Doğumsal Kalça Çıkığının Nedenleri
Çocuğun kalçasındaki yuvalı topuzlu eklem bazen yerinden çıkabilir. Bu durum, topun soketten hareket ile kayması anlamına gelir. Eklem bazen tamamen çıkık olabilir. Amerikan Aile Hekimleri’ne göre, her 1000 bebekten biri kalça çıkığı ile doğmaktadır.
Amerikan Aile Hekimleri American Family Physician
Doğumsal kalça çıkığının nedeni çoğu zaman bilinmemektedir. Bu duruma katkıda bulunan faktörler arasında rahimde amniyon sıvısının düşük olması, bebeğin kalçalarının önce geldiği ters doğum ve aile geçmişinde bu rahatsızlığın yaşanması vardır. Rahimde sıkışma da doğumsal kalça çıkığına
neden olabilir ya da bu duruma katkı sağlayabilir. Bu nedenle ilk hamileliğinizse rahminiz esnemediğinden bu rahatsızlığın görülme ihtimali çok daha yüksektir.
Doğumsal Kalça Çıkığında Risk Faktörleri
Doğumsal kalça çıkığı kızlarda, erkeklerden çok daha sık görülür. Ancak herhangi bir bebekte bu rahatsızlık yaşanabilir. Bu nedenle çocuğunuzun doktoru, yeni doğan bebeğinizi kalça çıkığı için düzenli olarak kontrol edecektir. Ayrıca, çocuğun kalçaları bebeklerin ilk muayenelerinde de incelenmeye devam edilir.
Doğumsal Kalça Çıkığının Belirtileri
Doğumsal kalça çıkığının belirtisi olmayabilir. Bu nedenle çocuğunuzun doktoru bu rahatsızlığı sık sık kontrol edecektir.
Görülebilecek belirtiler arasında şunlar bulunur:
Dışa doğru dönen ve uzunlukları birbirinden farklı olan bacaklar Hareket alanının sınırlı olması Bacaklar uzatıldığında bacaklardaki ve kalçalardaki kıvrım yerlerinin eşit olmaması Çocuğunuzun oturmasını, emeklemesini ve yürümesini etkileyen motor gelişiminin gecikmesiDoğumsal Kalça Çıkığı Nasıl Teşhis Edilir?
Doğumsal kalça çıkığı doğumda ya da bebeğin hayatının ilk yılında ortaya çıkar. En yaygın tarama yöntemi fiziksel muayenedir. Bebeğinizin doktoru, çıkığa işaret eden tıkırtı seslerini dinlemek için bebeğinizin bacaklarını ve kalçalarını hareket ettirir.
Bu testler sadece 3 aylıktan küçük bebeklerde doğru sonuçlar verir. Yaşı büyük olan bebeklerde ve çocuklarda bulgulara topallama, kısıtlı abdüksiyon ve tek bir kalça kemiği etkileniyorsa bacak boyunun farklı olması da neden olabilir.
Görüntüleme testleri ile doğumsal kalça çıkıkları teşhis edilebilir. Doktorlar 6 aylıktan küçük bebekleri ultrasonla muayene ederler. Daha büyük bebeklerde ise röntgen kullanılabilir.
Doğumsal Kalça Çıkığı Nasıl Tedavi Edilir?
Bebeğiniz 6 aylıktan küçükse ve doğumsal kalça çıkığı tanısı konmuşsa bebekler Pavlik bandajına sığabilir. Bu bandaj, kalça kemiklerini içeri doğru bastırır. Bandaj, bacakları kurbağa benzeri bir pozisyonda tutarak kalça kemiğini düzeltir. Bebeğiniz bu bandajı durumuna bağlı olarak 6 ila 12 hafta boyunca kullanabilir. Bebeğinizin bandajı her zaman ya da günün yarısında takması gerekebilir.
Pavlik bandajı ile yapılan tedavi başarısız olursa ya da çocuğunuz bu bandajı kullanmak için çok büyükse ameliyat olması gerekebilir. Ameliyat genellikle genel anestezi ile yapılır ve kapalı redüksiyon adı verilen bir yöntemle kalça kemikleri yerine getirilir. Doktor, bebeğin tendonlarını uzatarak kalçayı yerleştirmeden önce var olan diğer sorunları da çözebilir. Buna ise açık redüksiyon denir. Bebeğinizin kalçası yerine yerleştirildikten sonra en az 12 hafta boyunca alçıda kalacaktır.
Çocuğunuz 18 ay ya da 18 aydan büyükse ve tedaviye iyi bir tepki vermediyse kalçaların yeniden yerleştirilmesi için femoral ya da pelvik osteotomiye ihtiyaç duyulabilir. Bu durum, doktorun femur başı denilen eklemin başındaki top şeklindeki kemiği ve asetabulum denilen çukur kalça kemiğini tekrar şekillendirmesi anlamına gelir.
Peki Ya Teşhiste Geç Kalınmışsa?
Erken teşhisi mümkün olamamış ve ileri yaşlarda karşılaştığımız doğumsal kalça çıkıkları genellikle cerrahi yöntemlerle tedavi edilebilir.
Şayet doğumsal kalça çıkığı olan hasta kırklı yaşlarına gelmişse, kireçlenme problemi yaşıyorsa ve ağrı şikayeti de varsa, kalça protezi ameliyatı uygulanarak tedavi edebilir. Bu ameliyat en çok kalça çıkığı sonucu oluşmuş kireçlenme nedeniyle yapılır ve normal bir kalça protezi operasyonundan daha komplikedir.Kalça protezi ameliyatından sonra doğumsal kalça çıkığının yol açtığı iki bacak arasındaki kısalık farkı büyük oranda giderilir, genellikle gözle fark edilmeyecek kadar azalır, kalça hareketleri daha rahat bir hale gelir ve tamamen ağrısız bir kalça elde edilir.
Daha ileri yaşlara kadar ihmal edilmiş doğumsal kalça çıkıklarında ise İlizarov yöntemi ile pelvik destek osteotomisi ve kemik uzatma ameliyatı uygulanabilmektedir.Bu ameliyatın amacı, kalçanın yerine getirilmesinden ziyade hastanın ağrısız, kısalığı olmayan ve topallamayan bir uzva sahip olmasıdır.
Doğumsal Kalça Çıkığının İyileşmesi
Doğumsal kalça çıkığı erken teşhis edildiğinde ve bebekte Palvik bandajı kullanıldığında daha karmaşık ve invaziv yöntemlerin kullanılmasına duyulan ihtiyaç azalır. Erkenden anlaşılan vakaların %80 ila 90’ınında durumun ciddiyetine bağlı olarak başarılı tedavi uygulandığı tahmin edilmektedir.
Cerrahi tedavilerin başarı oranları değişkenlik göstermektedir. Bazı vakalarda sadece tek bir uygulama yeterli olurken bazılarında yıllarca takip ve çok sayıda ameliyat gerekebilir. Doğumsal kalça çıkığı, erken çocukluk döneminde başarılı bir şekilde tedavi edilmediğinde erken artrit ve hayatın ilerleyen kısımlarında şiddetli ağrılara neden olarak total kalça protezi ameliyatının yapılması gerekebilir.
Çocuğunuzdaki doğumsal kalça çıkığı başarılı bir şekilde tedavi edildiyse hastalığın geri dönmediğini ve kalça kemiklerinin normal bir şekilde geliştiğini öğrenmek için düzenli olarak ortopedi uzmanına görünmesi önemlidir.