Ampiyem Kısaca Yaşam editörleri tarafından hazırlanan hastalık kartlari ilgili hastalığa ait en çok merak edilen sorulara kısaca yanıt verir.
1) Ampiyem Nedir? Ampiyeme aynı zamanda pyhohorax veya purulent plörit denir. Akciğerler ile göğüs duvarının iç yüzeyi arasındaki alanda irin toplandığı bir durumdur.
2) Endişelenmeli Miyim? Ampiyemide en büyük risk faktörü zatürre olmaktır. Ampiyem en sık çocuklarda ve yaşlı erişkinlerde görülür. Ancak, oldukça nadirdir.
3) Hangi Doktora/Bölüme Gidilir? Göğüs Hastalıkları Bölümüne başvurabilirsiniz.
Ampiyem Nedenleri
Zatürre olduktan sonra ampiyem gelişebilir. Birçok farklı bakteri türü pnömoniye neden olabilir, ancak en yaygın iki tanesi Streptococcus pneumoniae ve Staphylococcus aureus’tur. Bazen, göğsünüzde ameliyat olduktan sonra ampiyem olabilir. Tıbbi aletler bakterileri plevral boşluğunuza aktarabilir.
Plevral boşluk doğal olarak bir miktar sıvıya sahiptir; ancak enfeksiyon, sıvının emilebileceğinden daha hızlı birikmesine neden olabilir. Akışkan sıvı daha sonra zatürree veya enfeksiyona neden olan bakterilerle enfekte olur. Enfekte olan sıvı kalınlaşır. Akciğerlerinizin ve göğüs boşluğunuzun astarının birbirine yapışmasına ve cep oluşturmasına neden olabilir. Buna ampiyema denir. Akciğerleriniz tamamen şişirilemeyebilir ve bu da solunum zorluğuna neden olabilir.
Sizi Riske Sokan Koşullar
Ampiyemide en büyük risk faktörü zatürre olmaktır. Ampiyem en sık çocuklarda ve yaşlı erişkinlerde görülür. Ancak, oldukça nadirdir. Bir çalışmada, zatürre olan çocukların %1’inden azında görülmüştür.
Aşağıdaki koşullara sahip olmak ayrıca zatürree sonrası ampiyem şansınızı artırabilir:
Bronşektazi Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) Romatoid artrit Alkolizm Şeker hastalığı Zayıf bir bağışıklık sistemi Cerrahi veya son travma Akciğer apsesiAmpiyem Belirtileri
Ampiyem basit veya karmaşık olabilir.
1) Basit ampiyem
Basit ampiyem, hastalığın erken dönemlerinde ortaya çıkar. İrin serbestçe akıyorsa, kişi bu tiptedir.
2) Kompleks ampiyem
Komplikasyonlar
Nadir durumlarda, karmaşık bir ampiyem vakası daha ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Bunlara sepsis ve pnömotoraks da denilen çökmüş bir akciğer dahildir.
Sepsis belirtileri şunlardır:
Yüksek ateş Titreme Hızlı nefes alma Hızlı kalp atış hızı Düşük kan basıncıÇöken bir akciğer, ani, keskin göğüs ağrısına ve öksürürken veya nefes alırken kötüleşen nefes darlığına neden olabilir.
Bu koşullar ölümcül olabilir. Bu belirtiler varsa 112’yi aramalı veya birisinin sizi acil servise götürmesini sağlamalısınız.
Ampiyem Teşhisi
Tedaviye cevap vermeyen zatürre varsa doktor, ampiyemden şüphelenebilir. Doktorunuz tam bir tıbbi geçmiş ve fizik muayene yapacaktır. Akciğerlerinizdeki anormal sesleri dinlemek için steteskop kullanabilirler. Doktorunuz, bir tanıyı onaylamak için genellikle belirli testler veya prosedürler gerçekleştirir:
Göğüs röntgenleri ve tomografi, plevral alanda sıvı olup olmadığını gösterecektir. Göğsün bir ultrasonu sıvının miktarını ve tam yerini gösterecektir. Kan testleri, beyaz kan hücresi sayınızı kontrol etmenize, C-reaktif proteini aramanıza ve enfeksiyona neden olan bakterileri tanımlamanıza yardımcı olabilir. Enfeksiyonunuz olduğunda beyaz hücre sayısı artabilir. Bir torasentez sırasında, bir sıvı örneği almak için göğüs kafenizin arkasından plevral boşluğa bir iğne yerleştirilir. Sıvı daha sonra bakteri, protein ve diğer hücreleri aramak için mikroskop altında analiz edilir.Ampiyem Tedavisi
Tedavi, irin ve sıvının plevradan alınmasını ve enfeksiyonun tedavi edilmesini amaçlar. Antibiyotikler altta yatan enfeksiyonu tedavi etmek için kullanılır. Spesifik antibiyotik tipi, hangi bakteri tipinin enfeksiyona neden olduğuna bağlıdır. İrin drenajında kullanılan yöntem ampiyemin evresine bağlıdır. Basit durumlarda sıvıyı boşaltmak için plevral boşluğa bir iğne yerleştirilebilir. Buna perkütan torasentez denir.Daha sonraki aşamalarda veya karmaşık ampiyemde, irin drenajı için bir drenaj tüpü kullanılmalıdır. Bu prosedür genellikle ameliyathanede anestezi altında yapılır. Bunun için farklı ameliyat türleri vardır:
Torakostomi: Bu prosedürde doktorunuz göğsünüze iki kaburga arasına plastik bir tüp yerleştirecektir. Sonra boruyu bir emme cihazına bağlarlar ve sıvıyı temizlerler. Ayrıca, sıvının drenajına yardımcı olmak için ilaç enjekte edebilirler.
Video yardımlı torasik cerrahi: Cerrahınız akciğerinizin etrafındaki etkilenen dokuyu temizler ve sonra bir drenaj tüpü yerleştirir veya sıvıyı almak için ilaç kullanır. Üç küçük insizyon oluşturacak ve bu işlem için torakoskop adı verilen küçük bir kamera kullanacaklar.
Açık dekorlama: Bu ameliyatta, cerrahınız plevral kabuğunu soyar.
Tahmin
Erken tedavi ile ampiyem için tahmin oldukça iyidir. Akciğerlerde uzun vadeli hasar nadirdir. Reçeteli antibiyotiklerinizi bitirmeli ve takip akciğer grafisini yaptırmalısınız. Doktorunuz plevranızın doğru şekilde iyileşdiğinden emin olmalıdır. Bununla birlikte, bağışıklık sistemini tehlikeye atan başka koşulları olan insanlarda, ampiyem %40 kadar yüksek bir ölüm oranına sahip olabilir. Tedavi edilmezse, ampiyem sepsis gibi potansiyel olarak yaşamı tehdit edici komplikasyonlara neden olabilir.