İsmet İnönü'den Atatürk'e özür mektubu

‘Lozan’dan Cumhuriyet’e İsmet İnönü Sergisi’nde İsmet İnönü’nün Lozan’da bulunduğu sırada Atatürk’e yazdığı mektuplar yer alıyor.

Tarih 16.03.2016, 20:53 16.03.2016, 03:38
İsmet İnönü'den Atatürk'e özür mektubu

 İçerik bakımından Cumhuriyet tarihinin en önemli sergisi kabul edilen ve Ankara’dan sonra İstanbul’a gelen “Lozan’dan Cumhuriyet’e İsmet İnönü Sergisi” tarihe ışık tutuyor.

İnönü Vakfı tarafından Lozan Antlaşması’nın 90. yılı nedeniyle düzenlenen, küratörlüğünü Boğaziçi Üniversitesi Atatürk Enstitüsü Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Zafer Toprak üstlendiği sergide İnönü ailesinin ilk kez yayınlanan aile fotoğrafları görülebilir. Sergi, 11 Ekim tarihine kadar Teşvikiye’deki FMV Işık Okulları Sergi Salonu’nda ziyarete açık olacak.
 
Dijital teknolojinin kullanıldığı serginin ziyaretçileri, dokunmatik ekranlar, video enstalasyonlar aracılığıyla interaktif olarak belge ve fotoğrafları izliyor. “Atatürk ve İnönü”, “Lozan Antlaşması”, “İnönü ve politika”, “İnönü Ailesi” olmak üzere 4 başlıktan oluşan sergide, çocuklar için hazırlanan “Zamanda Yolculuk” başlıklı üç bilgisayar oyunu ve 10 dakikalık bir çizgi film animasyonu yer alıyor. 
 
‘Böyle uzak hissetmemiştim’ 
 
Serginin küratörü Prof. Dr. Zafer Toprak, “Cumhuriyeti’in kuruluşunu anlatan en önemli sergi diyebilirim. Eserler ilk kez İnönü Vakfı arşivlerinden gün yüzüne çıkartıldı” diyor.
 
İsmet Paşa’nın Lozan görüşmelerinin gerçekleştiği 19 Aralık’ta Ankara’da bulunan Mustafa Kemal Paşa’ya gönderdiği duygu yüklü mektup da sergileniyor. Mektup özetle şöyle:
 
“Tahassürümüm (özlemimin) derecesini ifade edemem. Anadolu’da aylarca görüşmediğimiz zamanlar olmuştu. Ama kendimi bu kadar uzak ve istediğim zaman hemen sizi bulamaz görememiştim. İstediği zaman sizinle konuşmak ve buluşmak ihtimali bile bizi insanların en büyük kuvveti olduğunu bir daha tecrübe ediyorum.
‘Laubaliliğimi affet’ 
 
Bu mektubu yazıyorum ki saat sabahın dördü oluyor. En uzun çalışmak yorgunluğunda senin bir hatıranı anlatmak yeni bir hayat kudretinde tesiri yapıyor. Benim güzel Paşam bilemezsin bu anda ne kadar tahassür (özlem) ve teessürüm (üzüntüm) vardır. Bana ordudan malumat veriniz. Bir telgraf aldım. Sureti umumiyede (genel olarak) istirahat ve memnuniyetini ifade ediyordu. Bana büyük teselli oldu. Ne kadar tehacüm (saldırı) içinde bulunduğumu ve bundan ne kadar sıkıldığımı mükemmelen tasavvur (hayal) edersin. Fakat senin herhangi bir imzanın derece-i şifasını (iyileştirme derecesini) da bildiğin halde bundan niçin imsak ediyorsun (kaçıyorsun)? Mutmain olman (emin olman) için söyleyeyim ki iyi çalışıyoruz. Ben sana hiç bu kadar silik ve rabıtasız (dağınık) yazmamıştım. Tekrar edeyim ki tahassürümün (özlemimin) şiddetindendir. Neticeden memnun olacak mısın? Bahusus (özellikle) tekrar görüşebilecek miyim? Hayatımdan suret-i umumiyede (genel olarak) memnunum. Heyetimizde ahenk (uyum) ve intizam (düzen) vardır. Ciddiyetle çalışıyoruz. İş hakkında ne yazayım, raporumu okursun.
 
Benim güzel şefim, sevgili kumandanım. Seni ne vakit göreceğim? Gözlerinden öperim. Çok laubaliliğimi affet, çok tahassürüm (özledim). Kelimeler çok eksik ve içim hiç tatmin edilmemiştir (olmamıştır). İsmet.”
 
Hasta yatağından mektup
 
Sergide Atatürk’ün rahatsızlığı sırasında İsmet İnönü’ye iletmek üzere 25 Temmuz 1938’de Rıza Soyak’a yazdırdığı Lozan’ın yıldönümünü kutlama mektubu ile İsmet İnönü’nün Atatürk’e yazdığı 26 Temmuz 1938 tarihli cevap mektubu yer alıyor.
 
Atatürk’ün hasta yatağında yazdırdığı mektup “Bugün kendime gelince” cümlesiyle başlıyor ve şöyle devam ediyor: “Lozan günü idi; Kendimizi büyük takdirle, muhabbetle düşünüyorum. Tebrik ederim. O da ben de rahatsız, fena günler geçiriyoruz. O günü hatırlıyorum mukabeleye kalkışmasın, yorulmasın vedit arzetsin.”
 
İsmet İnönü’nün cevap mektubunun zarfında ise “Büyük Reis-i Cumhur Atatürk Yüce huzuruna” ifadesi yer alıyor. Mektup şöyle: “Büyük sevgili Atatürk Lozan günü vesilesi iltifatınızı söyletmek lütfunda bulundunuz. Kendi ızdırabınızı unutarak bana yeniden sağlık, bahtiyarlık verdiniz. Şükran ve minnetlerimi kabul buyurun (veli nimetim Atatürk) katıyyen eminim ki bu hastalık günlerini geçireceğiz. Siz, bütün afiyet ve neşenizle ve şerefle daha çok uzun seneler millet ve memleketi idare buyuracaksınız (derin tazimle ve dayanılmaz bir özleyişle ellerinizden öperim velinimetim.) “
 
LATİFE HANIM’IN İNÖNÜ’YE MEKTUBU: ‘Büyük saadetimiz başarınız olacak’
 
Sergide Atatürk’ün eşi Latife Hanım’ın “Latife Mustafa Kemal” imzasıyla 30 Mayıs 1923 tarihinde Lozan’da bulunan İsmet İnönü’ye gönderdiği mektup da yer alıyor. Mektup şöyle:
 
“Memleketi sükûn ve saadete isal (eriştirmek) için sarf ettiğiniz himmet (yardım) ve ecr (sevap) eylediğiniz mücadelenin kıymeti çok büyüktür. Sizi sıkan bazı ufak tefek muamelelere ehemmiyet vermeyecek kadar vus’at (güç) ve azamet-i ruha (yüce ruha) malik olduğunuzu bildiğimizden, fazla endişe etmiyoruz. Biz, tahmin buyuracağınız derecede çok ve boğucu meşagilin (meşgalenin) içindeyiz. Fakat Allah netayici müsbet (olumlu sonuçlar) ihsan ediyor. Ancak en büyük zafer ve saadetimiz sizin memleket için ihraz eyleyeceğiniz (kazanacağınız) parlak muvaffakiyet (başarı) olacaktır. Emniyetle buna intizardayız. İki günden beridir misafirimiz olan Fevzi Paşa Hazretleriyle birlikte hep fezailinizi (faziletlerinizi) tezkar etmekteyiz (anmaktayız). Bu sıkıntılı ayrılık günlerinin artık uzamayacağını düşünüyoruz. Tahassürle (Hasretle) sizi yad ederiz. Muhterem refikanız hanımefendinin muhabbet ve samimiyetle gözlerinden öperim. Efendim.”
 
Milliyet-Mert İnan



#cumhuriyet #İsmet İnönü #atatürk #mustafa #paşa #kemal #Lozan #Latife Hanım #özür mektubu #İsmet Paşa #mektuplar #zafer toprak
Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 23 Nisan 2024
İmsak 04:31
Güneş 06:06
Öğle 13:07
İkindi 16:54
Akşam 19:59
Yatsı 21:28
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 33 90
2. Fenerbahçe 33 86
3. Trabzonspor 33 55
4. Beşiktaş 33 51
5. Başakşehir 33 49
6. Rizespor 33 48
7. Kasımpasa 33 46
8. Antalyaspor 33 45
9. Alanyaspor 33 45
10. Sivasspor 33 45
11. A.Demirspor 33 41
12. Samsunspor 33 39
13. Ankaragücü 33 37
14. Kayserispor 33 37
15. Konyaspor 33 36
16. Gaziantep FK 33 34
17. Hatayspor 33 33
18. Karagümrük 33 33
19. Pendikspor 33 30
20. İstanbulspor 33 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 31 69
2. Göztepe 31 63
3. Ahlatçı Çorum FK 31 55
4. Sakaryaspor 31 54
5. Bodrumspor 31 52
6. Kocaelispor 31 52
7. Bandırmaspor 31 47
8. Boluspor 31 47
9. Gençlerbirliği 31 47
10. Erzurumspor 31 42
11. Ümraniye 31 37
12. Manisa FK 31 36
13. Keçiörengücü 31 36
14. Şanlıurfaspor 31 34
15. Tuzlaspor 31 33
16. Adanaspor 31 32
17. Altay 31 15
18. Giresunspor 31 7
Takımlar O P
1. Arsenal 33 74
2. Liverpool 33 74
3. M.City 32 73
4. Aston Villa 34 66
5. Tottenham 32 60
6. Newcastle 32 50
7. M. United 32 50
8. West Ham United 34 48
9. Chelsea 31 47
10. Brighton 32 44
11. Wolves 33 43
12. Fulham 34 42
13. Bournemouth 33 42
14. Crystal Palace 33 36
15. Brentford 34 35
16. Everton 33 30
17. Nottingham Forest 34 26
18. Luton Town 34 25
19. Burnley 34 23
20. Sheffield United 33 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 32 81
2. Barcelona 32 70
3. Girona 32 68
4. Atletico Madrid 32 61
5. Athletic Bilbao 32 58
6. Real Sociedad 32 51
7. Real Betis 32 48
8. Valencia 32 47
9. Villarreal 32 42
10. Getafe 32 40
11. Osasuna 32 39
12. Sevilla 32 37
13. Las Palmas 32 38
14. Deportivo Alaves 32 35
15. Rayo Vallecano 32 34
16. Mallorca 32 31
17. Celta Vigo 32 31
18. Cadiz 32 25
19. Granada 32 18
20. Almeria 32 14