Süleyman Şah Üniversitesi Ekonomik Etüdler Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin (ŞAHEEM) raporuna göre Merkez Bankası tarafından açıklanan verilere göre cari işlemler dengesi açığı Aralık ayında geçen yılın aynı ayına göre 1.973 milyon dolar azalarak 4.658 milyon dolar olarak gerçekleşti. Böylece 2012 yılının tamamında gerçekleşen cari açık geçen yıla göre %36,7 azalarak 48.867 milyon dolar oldu. Bu rakamla 2012 yılı için cari açık Orta Vadeli Program’da belirlenen hedefin yaklaşık 10 milyar dolar altında gerçekleşmiş oldu.
2012 yılının tamamı için cari işlemler hesabının detaylarına bakıldığında ise mal dengesindeki açığın 2011 yılına kıyasla 23.537 milyon dolar azalarak 65.602 milyon dolara indiği görülmektedir. ŞAHEEM Müdürü Yard. Doç. Dr. Fatih Macit’in verdiği bilgiye göre, hizmetler dengesinde verilen fazla ise geçen yıla göre %21,8 artarak 21.932 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Gelir dengesindeki açık ise 2011 yılına göre 1.247 milyon dolar azalarak 6.594 milyon dolar oldu.
Cari açığın finansmanında portföy yatırımlarının payı arttı.
2012 yılının tamamında cari açığın finansman yapısına bakıldığında ise 2011 yılına kıyasla portföy yatırımlarının payının arttığı görülmektedir. 2012 yılında doğrudan yatırımlar, portföy yatırımları ve diğer yatırımlar yoluyla gerçekleşen toplam para girişi 65,7 milyar dolar olurken bunun 40,8 milyar dolarının portföy yatırımlarından geldiği görülmektedir. 2011 yılında ise gerçekleşen toplam para girişi 63,9 milyar dolar iken portföy yatırımları yoluyla 22 milyar dolar giriş gerçekleşmişti. 2012 yılında özellikle borçlanma senetlerine yabancıların yoğun ilgisinin olduğu görülmektedir.
İç talep ve kurlar cari açıktaki düzelmeye destek olacaktır; yükselen petrol fiyatları en büyük risk.
2012 yılında ekonominin tahmin edilenin de ötesinde yavaşlaması cari açığın hedeflenen seviyenin de altında gerçekleşmesine neden oldu. Merkez Bankası’nın kredi büyümesi ve reel döviz kuru konularındaki hassas tavrı cari açıktaki düzelmenin çok daha yavaş da olsa devam etmesini sağlayabilir. Yılbaşından bu yana %6 civarında yükselen petrol fiyatları cari açığın büyüklüğü noktasında en büyük risk unsurlarından biri olmaya devam edecektir. ŞAHEEM Müdürü Yard. Doç. Dr. Fatih Macit’in verdiği bilgiye göre Türkiye ekonomisinin enerji konusundaki yapısal problemlerinden ötürü kısa vadede büyümede ciddi bir fedakarlık yapmadan cari açığı GSYİH’nın %5’i seviyesine indirmesi zor görünüyor. Dolayısıyla ekonominin Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı’nın hedeflediği 5-5-5 kombinasyonuna ulaşması ancak önemli yapısal tedbirlerin hayata geçirilmesi ile mümkün olacaktır.