Ne oldu da Nokia piyasadan silindi?

Dünyanın İlk Uluslararası mobil telefon görüşmesi onunla yapıldı. 2007’de sektörün % 64,9’u onun elindeydi. Kendine özgü melodisi ve ‘Connecting People‘ sloganı hala kulaklarımızda. Peki, ne oldu da Nokia piyasadan silindi?

Teknoloji 05.06.2014, 17:04 10.01.2017, 14:22 Nurselin Kaba
Ne oldu da Nokia piyasadan silindi?

Tarih, 1 Haziran 1991. Dönemin Finlandiya Başbakanı Harri Holkeri, iletişim tarihine geçen dünyanın ilk uluslararası GSM (Global System for Mobile Communication -Mobil Haberleşme için Global Sistem) telefon görüşmesini yapıyordu. Holkeri’ye bu imkânı sunan, ülkenin medar-ı iftiharı olacak Nokia’ydı. 1979’da mobil telefona yatırım yapmaya başlayan Nokia, sürekli ilklere imza atıyor, kısa sürede dünyanın en tanınan markası oluyordu. Fakat yükselişi gibi çöküşü de hızlı oldu Nokıa’nın. 2007’de telefon piyasasının yüzde 64,9’unu elinde bulunduran Nokia’nın pazar payı 2013’te yüzde 3’lere kadar düşüyor, Apple ve Google ile mücadelede başarısız olunca çareyi cep telefonu bölümünü satmakta buluyordu.

Eylül 2013’te Microsoft, Nokia’nın cep telefonu bölümünü satın almak için girişimlere başladığını duyurduğunda bir devin tarih sahnesinden çekilmesinin ilk işaret fişeği veriliyordu. Satışa giden yol, Nokia’nın Microsoft’tan Eylül 2010’da transfer ettiği ilk Finli olmayan CEO’su Stephen Elop döneminde 3 yıl arka arkaya yaşanan ‘facia’ bilançonun neticesiydi. 2010 sonunda Nokia, akıllı cep telefonu piyasasının yüzde 29’unu elinde bulundururken, sadece iki yıl sonra ancak piyasanın yüzde 2’lik bölümünün sahibi oluyordu. 2000 yılında Nokia’nın bir hissesi 65 Euro iken, 2013’te 3 Euro’nun altına düşüyordu.

Nokia’yı çöküşe götüren düşüş, 2011 yılının ilk çeyreğinde başladı. Bu tarihe kadar sürekli satışını artıran bir şirketti. Öyle ki dünyada Nokia markasının girmediği ülke ve hane kalmayacak kadar büyümüştü. Bugün cep telefonu (akıllı telefon) piyasasını elinde bulunduran Apple ve Google, 2005 yılında geleceğin bilgisayarlarının ‘insanın cebinde’ olacağını planlamaya başladı. Bu iki firmanın mobil telefon piyasasına girme sebepleri, Nokia’nın pazardaki payından ziyade, en büyük rakipleri olarak gördükleri Microsoft’tu. Nokia zaten Kuzey Amerika piyasasında etkili bir firma değildi. Apple ve Google, Microsoft’un Windows Mobile yazılım sisteminin cep telefonu piyasasındaki hegemonyasını kırmak istiyordu. 2005’te piyasanın en büyük şirketi olan Nokia, kendi yazılım sistemi olan Symbian’ı kullanıyordu. Apple, telefon piyasasına ilk ciddi tehdidin modern ‘walkman’ olan iPod’dan geleceğini gördü. 2001’de piyasaya sürdüğü iPod, müzik tutkunu genç- yaşlı herkesin tercihi oluyordu. 2005’te Apple 20 milyon iPod satarken, gelirinin yüzde 40’ını elde etmiş oluyordu. Cep telefonundan müzik dinleme projesini hayata geçirmek için Motorola ile anlaşan Apple’ın ortak ürünleri ROKR, Eylül 2005’te piyasaya sürüldü. Ancak beklenen ilgiyi görmedi. En fazla 100 şarkı alıyordu ve sadece Apple’ın iTunes programı kullanılıyor, cep telefonuna müzik yüklemek için bir bilgisayara ihtiyaç duyuluyordu. Apple CEO’su Steve Jobs, ortaya çıkan üründen memnun olmadığı gibi oldukça kızgındı. Motorola ile başlayan ‘birliktelik’ sadece birkaç ay sürdükten sonra yollar ayrıldı. Steve Jobs’un en büyük korkusu, cep telefonlarının iPod ile rekabet edecek noktaya gelmesiydi. Bu korkuyu hayata geçiren Nokia oluyordu. 2007 yılında Nokia, dünyanın önde gelen müzik yapım firmaları Universal, Sony, Warner, EMI ve diğer birçok firma ile anlaşarak ‘Nokia Comes Wiht Music’ hizmeti ile istenilen kadar şarkıyı belirli bir abone ücreti karşılığında dinleme imkânı sunuyordu. Yine Nokia Ovi Store ile programlar satın alınıp direkt telefona indiriliyordu. Nokia, rakiplerinden birkaç adım önde olduğunu bir kez daha ispat etmişti.

Cep telefonu piyasasını kontrol altına alan ‘akıllı telefonları’ ilk bulan yine Nokia’ydı. Nokia 9000, 1996’da piyasaya sürülen ilk akıllı telefondu. Microsoft, Nokia’nın bu hamlesinden sadece 1 yıl sonra Windows Mobile’ı hayata geçirirken; Nokia, Motorola ve Ericsson ile işbirliği yapıp kendi yazılımı olan Symbian’ı kullanmalarını sağladı. Nokia’nın Symbian’ı hayata geçirmesinde Microsoft’un yazılım piyasasındaki hâkimiyetinin rolü vardı. Microsoft’un yazılımını kullanıp her cep telefonu için lisans ödemek istemiyordu. 2005 yılında Nokia, Symbian’ın artık miadını doldurmaya başladığını gördü. Apple, İOS ile, Google da Android sistemiyle giderek güçleniyordu. Nokia yönetimi yeni bir yazılım geliştirmek için ekip kurarken ortaya çıkan Meamo yazılım arzu edilen özellikleri taşımıyordu.

Nokia’nın can damarına ilk darbeyi vuran isim Apple CEO’su Steve Jobs oldu. 9 Ocak 2007’de sahneye çıkan Jobs, yeni ürünlerinin cep telefonu piyasasında devrim yapacağını söylüyordu. Jobs, Apple olarak Macintosh ile bilgisayar, iPod ile müzik endüstrisinde devrim yaptıklarını belirttikten sonra iPhone ile artık cep telefonu piyasasında devrim yapacaklarının müjdesini veriyordu. Jobs haklı çıktı. İnsanlar Haziran 2007’de ABD’de piyasaya sürülen iPhone’u almak için saatlerce kuyrukta beklemişti. iPhone bir telefondan çok öteydi. Google, Android’le akıllı telefon piyasasına girerken, eskinin devleri Nokia, Motorola ve Ericsson o günlerde yakında yaşayacakları çöküşün farkında bile değillerdi. Nokia ve Microsoft, Apple’ın ürünü iPhone’u ciddiye almıyordu. Nokia, cep telefonunda dünya piyasasını elinde bulundurmanın, Microsoft ise iş dünyasını Windows Mobile ile hegemonyası altına almanın rahatlığını yaşıyordu. Bugün ise piyasanın hâkimi Apple ve Google. Nokia ve Microsoft’un bu piyasada adı bile geçmiyor.

Apple, gece-gündüz demeden Ocak 2007’de tanıtacakları iPhone için, Google da 5 Kasım 2007’de tanıtacağı Android için çalışırken; Nokia’da ise tam bir ‘iç savaş’ yaşanıyordu. Nokia’nın yıllarca kullandığı yazılım Symbian’ın yerini alması için geliştirilmek istenen Maemo ekibi arasında ‘rekabet ötesi mücadele’ vardı. Rekabet iyiydi ancak Nokia’da yaşanan savaştı. Nokia’nın ilk Maemo yazılımlı N800, Steve Jobs’un iPhone tanıtımından iki hafta önce piyasaya sürüldü. Ancak ürün tam bir fiyaskoydu. Eylül 2007’de piyasaya çıkan N810 da beklenen ilgiyi görmedi. Bu iki ürünün piyasaya sürülmesinde içte yaşanan çatışma etkili olmuştu. Maemo ekibi, Symbian ekibini ‘ekarte’ etmek için hızlı bir şekilde bu iki ürünü piyasaya sürmüştü. Sonuç ise hayal kırıklığı oluyordu.

Nokia’nın ilk Finli olmayan CEO’su Stephen Elop, 21 Eylül 2010’da göreve başlarken, hedef özellikle Kuzey Amerika piyasasında Apple ve Google’ı yakalamaktı. Nokia yönetimi Elop’u işbaşına getirirken ‘yenilenmenin’ başarıya ulaştıracağına inanıyordu. Nokia, telefon branşına girdikten sonra ilk zararını 2010’un yaz aylarında yaşadı. Zarar cep telefonu bölümünden değil, NokiaSiemens Network’te olmuştu. 2010’un son çeyreğinde 101 milyon akıllı cep telefonu satılırken bir önceki yılın aynı dönemine göre satışlarda yüzde 87’lik bir artış vardı. Pazarda aslan payı 28 milyon adet satışla Nokia’ya ait olurken, Apple 16 milyon iPhone satışıyla ikinci, Blackberry 15 milyon adetle üçüncü sırada yer alıyordu. Piyasaya yeni aktör olarak giren HTC ve Samsung çok kısa sürede büyürken, Nokia’nın pazardaki payı yüzde 30 oranında azalıyordu. Microsoft’tan transfer edilen Stephen Elop, sadece 1500 çalışanı olan Macromedia şirketinde tepe yöneticiliği yapmıştı. Asıl şöhreti, Microsoft Office’in 2010’daki yeni versiyonunun hazırlanmasında yakalamış bir isimdi. Ancak cep telefonu piyasasında tecrübesi olmayan Elop’un Nokia’nın başına getirilmesi Finlandiya’da tepkiyle karşılanacaktı. İlk 4 ayını şirketi tanımaya ve gelecek stratejisini çizmeye ayıran Elop’un çalışanlarına yönelik yaptığı bir ‘iç konuşma’ sızdırılınca küçük çaplı bir sarsıntı yaşandı. Elop, daha sonra bu iç konuşmayı blogunda yayımlayacaktı. Elop, Nokia’nın durumunu, denizin ortasında yangın çıkmış bir petrol platformuna benzeterek “İki seçeneğimiz var: Ya alevlerin bizi içine almasını bekleyeceğiz ya da denize atlayıp kurtulmayı deneyeceğiz.” diyordu. Durum vahimdi. Nokia’nın Apple ve Google ile rekabeti artık imkânsızdı.



Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 29 Mart 2024
İmsak 05:18
Güneş 06:45
Öğle 13:14
İkindi 16:45
Akşam 19:32
Yatsı 20:54
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 81
2. Fenerbahçe 30 79
3. Trabzonspor 30 49
4. Beşiktaş 30 46
5. Kasımpasa 30 43
6. Başakşehir 30 42
7. Rizespor 30 42
8. Antalyaspor 30 41
9. A.Demirspor 30 39
10. Alanyaspor 30 39
11. Sivasspor 30 38
12. Samsunspor 30 36
13. Kayserispor 30 36
14. Ankaragücü 30 33
15. Hatayspor 30 33
16. Konyaspor 30 33
17. Gaziantep FK 30 31
18. Karagümrük 30 30
19. Pendikspor 30 29
20. İstanbulspor 30 13
Takımlar O P
1. Eyüpspor 27 64
2. Göztepe 27 56
3. Sakaryaspor 27 47
4. Ahlatçı Çorum FK 27 45
5. Kocaelispor 27 45
6. Bodrumspor 27 44
7. Boluspor 27 43
8. Bandırmaspor 27 41
9. Gençlerbirliği 27 40
10. Erzurumspor 27 37
11. Ümraniye 27 33
12. Keçiörengücü 27 32
13. Manisa FK 27 31
14. Şanlıurfaspor 27 27
15. Tuzlaspor 27 27
16. Adanaspor 27 27
17. Altay 27 15
18. Giresunspor 27 7
Takımlar O P
1. Arsenal 28 64
2. Liverpool 28 64
3. M.City 28 63
4. Aston Villa 29 56
5. Tottenham 28 53
6. M. United 28 47
7. West Ham United 29 44
8. Brighton 28 42
9. Wolves 28 41
10. Newcastle 28 40
11. Chelsea 27 39
12. Fulham 29 38
13. Bournemouth 28 35
14. Crystal Palace 28 29
15. Brentford 29 26
16. Everton 28 25
17. Luton Town 29 22
18. Nottingham Forest 29 21
19. Burnley 29 17
20. Sheffield United 28 14
Takımlar O P
1. Real Madrid 29 72
2. Barcelona 29 64
3. Girona 29 62
4. Athletic Bilbao 29 56
5. Atletico Madrid 29 55
6. Real Sociedad 29 46
7. Real Betis 29 42
8. Valencia 28 40
9. Villarreal 29 38
10. Getafe 29 38
11. Las Palmas 29 37
12. Osasuna 29 36
13. Deportivo Alaves 29 32
14. Mallorca 29 30
15. Rayo Vallecano 29 29
16. Sevilla 29 28
17. Celta Vigo 29 27
18. Cadiz 29 22
19. Granada 28 14
20. Almeria 29 13