Dr. Oetker'in gizemli Nazi geçmişi

August Oetker, firmanın ve babasının Nazilerle olan ilişkisini, bilimsel olarak araştırttı. Araştırma, puding üreticisinin geçmişinde karanlık sayfalar olduğunu ortaya çıkardı.

Dünya 24.10.2013, 11:03 24.10.2013, 11:14 Emre
Dr. Oetker'in gizemli Nazi geçmişi

 Dr. Oetker puding ya da kabartma tozu gibi paketlerin üzerinden hafızalarımıza kazınan bir marka. Almanya’nın en eski ve en tanınmış aile şirketlerinden biri.

Daha çok gıda sektöründeki ürünleri ile bilinen holding, II. Dünya Savaşı’ndan yaklaşık 70 yıl sonra, karanlık geçmişi ile yüzleşmek için önemli bir girişimde bulundu. Şirketin Başkanı August Oetker, firmanın ve babasının Nazilerle olan ilişkisini, bilimsel olarak araştırttı. Dr. Oetker böylece karanlık geçmişiyle yüzleşmeye karar veren son Alman firmalarından biri oldu.


OETKER'İN NAZİLERLE İLİŞKİSİ 

Araştırma, Münih’te bulunan Ludwig Maximilian Üniversitesi tarafından yapıldı ve gerçekten de ünlü puding üreticisinin geçmişinde karanlık sayfalar olduğunu ortaya çıkardı. Dönemin birçok işadamı gibi firmanın o zaman ki Başkanı Richard Kaselowsky de Nasyonal Sosyalistlerle yakınlaşmaya çalıştı.

Adolf Hitler’in iktidara gelmesinden kısa bir süre sonra Kaselowsky, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi NSDAP’ye üye oldu ve dönemin Nazi liderlerinden Heinrich Himmler gibi önemli devlet adamlarına yüklü bağışlarda bulundu. Kaselowsky’in üvey oğlu ve halefi Rudolf-August Oetker de babasının bu politikasını sürdürdü.

Oetker Araştırması’nda çalışan tarihçi Jürgen Finger, bunu şöyle açıklıyor: "Bence ortaya koyduğumuz en önemli tespitlerimizden biri; Bay Oetker’in şirketin başına geçmeye kendini nasıl hazırladığının yanı sıra, örneğin Nazi silahlı kuvvetlerine nasıl katıldığıdır."

'KÖLE İŞÇİLERE MUHTAÇ KALINIYORDU' 

Araştırmaya göre, Rudolf-August Oetker, şirket merkezinde olmasa da diğer fabrikalarında Nazi döneminde köle işçiler de çalıştırdı. Tarihçi Joachim Scholtyseck, buna şaşırmadığını belirtiyor. Scholtyseck "Tabii ki belli bir hareket alanı vardı, ancak yapılan tüm araştırmalara bakarsanız temelde şöyle bir sonuca varılıyor: Köle işçi çalıştırmaya karşı hemen hemen hiçbir özel şirket karşı koyamıyordu.

Zira kendi çalışanlarını ve işçilerini Naziler askere aldığı ve üretime de bir şekilde devam edilmesi gerektiği için, kimsenin köle işçi çalıştırmaktan başka çaresi kalmıyordu" diye konuşuyor.
Hatta tarihçi Scholtyseck, koyu bir rejim karşıtı olarak bilinen fabrikatör Robert Bosch’un bile köle işçiliğe karşı direnemediğini belirtiyor.

GEÇMİŞLE YÜZLEŞEN ALMAN FİRMALARI 

Oetker Araştırması’nda yer alan tarihçi Jürgen Finger, araştırmanın neden bu kadar geç yapıldığına ilişkin "Firmanın uzun yıllar başkanlığını yürüten Rudolf-August Oetker, sekiz çocuğunun hiçbiri ile Nazi geçmişini konuşmadı ve şirketin tarihiyle ilgili araştırma yapılmasına karşı çıktı" diyor. Finger, oğlu ve halefi August Oetker’in, babasının 2007 yılında ölmesinin ardından firmanın geçmişini esaslı bir biçimde araştırmaya karar verdiğini belirtiyor.

Tarihçi Scholtyseck, Alman firmalarında adeta Nazi geçmişlerini araştırma dalgası yaşandığına dikkat çekiyor. Nazi geçmişi ile yüzleşen otomotivcilik şirketi BMW’nin sahibi Quandt Ailesi’nin yaptırdığı araştırmaya da katılan tarihçi Scholtyseck, sözlerini şöyle sürdürüyor: "Nazi dönemi, ne kadar geride kalırsa, bu konuya eğilmek de o kadar kolaylaşıyor. 1995 yılında Deutsche Bank’ın yaptırdığı araştırma gibi, bu konuda birçok öncü çalışma sayabiliriz.

Deutsche Bank’ı daha sonra diğer büyük bankalar takip etti ve hepsi, karanlık geçmişini kamuoyuna tanıttı. Tarihin karanlık sayfaları ile yüzleşmeyi kabul eden ilk Alman şirketlerine baktığınızda ilginç bir tablo ortaya çıkıyor, zira bunların çoğu anonim şirketlerdi."

Daimler ve Volkswagen gibi birçok anonim şirketin Nazi geçmişini belgelediğini belirten Scholtyseck, anonim şirketlerin yaklaşık 15 yıl önce bu konuya eğilmelerinin aile şirketlerine göre daha kolay olduğuna dikkat çekiyor. Scholtyseck, "Çünkü şirketin başkanlık koltuğunda babaları oturmadığı için yönetim kadrosu ile kişisel bağları yoktu" diyor. Tarihçi o nedenle aile şirketlerinin Nazi geçmişlerini araştırmada daha geç kaldıklarını kaydediyor.

ARAŞTIRMALARA NEDEN HIZ VERİLDİ? 

Tarihçi Jürgen Finger de firmaların bu tarz girişimlere neden 2000’li yıllara doğru hız verdiğine ilişkin şu tespitte bulunuyor: "Doğu Blok’unun yıkılmasının ardından kamuoyunda büyük bir baskı doğdu. Çünkü hem Doğu Blok’unun hem de Berlin Duvarı’nın yıkılmasının ardından Doğu Avrupa’daki köle işçiler, söz konusu firmalardan tazminat talebinde bulunmaya başlamışlardı."

Scholtyseck, Alman şirketlerinin Nazi geçmişlerini araştırmalarında; kamu kurumlarının günümüzde şeffaflaşmasının ve özel firmaların da bunun dışında kalmasını istememelerinin de rol oynadığını düşünüyor. Tarihçiye göre bir başka sebep de, çoğu şirkette karanlık geçmişi ile beklenmedik bir platformda karşılaşma korkusu.

Zira Scholtyseck, BMW’nin sahibi Quandt Ailesi’nin de araştırma talimatını, bir televizyon filminde ailenin Nazi geçmişine dair bölümlerin işlenmesinden sonra verdiğini belirtiyor. Tarihçi o nedenle şirketlerin günümüzde, "Bu karanlık sayfaları başkaları ortaya koyacağına araştırmayı kendimiz yaptıralım daha iyi" dediklerini ifade ediyor.



Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 29 Nisan 2024
İmsak 04:20
Güneş 05:58
Öğle 13:06
İkindi 16:56
Akşam 20:05
Yatsı 21:37
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 34 93
2. Fenerbahçe 34 89
3. Trabzonspor 34 58
4. Başakşehir 34 52
5. Beşiktaş 34 51
6. Kasımpasa 34 49
7. Rizespor 34 49
8. Alanyaspor 34 48
9. Sivasspor 34 48
10. Antalyaspor 33 45
11. A.Demirspor 34 41
12. Kayserispor 34 40
13. Samsunspor 34 39
14. Ankaragücü 34 38
15. Konyaspor 34 36
16. Gaziantep FK 34 34
17. Hatayspor 34 33
18. Karagümrük 33 33
19. Pendikspor 34 30
20. İstanbulspor 34 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 32 72
2. Göztepe 32 66
3. Sakaryaspor 32 57
4. Kocaelispor 32 55
5. Ahlatçı Çorum FK 32 55
6. Bodrumspor 32 53
7. Boluspor 32 50
8. Bandırmaspor 32 47
9. Gençlerbirliği 32 47
10. Erzurumspor 32 44
11. Keçiörengücü 32 39
12. Manisa FK 32 37
13. Ümraniye 32 37
14. Şanlıurfaspor 32 34
15. Tuzlaspor 32 34
16. Adanaspor 32 33
17. Altay 32 15
18. Giresunspor 32 7
Takımlar O P
1. Arsenal 35 80
2. M.City 34 79
3. Liverpool 35 75
4. Aston Villa 35 67
5. Tottenham 33 60
6. M. United 34 54
7. Newcastle 34 53
8. West Ham United 35 49
9. Chelsea 33 48
10. Bournemouth 35 48
11. Wolves 35 46
12. Brighton 34 44
13. Fulham 35 43
14. Crystal Palace 35 40
15. Everton 35 36
16. Brentford 35 35
17. Nottingham Forest 35 26
18. Luton Town 35 25
19. Burnley 35 24
20. Sheffield United 35 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 33 84
2. Girona 33 71
3. Barcelona 32 70
4. Atletico Madrid 33 64
5. Athletic Bilbao 33 58
6. Real Sociedad 33 51
7. Real Betis 33 49
8. Valencia 32 47
9. Villarreal 33 45
10. Getafe 33 43
11. Osasuna 33 39
12. Deportivo Alaves 33 38
13. Sevilla 33 38
14. Las Palmas 33 37
15. Rayo Vallecano 33 34
16. Mallorca 33 32
17. Celta Vigo 33 31
18. Cadiz 33 26
19. Granada 33 21
20. Almeria 33 14