Cumhurbaşkanı'ndaneyalet yasasına onay
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, günlerdir "Türkiye'yi federalizme götüreceği" için muhalefetin karşı çıktığı yasayı onayladı. Kanunla ilgili olarak muhalefet partileri CHP ve MHP, "Meclis'e iade edilmesi" için Çankaya'ya müracaat etmişlerdi. Gül, dün akşam saatlerinde muhalefetin taleplerine kulak tıkayarak, AKP'nin Meclis'ten kavga - dövüş çıkardığı yasayı kanunlaşması için imzalayıp, Resmi Gazete'de yayınlanması için Başabakanlık'a gönderdi. Yasayla belediye başkanlarına geniş yetkiler tanınıyor. Gül'ün imzası, muhalefet partilerinde hayal kırıklığı uğratırken, federasyon tezini benimseyen AKP'de memnunluk yarattı. Böylece başkanlık peşinde koşan AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan da, Gül'ün attığı imzayla, hedefine bir adım daha yaklaşmış oldu.
Çankaya'dan açıklama
Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi'nden kanunla ilgili yapılan yazılı açıklamada da, "6360 sayılı 'On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun', Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından Anayasanın 89'uncu maddesinin birinci fıkrası ile 104'üncü maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi uyarınca yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderilmiştir" denildi.
Yeni büyükşehirler hangileri?
Yasadan önce Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Eskişehir, Erzurum, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Mersin, Sakarya ve Samsun'dan oluşan 16 büyükşehire; Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa ve Van da eklendi. Böylece yeni kurulanlarla birlikte sayıları 29'a yükselen büyükşehir belediyelerinin yetki sınırları il mülki sınırları oluyor. Büyükşehir kapsamındaki belediyeler arasında hizmetlerin yerine getirilmesi bakımından uyum ve koordinasyon, büyükşehir belediyesi tarafından sağlanacak. Büyükşehir belediyesi ile ilçe belediyeleri veya ilçe belediyelerin kendi aralarında hizmetlerin yürütülmesiyle ilgili ihtilaf çıkması halinde, büyükşehir belediye meclisi yönlendirici ve düzenleyici kararlar almaya yetkili olacak.
Yeni ilçeler kuruluyor
Aydın'da Efeler; Balıkesir'de Karesi, Altıeylül; Denizli'de Merkezefendi; Hatay'da Antakya, Defne, Arsuz; Manisa'da Şehzadeler, Yunusemre; Kahramanmaraş'ta Dulkadiroğlu, Önikişubat; Mardin'de Artuklu; Muğla'da Menteşe, Seydikemer; Tekirdağ'da Süleymanpaşa, Kapaklı, Ergene; Trabzon'da Ortahisar; Şanlıurfa'da Eyyübiye, Haliliye, Karaköprü; Van'da Tuşba ve İpekyolu, Hatay'da Payas, Zonguldak'ta Kozlu ve Kilimli ilçeleri kuruluyor. Denizli'nin Akköy ilçesinin ismi de Pamukkale olarak değişiyor.
İstanbul ve Ankara'da değişen yerler neresi?
Neler olacak, neler?
Yeni yasayla sayıları 13'ten 29'a çıkan 'büyükşehir belediyesi'nde toplam nüfusun yaklaşık dörtte üçü yaşıyor. Bu illerdeki köylerde yaşayanlar artık büyükşehir belediyesinden 'mahalle' hizmeti alacak. 26 yeni ilçe kurulacak. Yeni yasayla uygulanacakları şu şekilde özetleyebiliriz:
* Büyükşehirlere bağlı ilçelerin mülki sınırları içindeki köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği sona erecek, köyler mahalle olacak, belediyeler ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katılacak. Bu illerin, bucak teşkilatları da kaldırılacak.
* Maden ruhsatı, jeotermal kaynaklar ve doğal mineralli sular ruhsatına ilişkin yetki ve görevler, il özel idarelerinin tüzel kişiliğinin kaldırıldığı illerde valiliklerce yürütülecek.
* Vali ve büyükşehir belediye başkanlarına diplomatik pasaport verilecek.
* Büyükşehir belediye sınırları içinde yapılan genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamının yüzde 6'sı ile bu tahsilatın toplamı üzerinden büyükşehirlerdeki ilçe belediyelerine ayrılan payların yüzde 30'u büyükşehir belediye payı olarak ayrılacak.
* Belediyeler, genişletilen yolun iki tarafında bulunan konut sahiplerinden yol harcamalarına katılma payı alacak.
* Mahalleye dönüşen köylerde, bundan sonra açılacak tarım ve hayvancılık amaçlı yapılardaki işletmeler ile bu yerlerde oturanların ihtiyaçlarını karşılayacak bakkal, manav, berber, fırın, kahve, lokanta, pansiyonlar, büfeler işletme ruhsatı almak zorunda kalacak.
* Tüzel kişiliği kaldırılan köylerde emlak vergisi, Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca alınması gereken vergi, harç ve katılım payları 5 yıl sonra alınacak.
* Bu yerlerde içme ve kullanma suları için alınacak ücret, 5 yıl süreyle en düşük tarifenin yüzde 25'ini geçmeyecek.
* İstanbul ve Kocaeli hariç, büyükşehir belediyeleri, büyükşehir ilçe belediyeleri ve bağlı idareler, yatırım bütçelerinin en az yüzde 10'unu 10 yıl süreyle altyapı için ayıracak.
* Köyleri mahalleye dönüştürülen köylülerin, geçmişten beri kullandığı "mera, yaylak ve kışlak" gibi yerlerdeki hakları korunacak.
* Yasayla, bin 582 belediye kapatılıyor.
* Kapanan belediyelerin personeli, taşınır ve taşınmaz malları, hak, alacak ve borçları il özel idaresine devredilecek.