Avrupa nasıl dinliyor?

Dünyada ve Türkiye'de dinlemeyle ilgili tartışmalar uzun süredir gündemdeki yerini korurken, Avrupa ülkeleri bu konuyu farklı yöntemlerle düzenliyor.

Dünya 13.01.2014, 11:26 13.01.2014, 11:29 Mehmet Berke
Avrupa nasıl dinliyor?
İngiltere'de, "dinleme" konusunda 14 yıl önce "araştırma yetkileriyle" ilgili çıkarılan yasaya göre hareket ediliyor. Ülkede sadece istihbarat servislerinin ve güvenlik biriminin başındaki kişiler, dinleme talebinde bulunabiliyor. Onay ise devlet bakanı tarafından veriliyor. Devlet bakanı onayı ancak ulusal güvenlik tehdidi ve ağır suçları tespit ile önleme gibi durumlarda verebiliyor. Dinleme için gerekçeler uygunsa Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin "gizlilik hakkı" maddesinin ihlal edilmemesine dikkat ediliyor.

Dinleme konusunda verilen yetki üç ay geçerli oluyor. Ağır suçlar konusundaki dinleme talepleri üç ay, ulusal güvenlik konusundaki talepler ise altı ay daha uzatılabiliyor. 

Ancak ülkede bir kişi kasten ve yasal yetkisi olmadan dinleme yapıyorsa bu suç kabul ediliyor. İngiltere'de "yasa dışı dinleme" konusu son olarak 2011 yılındaki telekulak skandalıyla gündeme geldi. Avustralyalı medya patronu Rupert Murdoch'ın sahibi olduğu "News of the World" isimli tabloid gazetesinin sansasyonel haber için birçok kişinin telefonunu yasa dışı olarak dinlediği ortaya çıktı. Skandalın ardından 168 yıllık gazete, Temmuz 2011'de kapatıldı ve gazetenin editörleri aleyhine davalar açıldı. Bazı gazetecilerin, telefon numaralarını edinmek için polise para ödediği de basına yansıdı.  

Onayı "G10 Komisyonu" veriyor

Almanya’da güvenlik birimleri, ağır suç soruşturmalarında ancak hakim kararıyla şüphelilerin telefonlarını dinleyebiliyor. İstihbarat birimleri ise terör gibi ülke güvenliği için tehdit oluşturan durumlarda, Federal Meclis (Bundestag) bünyesindeki bağımsız “G10 Komisyonu’nun” onayıyla telefon ve internet haberleşmesini takip edebiliyor.

Adalet Bakanlığı verilerine göre, 2012 yılında yaklaşık 6 bin soruşturmada hakimlerin onayıyla şüphelilerin telefon ve internet haberleşmeleri izlendi. Hakimler, suç unsurları bulunması, somut şüphelerin ortaya koyulması kaydıyla dinleme taleplerine onay veriyor.

Adalet Bakanlığı’nın istatistiklerinde, istihbarat birimlerinin “önleme amaçlı” yaptıkları dinlemeler bulunmuyor. Bu faaliyetler, yargı tarafından değil, Bundestag'daki özel “G10 Komisyonu” tarafından denetleniyor. Komisyon adını, anayasanın mektup, posta ve telefon haberleşmelerinin gizliliğini düzenleyen 10'uncu maddesinden alıyor.

G10 Komisyonu’nun açıkladığı son rapora göre, federal istihbarat birimleri 2012 yılında, yaklaşık 30 bin dinleme talebi için komisyondan onay aldı. Bu kapsamda başta terör tehlikesi, silah kaçakçılığı ve uluslararası yaptırımların ihlalini önleme amaçlı olmak üzere 850 bin telefon görüşmesi, elektronik posta ya da cep telefonu mesajı izlendi.

İçişleri Bakanlığı'nın izni gerekiyor

Alman yasalarına göre istihbarat birimleri, dinleme talepleri için önce İçişleri Bakanlığı’ndan izin talep ediyor. İçişleri Bakanlığı’nın yeşil ışık yakması durumunda bu talepler Federal Meclis’teki “G10 Komisyonu’nun” onayına sunuluyor.

Anayasanın “ mektup, posta ve telekomünikasyon gizliliği” başlıklı 10'uncu maddesinde güvence altına alınan haberleşme gizliliği ancak belirli durumlarda sınırlandırılabiliyor ve dinlemeler için izin verilebiliyor. Bu istisnai durumlar, vatana ihanet suçu, demokratik hukuk devleti için tehlike oluşturan suçlar, dış güvenliği tehlikeye sokabilecek suçlar, ülke savunmasına karşı suçlar, ülkede konuşlu NATO kuvvetlerine karşı suçlar, İkamet Kanunu’nu ihlal suçları olarak sıralanıyor.

Alman yasaları, “stratejik iletişim istihbaratı” başlığı altında, Alman dış istihbarat teşkilatı BND'ye, yabancı ülke vatandaşlarının yurt dışıyla yaptıkları telefon ve internet haberleşmelerini izleme hakkı tanıyor. BND yasalar çerçevesinde, Almanya’dan yurt dışı ile yapılan internet ve telefon iletişiminin en fazla yüzde 20’sini takip edebilme hakkına sahip bulunuyor. Yasalar, dış istihbarat servisi olan BND’ye Alman vatandaşlarının iletişimini izleme hakkı ise tanımıyor.

Dinlenme veya izlenme bittikten sonra, soruşturmayı tehlikeye düşürmeyeceği ve ülke çıkarlarına karşı olmaması durumunda dinlenen kişiye dinlendiğine dair bir bildirim yapılması zorunluluğu bulunuyor. 

Fransa'da sorumluluk başbakanda

Fransa’da dinleme ve izlemeler yargı ya da devlet izniyle gerçekleşebiliyor. Yargı kararıyla yapılan dinlemeler ve elektronik belge takibinde sulh ya da sorgu hakimi izni gerekiyor. Dinlemelerin ya da takibin süresi 4 ayı aşamıyor, aşması halinde kararın yenilenmesi gerekiyor.

Devlet izniyle yapılan dinlemelerde tüm sorumluluk başbakana veriliyor ve başbakan emriyle hareket ediliyor. Dinlemeler devlet ve ulus çıkarının öne çıktığı terör, ulusal güvenlik, ekonomik, bilimsel konularda yapılıyor. Devlet kanalıyla yapılan dinlemelerde başbakan haricinde bağımsız bir güvenlik komisyonu da dinleme için yetkilendirme hakkına sahip bulunuyor.

Fransa’da terörle mücadelede yılda ortalama 20 bin dinleme müracatının yapıldığı biliniyor. Bankacılık alanında yapılan dinlemelerde elde edilen bilgiler, 6 ay ila 5 yıl arasında saklanabiliyor. Ülkede 2011-2012 arasında gelen 197 bin elektronik takip talebinden yüzde 70’nin işleme konulduğu belirtiliyor.



#türkiye #ingiltere #dünya #Avrupa #ülke
Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 03 Mayıs 2024
İmsak 04:12
Güneş 05:52
Öğle 13:06
İkindi 16:57
Akşam 20:10
Yatsı 21:43
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 34 93
2. Fenerbahçe 34 89
3. Trabzonspor 34 58
4. Başakşehir 34 52
5. Beşiktaş 34 51
6. Kasımpasa 34 49
7. Rizespor 34 49
8. Alanyaspor 34 48
9. Sivasspor 34 48
10. Antalyaspor 34 45
11. A.Demirspor 34 41
12. Kayserispor 34 40
13. Samsunspor 34 39
14. Ankaragücü 34 38
15. Karagümrük 34 36
16. Konyaspor 34 36
17. Gaziantep FK 34 34
18. Hatayspor 34 33
19. Pendikspor 34 30
20. İstanbulspor 34 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 32 72
2. Göztepe 32 66
3. Sakaryaspor 32 57
4. Kocaelispor 32 55
5. Ahlatçı Çorum FK 32 55
6. Bodrumspor 32 53
7. Boluspor 32 50
8. Bandırmaspor 32 47
9. Gençlerbirliği 32 47
10. Erzurumspor 32 44
11. Keçiörengücü 32 39
12. Manisa FK 32 37
13. Ümraniye 32 37
14. Şanlıurfaspor 32 34
15. Tuzlaspor 32 34
16. Adanaspor 32 33
17. Altay 32 15
18. Giresunspor 32 7
Takımlar O P
1. Arsenal 35 80
2. M.City 34 79
3. Liverpool 35 75
4. Aston Villa 35 67
5. Tottenham 34 60
6. M. United 34 54
7. Newcastle 34 53
8. Chelsea 34 51
9. West Ham United 35 49
10. Bournemouth 35 48
11. Wolves 35 46
12. Brighton 34 44
13. Fulham 35 43
14. Crystal Palace 35 40
15. Everton 35 36
16. Brentford 35 35
17. Nottingham Forest 35 26
18. Luton Town 35 25
19. Burnley 35 24
20. Sheffield United 35 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 33 84
2. Barcelona 33 73
3. Girona 33 71
4. Atletico Madrid 33 64
5. Athletic Bilbao 33 58
6. Real Sociedad 33 51
7. Real Betis 33 49
8. Valencia 33 47
9. Villarreal 33 45
10. Getafe 33 43
11. Osasuna 33 39
12. Deportivo Alaves 33 38
13. Sevilla 33 38
14. Las Palmas 33 37
15. Rayo Vallecano 33 34
16. Mallorca 33 32
17. Celta Vigo 33 31
18. Cadiz 33 26
19. Granada 33 21
20. Almeria 33 14