Türkmenistan’da resmi temaslarda bulunan Özbekistan Devlet Başkanı İslam Kerimov, uluslararası koalisyon güçlerinin (İSAF) 2014 yılında Afganistan’dan çekilmesinin yeni problemleri ortaya çıkarabileceğini söyledi.
Çeşitli temaslarda bulunmak üzere dün akşam saatlerinde Türkmenistan’ın başkenti Aşkabat’a gelen Kerimov, bugün resmi temaslarına başladı. Kerimov ve Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov ikili ve heyetlerarası görüşmelerinin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.
Ortak basın toplantısında konuşan Kerimov, NATO güçlerinin Afganistan çekilmesi sonucunda terör olaylarının artabileceğinin altını çizdi. Türkmenistan, Özbekistan ve Tacikistan’ın Afganistan ile sınırı olduğunu hatırlatan Kerimov, sözkonusu ülkelerin sınırlarını güçlendirmesi gerektiğini kaydetti. Özbek lider, Afganistan’a sınırı olan Orta Asya ülkelerinin ortaya çıkacak çeşitli sürprizlere hazır olması ve bunun için sınır güvenliğini arttırmak için çaba göstermeleri gerektiğinin ifade etti. Kerimov, Taliban’ın NATO güçlerinin çekilmesiyle çeşitli eylemler yapabileceğini söyleyerek, ABD Başkanı Barack Obama’nın Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda NATO’nun daha önce aldığı karar doğrultusunda Afganistan’daki İSAF güçlerinin grafik boyunca çekildiğini belirttiğini dile getirdi. Kerimov, hem Özbekistan’ın hem de Türkmenistan’ın Afganistan’da barışın sağlanmasına önemli katkı sağladığını belirtti.
Orta Asya bölgesindeki su sorununa da değinen Özbek lider Kerimov, Tacikistan’ın inşa etmeyi planladığı Rogun hidroelektrik santralinin olası tabi olaylar sonucunda bölgeye zarar verebileceğini belirtti. Rogun HES’in sismik bölgede bulunduğunu söyleyen Kerimov, Orta Asya ülkelerinin su ihtiyacını giderdiği Amuderya nehrinin kıyısında inşa edilecek santral için bölge ülkelerinin de onayının alınması gerektiğini söyledi.
Ülkeler arasındaki ticaret işbirliğinde gelinen seviyeden memnun olduğunu söyleyen Kerimov, ulaşım sektöründe iki ülke arasında önemli potansiyelin olduğunu ifade etti. Özbek lider, Türkmenistan’ın bu alanda avantajlı olduğunu kaydederek, “Özbekistan sıcak denize açılması için 3 ülkenin üzerinden geçmesi gerekiyor. Türkmenistan’ın başarılı bir şekilde yürüttüğü Kuzey-Güney ulaşım koridoru bölge ülkelerine bütün avantaj sağlayacak. Orta Asya ülkelerinin Basra Körfezi’ne açılmasına imkan sağlayacak” diye ifadeler kullandı.
Türkmenistan Devlet Başkanı Berdimuhamedov da konuşmasında, iki ülke ilişkilerinden gelinen noktadan memnun olduğunu söyledi. Türkmen lider, ülkeler arasında pekçok alanda işbirliği yapmasına önemli potansiyelin olduğunu kaydetti.
KERİMOV ASKERİ TÖRENLE KARŞILANDI
Bir önceki ziyaretinden iki yıl sonra Aşkabat’ı ziyaret eden Özbek lider Kerimov, Türkmen mevkidaşı Berdimuhamedov tarafından Oğuzhan Köşkü’nde askeri törenle karşılandı. Liderler daha sonra baş başa görüştü. Basına kapalı gerçekleşen görüşmede, liderler ikili ilişkiler yanı sıra ülkelerin ilgi alanına giren uluslararası ve bölgesel konuları da değerlendirdi.
Berdimuhamedov ile Kerimov ikili görüşmenin ardından heyetler arası görüşmeye katıldı. Görüşmede, ülkeler arasındaki ekonomi, ticaret, ulaşım, turizm, enerji, spor ve diğer alanlardaki konular masaya yatırıldı. İki ülke arasındaki dış ticaret hacminin 2011 yılında yüzde 70 oranda artarak, 500 milyon doları bulduğu kaydedildi.
Resmi görüşmelerin ardından iki ülke liderleri ortak bildiriye imza attı. Ayrıca, dışişleri bakanlıkları arasında 2013-2014 yıllarını kapsayan eylem planı, ekonomik işbirliği anlaşması ve ürün ihracatı anlaşması imzalandı.
