Tatlı alışkanlığı, lezzet verici olmalarıyla açıklansa da, bu isteğin fizyolojik, zihinsel hatta duygusal faktörleri bulunuyor.
1.Hormonlar şekeri sever
Aç olduğunuzda, glukagon benzeri peptid, grelin ve insülin gibi bağırsak hormonları, temel olarak yiyeceklerden enerji elde etmenizi ister. Bu hormonlar, mide ve bağırsaklar tarafından salgılanır, açlığınızı, isteğinizi kontrol eder ve bir yemekten sonra nasıl hissettiğinizi kontrol etmek için beyne sinyal gönderir. Glikoz ve fruktoz gibi şekerler, benzin gibidir. Hızlı enerji patlamaları yapar. Çok fazla şekerli gıda tüketmek, vücudun bu hızlı enerji vuruşlarına alışması ve daha fazla şeker istenmesine sebep olur.
Yapılması gereken; yemek ve atıştırmalıkların protein gibi yavaş sindirilen gıdalardan tercih edilmesidir. Hormonlar, yenilen gıdanın miktarı ve türünden dolayı daha iyi hissetmenize yardımcı olacak ve beyne olumlu sinyaller gönderecektir. Bu sayede, hızlı yanan aşırı şekerli tatlılar için daha az istek duyulacaktır.
Beynin %95' i çalışırken yakıt olarak glikoz kullanıyor. Diğer %5'lik kısmı ise bir amino asit olan glutaminden besleniyor. Tatlıya karşı duyulan istek, beynin glikoz eksikliği duymasından kaynaklanıyor. Fakat yapılacak glutamin takviyesi, bu isteği azaltarak beynimizi kandırmamızı sağlayabilir. Bunun için glutamin içeren besinler tercih edilebilir. Sığır eti, kümes hayvanları, süt, yoğurt, lor peyniri, balık, sakatatlar, yumurta çiğ ıspanak, çiğ maydanoz ve lahana glutamin desteği sağlayabilecek gıdalar arasında ilk sırada gelenlerdir.
3.Tatlılar duygusal destek olarak kullanılıyor
Sorunları unutmak için destek arandığında zihin gücünü kullanmayı değil bir parça çikolatayı tercih ediyoruz. Çünkü tatlılar, hipotalamusta (ön beyin) dopamin ödül sistemini harekete geçirerek, hedonik bir yanıt üretiyor. Dopamin düzeyindeki artış, duygusal acıyı dindirebiliyor. ABD Ulusal Sağlık Enstitüsü'nün yaptığı bir çalışmada, acıyı deneyimlemiş kişilere, biri tatlı biri tuzlu iki yiyecek sunuldu. Katılımcıların büyük çoğunluğunun tatlı olanı tercih ettiği görüldü.
4.Çocukluk kalıplarını kırmak zor
Neredeyse herkes, çocuklukta tatlılarla ödüllendirilerek veya tatlıdan mahrum bırakılarak cezalandırıldı. Bu nedenle 'yasak tatlıları' yemek birçoğumuz için büyük bir zevk haline geldi. Beynimiz de tatlıları, sevgiyle ve mutlulukla ilişkilendirerek meseleyi daha da karmaşık bir hale getirdi.
Yapılması gereken; yiyecek ödüllerini sağlıklı olanlarla değiştirmeye başlamak ve bunu zevkli hale getirmek. Çocukların şeker alma isteği başladığı anda dikkati dağıtmak ve başka şeyler yapmak bu isteğin bir süre sonra yok olmasını sağlayabilir.