200 yıl öncesinin yolculuklarında bilinmeyenler

Ömrü 21. yüzyıla denk gelmiş insanlar olarak pek çok küresel problemi omuzlarımızda taşıyoruz. Global dünya insanı olmanın tek güzel yanı ise dünyayı gezebilmenin, seyahat edebilmenin birkaç yüzyıl öncesine kıyasla çok daha kolay olması. Ne de olsa devir, ucuz uçak bileti kampanyalarının devri !

Yaşam 29.12.2016, 10:56 29.12.2016, 11:01
200 yıl öncesinin yolculuklarında bilinmeyenler

Hiç bilmediğimiz bir ülkede, tanımadığımız insanların evine misafir olmamıza; gideceğimiz yere bizi götürebilecek bir yabancıyı şıp diye bulmamıza yarayan sosyal ağlarımız bile var. Gezdiğimiz ve gördüğümüz her şeyi anında kaydedebilme lüksümüz de cabası…

Bundan 200 yıl önce ise dünya çok başka bir yerdi. Keza, seyahat etmek de bambaşka bir pratikti. 19. yüzyılda yaşayan bir gezgin olsaydınız nasıl bir dünyada seyahat edecektiniz, bir hayal edin.  

İnsanlar ilk kez “yalnızca zevk için” seyahat etmeye başlamışlardı

İnsanlar yüzyıllardır yeni yerleri, insanları, gelenekleri, dilleri keşfetmeyi seviyor. Fakat Sanayi Devrimi’yle seyahat aylak bir aktiviteye dönüştü. Yani, insanlar artık yalnızca zorunluluktan, ekonomik veya politik gerekliliklerden değil zevkine de geziyordu.

Seyahatin zevk için de yapılan bir aktiviteye dönüşmesi günlük tutmak, fotoğraf çekmek ya da resim yapmak gibi yaratıcı aktiviteleri de tetikledi. Yani aslında bugünkü anlamıyla “gezgin” olmanın temelleri işte o zamanlar atıldı.

Yolculuk etmek pek kolay değildi, ta ki…

19. yüzyılın başlarında ulaşım, bugüne kıyasla hem daha yavaş hem de daha zordu. İnsanlar için bir yerden bir yere gitmek ciddi bir meseleydi: Akşam yemeğine misafir olduğunuz yerde geceyi geçirmeniz, uzaktaki bir akrabayı ziyarete gittiğinizde ise haftalarca orada kalmanız gerekirdi.

Gece seyahat etmenin tehlikeli bir yanı da vardı. Henüz gelişmemiş kara yollarında seyahat etmenin fiziksel zorluğu bir yana, yaygın bir aydınlatma ağının ve güvenliğin olmaması gezginleri soygunların ve eşkiyaların insafına bırakıyordu.

Diğer yandan 19. yüzyıl, ulaşım anlamında devrim niteliğinde gelişmeleri beraberinde getirdi. Özellikle Batı’da, demiryolları ve deniz ulaşımı konusunda yeni teknolojilerin kullanılmaya başlaması, seyahati bambaşka bir deneyime dönüştürdü. 1830’dan sonra Amerika, buharlı lokomotiflerle tanıştı ve yolculuk insanların daha önce alışık olmadığı bir hıza ulaştı. Tren seyahati, yolcular için gürültülü ve pis bir deneyim olsa da 1840’lar itibariyle, özellikle Amerika’da seyahat maliyeti hızla düşmeye başladı.

Kadın gezginler ilk kez yola çıkıyordu

Sanayi Devrimi kadınların hareket alanını genişletti ve daha çok kadın trenle seyahat eder hale geldi. Bir yandan da dünya, kadın gezginler için de “güvenli” bir yere dönüşüyordu.

19. yüzyılın ortalarından itibaren seyahat maceralarını yazan sayısız Avrupalı ve Amerikalı kadın oldu. Bu gözlemlerde erkek gezginlerin değinmediği pek çok konu ve genellikle daha ayrıntılı bilgiler yer alıyordu. Kadın gezginler, çoğunun motivasyonu bu olmasa da, feminist bir duruş sergiliyorlardı. Dünyaya açılmak kendi güçlerinin farkına varmalarına, erkeğin karşısındaki konumlarını gözden geçirmelerine sebep oldu.

İstanbul gezginler arasında bir fenomen haline gelmişti

19. yüzyılda yükselişe geçen Oryantalizm’le birlikte, Doğu’ya yapılan seyahatler zengin Avrupalılar için bir sosyal statü meselesi haline gelmişti. Doğu’ya karşı ilginin ve merakın artması İstanbul’u da dönemin en çekici şehirlerinden biri yapıyordu. Doğu’ya yapılan turlar anlatılırken, İstanbul’un tarihi yerlerini resmeden illüstrasyonlara yer veriliyordu.

Şüphesiz ki Oryantalizm’in en çok rağbet gören imgelerinden biriydi İstanbul. Bu durum, kentte yabancıları ve gezginleri günlük yaşamın ayrılmaz bir parçası haline getiriyordu. 19. yüzyıl gezginlerinin büyük çoğunluğu İstanbul’u rotalarına ekliyor, hatta burada bir süre yaşıyorlardı.

Félix Ziem: Işık Denizinde bir Gezgin”

19. Yüzyılda İstanbul’a gelenlerden biri de, özgün manzara resimleriyle yüzyıla damgasını vurmuş ressam Félix Ziem’di. Ziem, 1842 yılından sonra hemen her yıl yolculuk yapmış bir gezgindi. Gezginliği, oryantalist bir ressam olduğu yanılgısını doğursa da Ziem, oryantal olanın değil “rengin” ve “ışığın” peşindeydi. Böyle bir ressamı tatmin etmeye yetecek renk ve ışık da İstanbul’da fazlasıyla mevcuttu.

Félix Ziem, 1856’da Marsilya’dan gemiye binmiş ve uzun süredir gelmek istediği İstanbul’a Temmuz ortasında ulaşmıştı. İki ay boyunca kaldığı ve hayran olduğu bu şehri, gerçek bir gezgin gibi sokak sokak dolaştı. Sanatçının resmetmekte usta olduğu ışık ve gökyüzü, İstanbul’da büyülü bir hal almaktaydı. Hal böyle olunca Ziem’in İstanbul seyahati, Oryantalizm’i görsel olarak besleyecek sayısız tablosuna ilham kaynağı oldu.

Gezgin ressam Félix Ziem’in tabloları şimdilerde Pera Müzesi’nde ziyaretçiyle buluşuyor. “Félix Ziem: Işık Denizinde bir Gezgin” adlı sergi, adeta 19. yüzyıl İstanbul’una açılan bir kapı gibi…

Sergide, henüz yaşarken eserleri Louvre Müzesi’ne kabul edilmiş bu başarılı ressamın İzlenimcilik’e öncülük etmiş üslubunu keşfediyoruz. Bununla da kalmıyor, 200 yıl öncesinin İstanbul’una romantik bir pencereden bakma şansı yakalıyoruz. Küratörlüğünü Lucienne Del’Furia ve Frédéric Hitzel’in üstlendiği; Ziem Müzesi ve Martigues Belediyesi iş birliğiyle gerçekleşen “Félix Ziem: Işık Denizinde bir Gezgin” sergisini  10 Kasım 2016 – 29 Ocak 2017 tarihleri arasında ziyaret edebilirsiniz.

Pera Müzesi’ni Salı’dan Cumartesi’ye 10:00 – 19:00 saatleri arasında, Pazar günleri ise 12:00- 18:00 saatleri arasında gezebilirsiniz. Müzede Cuma günleri hem uzun hem de ücretsiz! “Uzun Cuma”larda müzeyi 18:00 – 22:00 saatleri arasında ücretsiz olarak ziyaret edebilirsiniz. Çarşamba günleri ise “Genç Çarşamba”. “Genç Çarşamba” günleri tüm öğrenciler müzeyi ücretsiz ziyaret edebilir.



Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 29 Mart 2024
İmsak 05:18
Güneş 06:45
Öğle 13:14
İkindi 16:45
Akşam 19:32
Yatsı 20:54
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 81
2. Fenerbahçe 30 79
3. Trabzonspor 30 49
4. Beşiktaş 30 46
5. Kasımpasa 30 43
6. Başakşehir 30 42
7. Rizespor 30 42
8. Antalyaspor 30 41
9. A.Demirspor 30 39
10. Alanyaspor 30 39
11. Sivasspor 30 38
12. Samsunspor 30 36
13. Kayserispor 30 36
14. Ankaragücü 30 33
15. Hatayspor 30 33
16. Konyaspor 30 33
17. Gaziantep FK 30 31
18. Karagümrük 30 30
19. Pendikspor 30 29
20. İstanbulspor 30 13
Takımlar O P
1. Eyüpspor 27 64
2. Göztepe 27 56
3. Sakaryaspor 27 47
4. Ahlatçı Çorum FK 27 45
5. Kocaelispor 27 45
6. Bodrumspor 27 44
7. Boluspor 27 43
8. Bandırmaspor 27 41
9. Gençlerbirliği 27 40
10. Erzurumspor 27 37
11. Ümraniye 27 33
12. Keçiörengücü 27 32
13. Manisa FK 27 31
14. Şanlıurfaspor 27 27
15. Tuzlaspor 27 27
16. Adanaspor 27 27
17. Altay 27 15
18. Giresunspor 27 7
Takımlar O P
1. Arsenal 28 64
2. Liverpool 28 64
3. M.City 28 63
4. Aston Villa 29 56
5. Tottenham 28 53
6. M. United 28 47
7. West Ham United 29 44
8. Brighton 28 42
9. Wolves 28 41
10. Newcastle 28 40
11. Chelsea 27 39
12. Fulham 29 38
13. Bournemouth 28 35
14. Crystal Palace 28 29
15. Brentford 29 26
16. Everton 28 25
17. Luton Town 29 22
18. Nottingham Forest 29 21
19. Burnley 29 17
20. Sheffield United 28 14
Takımlar O P
1. Real Madrid 29 72
2. Barcelona 29 64
3. Girona 29 62
4. Athletic Bilbao 29 56
5. Atletico Madrid 29 55
6. Real Sociedad 29 46
7. Real Betis 29 42
8. Valencia 28 40
9. Villarreal 29 38
10. Getafe 29 38
11. Las Palmas 29 37
12. Osasuna 29 36
13. Deportivo Alaves 29 32
14. Mallorca 29 30
15. Rayo Vallecano 29 29
16. Sevilla 29 28
17. Celta Vigo 29 27
18. Cadiz 29 22
19. Granada 28 14
20. Almeria 29 13