Göbek fıtıkları kadınlarda daha sık görülür ve özellikle hamilelik dönemi karın içi basıncını artırdığı için göbek fıtıklarının oluşmasını kolaylaştırır. "Göbek fıtıkları, göbek deliğinin içinden veya hemen yakınında çıkar ve bir fındık büyüklüğünden portakal büyüklüğüne kadar değişik boyutlarda olabilir" diyen Medical Park Bahçelievler Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Adem Dervişoğlu, göbek ve kasık fıtığıyla ilgili soruları yanıtladı... Göbek fıtığı nedir? Göbek bölgesinde oluşan fıtıklara göbek fıtığı diyoruz. Göbek fıtıkları, göbek deliğinin içinden veya hemen yakınından çıkar ve bir fındık büyüklüğünden portakal büyüklüğüne kadar değişik boyutlarda olabilir. Hastalar o bölgede ağrı ve şişlik şikayetiyle hekime başvururlar.
Neden olur? Göbekte fıtığın çıktığı açıklık bölgesi, doğumsal bir zayıf noktadır. Eğer biz göbek bölgesini zorlarsak göbek fıtığı ortaya çıkabilir. Ani eğilip kalkmak, ağır sporlar yapmak; göbeği zorlar ve bu zayıf alanda göbek fıtığı görülebilir. Bunun yanı sıra şişmanlık, hızlı kilo alıp verme, kronik kabızlık ve öksürük de karın duvarını zorlayarak göbek fıtığına neden olabilir.
Ne sıklıkta görülür? Son yıllarda dikkat çeken bir artış var mıdır, varsa nedeni nedir?
Fıtıkların yüzde 5 ila 10'unu göbek fıtıkları oluşturur. Dikkat çekici bir artış söz konusu değildir.
KADINLARIN KABUSU
En çok kimlerde rastlanır? Göbek fıtıkları kadınlarda daha sık görülür ve en sık hamilelik sırasında hasta tarafından fark edilir. Gebelik, karın içi basıncını artıran bir durumdur; bu nedenle göbek fıtıklarının oluşmasını kolaylaştırabilir. Bunun yanı sıra çocuklarda da görülebilir.
Göbek fıtığı olan kimse en çok hangi konularda zorlanır?
Göbek deliğinde oluşan açıklıktan, karın zarı ve bağırsaklar dışarıya çıktığı için ağrıya bağlı olarak, kişinin yürümesi, günlük aktivitelerini yapması zorlaşabilir.
BELİRTİ VERMEYEBİLİR
Belirtileri nelerdir? Dışarıdan görülebilecek büyüklükte şişlik oluşur. Kişide göbek halkasının olduğu yerde sürekli var olan bir şişlik vardır. Diğer bir belirti de göbekte ağrıdır. Göbek halkasının şişliği bazen ağrıya da neden olabilir.
Fıtık göbek çukurunda olduğu için bazı durumlarda ağrı oluyor ama şişlik belirgin olmayabilir. Bu durumlarda çukurdaki fıtık da çok küçük ise hasta anlayamayabilir. Eğer çok küçük fıtıksa bazen oraya bağırsaklar girip boğulup hastada ciddi ağrı oluşturabilir ve fıtık boğulması dediğimiz ölüme kadar götüren durum ortaya çıkabilir.
SİGARA FITIK EDİYOR
Tedavi edilmemesi durumunda hangi sağlık sorunlarına yol açar? Göbek fıtıkları büyüdüğünde, artan oranda fıtık boğulması riski taşır. Diğer fıtıklara göre göbek fıtıklarının boğulma riski daha fazladır. O nedenle küçük dahi olsalar göbek fıtıklarını onarmak gerekir.
Nasıl tanı konur? Muayene ile tanı konulur. Tanıdan emin olunamazsa ise ultrasonografi yapılır. Özellikle şişman kişilerde göbek fıtığı gözle teşhis edilemediğinde, görüntüleme cihazları ile radyoloji uzmanı tarafından göbek fıtığı teşhisi konulabilir.
Şişmanlık ve alkolün bu soruna etki edici yönü nedir?
Sigara ve alkol, yara iyileşmesini bozacağı için fıtıkta tekrarlama riski oluşturur. Ayrıca sigaranın, ileri yaşa bağlı oluşan göbek fıtıklarında tetikleyici etkisi olduğu biliniyor. Çünkü sigara, kollajen sentezini bozarak, vücuda zarar veriyor.
EN ETKİLİ TEDAVİ: ZAMANINDA AMELİYAT Kasık ve göbek fıtığında en etkili tedavi, zamanında yapılan cerrahi müdahaledir. Ameliyat dışındaki tedavi yöntemleri başarısızlıkla sonuçlanır. Ameliyatlar, laparoskopik veya açık yöntemle yapılabilir. Bu durum hastanın ve cerrahın tercihine göre değişebilir. Kasık fıtığında; hastanın günlük yaşamına ve işine erken dönmesi gerekiyorsa, iki taraflı ve daha önce ameliyat edilip tekrarlamış fıtığı varsa laporoskopik yöntemi tercih ediyoruz. Tek taraflı fıtıklarda hasta için gün kaybının önemi yoksa açık ameliyat tercih edilebilir.
DURUMA GÖRE YÖNTEM Çok büyük kasık fıtıklarında cerrah açık ameliyat yapmak isteyebilir. Laparoskopik ameliyatlarda kasık bölgesinde bir balonla bir boşluk oluşturarak ameliyatı yapıyoruz. Ancak çok büyük fıtıkta dar alanda büyük bir fıtığı bulup onu karın içine itmek zor olabilir. Göbek fıtığında ise; fıtık küçükse açık ameliyat tercih edilebilir. Kişinin erken işe dönme ve estetik kaygısı varsa, fıtığı büyükse laparoskopik ameliyatları tercih ediyorum. Küçük fıtıklarda laparoskopik yöntemle hem karında açılan üç tane laparoskopik girişin, hem de kullanılan yamanın maliyetinden dolayı tercih etmiyorum. Genel anestezi almasında risk oluşan hastalar kalokal anestezi ile açık yöntemle tedavi edilebilirler.
İDEALİ ALERJİYE YOL AÇMAMALI VE GERİLEBİLMELİ
Günümüzde fıtık ameliyatlarında gerek açık, gerekse laparoskopik yöntemde sentetik yamalar kullanılmaktadır. Yama yönteminin kullanılması sayesinde fıtığın tekrarlama oranı yüzde 1 gibi çok düşük bir orandır. Yama yönteminde, gerdirmesiz olarak tül benzeri bir malzeme ile fıtığın oluşturduğu açıklığın üzerini yama gibi kapatıyoruz. İdeal yama, hastada rahatsızlık oluşturmamalı, yabancı cisim reaksiyonu oluşturmamalı, yamaların deliklerinin arasından normal dokunun gelişimine izin vermeli, gerilmeye dayanıklı olmalı, alerjik olmamalıdır.