ödeyene ve alana para cezası kesilmeye devam edilecek.
ESNAF DİKKATLİ OLMALI
Kiranın elden ödenmesi konusunda özellikle esnaf dikkatli olmalı. Bazı durumlarda sadece banka tahsilat makbuzu, kirayı banka aracılığıyla ödediğinize delil olmayabilir. Dolayısıyla, işyeri kirası ödeyenlerin ileride cezai yaptırımla karşılaşmamaları için, banka dekontları ile yetinmemeleri, kiraya veren.kişi mükellef ise fatura, mükellef değilse ayrıca gider pusulası düzenlemeleri öneriliyor. Maliye'nin görüşü bu yönde.
