Hematokrit - HCT Yüksekliği, Düşüklüğü Nedenleri ve Tedavisi

Hematokrit (HCT ) kırmızı kan hücrelerinin oluşturduğu hacmin, toplam kan hacmine oranıdır. Kan iki kısımdan oluşur. Şekilli elemanlar ve serum olarak ikiye ayrılır. Hematokrit; kanın şekilli elemanlarının, kanın serum miktarına oranıdır.

Sağlık 20.10.2022, 13:15 20.10.2022, 13:19 Yılmaz BERKE
Hematokrit - HCT Yüksekliği, Düşüklüğü Nedenleri ve Tedavisi

İÇİNDEKİLER:

  1. Hematokrit (HCT) Normal Değerleri Nedir?
  2. Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
  3. Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Nedenleri
  4. Hematokrit (HCT) Düşüklüğünün Yol Açabileceği Sorunlar
  5. Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Tedavisi
  6. Hematokrit (HCT) Yüksekliği
  7. Hematokrit (HCT) Yüksekliği Nedenleri
  8. Hematokrit (HCT) Yüksekliğinin Diğer Nedenleri
  9. Hematokrit (HCT) Yüksekliğinin Yol Açabileceği Sorunlar
  10. Hematokrit (HCT) Yüksekliği Tedavisi

Hematokrit (HCT) Normal Değerleri Nedir?
HCT’nin normal değer aralığı yaşa, cinsiyete, hamilelik durumuna, yaşanılan rakıma ve test yöntemine göre değişkenlik gösterir. En sık kullanılan test tekniklerine göre HCT’nin normal değer aralıkları aşağıdaki gibidir:

  • Yenidoğanlarda: 55% – 68%
  • 1 yaşını dolduran bebeklerde: 29% – 41%
  • 10 yaş: 36% – 40%
  • Yetişkin erkeklerde: 42% – 54%
  • Yetişkin kadınlarda: 38% – 46%
  • Hamile kadınlarda alt limit: 30% – 34% üst limit: 46%
  • Yüksek rakımlı bölgelerde yaşayan erkeklerde: 45% – 61% kadınlarda: 41% – 56%

Bu değerler test için kullanılan makineye göre 7% değişkenlik gösterebilmektedir. Ayrıca değerler okunurken HGB (hemoglobin) parametreleri ile birlikte, bir uzman tarafından değerlendirilmelidir.

Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
Yukarıda verilen alt limitlerin aşağısındaki değerler HCT düşüklüğü olarak adlandırılır. Bu duruma anemi (kansızlık) da denmektedir.

Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Belirtileri

  • Bitkinlik, çabuk yorulma
  • Solgun görünüm
  • Saç kaybı
  • Nefes darlığı

Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Nedenleri
HCT düşüklüğü birçok nedenle ortaya çıkabilir. Bunlardan bazı nedenleri:

  • Darbe, kolon kanseri, ülser, kesilme veya yara oluşumu gibi nedenler sonrasında oluşan iç veya dış kanamalar
  • Orak hücreli anemi, dalak büyümesi gibi nedenlerle oluşan kontrolsüz alyuvar yıkımları
  • Kemik iliği baskılanması, kanser gibi nedenlerle alyuvar üretiminin yavaşlaması
  • B12 vitamini, demir eksikliği gibi mineral ve gıda yetersizlikleri
  • Kemoterapi ve böbrek yetmezliği ilaçları
  • Uzun süreli aşırı alkol tüketimi

Hematokrit (HCT) Düşüklüğünün Yol Açabileceği Sorunlar

  • Ayağa kalkamayacak kadar yorgun hissedilebilir
  • Taşikardi gibi nabız problemlerine, kalp yetmezliğine yol açabilir
  • HCT düşüklüğüne yol açan bazı doğuştan gelen hastalıklar ölümcül olabilir.

Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Tedavisi

1) Beslenme
En iyi tedavi, uygun besinler tüketmektir. Et, balık, yumurta, süt, yeşil yapraklı sebze, yoğurt, börülce, bamya, fasulye ve bezelye tüketilerek yeterli miktarda folik asit, demir ve B12 vitamini alınmalıdır.

2) Besin Takviyeleri
B12 vitamini ve folik asit destekleri kullanılabilir.

3) Egzersiz
Egzersiz yapmak vücudun alyuvar üretimini teşvik eder ve kan dolaşımını daha düzenli hale getirir. Haftada beş gün günde yarım saat süre ile orta tempolu egzersiz yapılmalıdır.

4) Kan Nakli
İleri seviyedeki vakalarda damar içi yöntemlerle demir veya kan nakilleri gerekebilir.

Hematokrit (HCT) Yüksekliği
Yukarıda verilen üst limitlerin yukarısındaki değerler HCT yüksekliği olarak karakterize edilir. Polisitemi olarak da bilinir.

Hematokrit (HCT) Yüksekliği Belirtileri

  • Halsizlik, yorgunluk
  • Baş ağrısı, karın ağrısı
  • Ciltte kaşıntı, kolay morarma
  • Eklem ve kas ağrıları
  • Dışkıda kan

Hematokrit (HCT) Yüksekliği Nedenleri

1) Vücudun Susuz Kalması
Yetersiz sıvı alımı, uzun süreli yüksek sıcaklığa maruz kalma gibi nedenlerle oluşan aşırı su kaybı (dehidrasyon) HCT yüksekliğine neden olabilir.

2) Oksijen Eksikliği
Sigara kullanma, yüksek rakımda yaşama, akciğer fibrozisi hastalığı gibi nedenlerle vücut hücrelerine yeterli miktarda oksijene erişememesi durumunda HCT yüksekliği oluşabilir.

Hematokrit (HCT) Yüksekliğinin Diğer Nedenleri

  • Doğuştan gelen kalp hastalıkları gibi genetik sorunlar
  • Kemik iliğinin aşırı miktarda alyuvar üretmesi sonucu oluşan eritrositoz, polisitemi vera gibi hastalıklar
  • Kronik uyku apnesi, akciğer embolisi, KOAH gibi problemler yüzünden ortaya çıkan kalp sorunları
  • Eritropoetin gibi alyuvar sayısını artırıcı özellik gösteren maddelerin aşırı kullanımı. Daha çok sporcular doping etkisi nedeni ile kullanmaktadır.

Hematokrit (HCT) Yüksekliğinin Yol Açabileceği Sorunlar

  • Sıcağa katlanamama, terleme
  • Uzun süreli HCT yüksekliği durumunda kanın damar içinde pıhtı atması riski, kalp sorunları, felç

Hematokrit (HCT) Yüksekliği Tedavisi
HCT yüksekliği şunlara dikkat edilerek giderilebilir:

1) Demir İçeren Yiyeceklerin Azaltılması
Demir destekleri kullanılmamalıdır. Et, yeşil yapraklı sebze, balık, midye gibi demir deposu gıdaların tüketimi sınırlandırılmalıdır.

2) Kafeinli İçeceklerden Sakınılmalı
Kahve, koyu çay ve alkol gibi içecekler idrar söktürücü özellikleri ile vücudun su oranını azaltırlar, uzak durulmalıdır. Vücut susuz kalmamalıdır, günde en az sekiz bardak su için.

3) Greyfurt Suyu
Greyfurta acı tadını veren naringin, vücudun alyuvar öteleme mekanizmasını teşvik ederek HCT yüksekliğini tedavi etmektedir. Greyfurt suyu da tüketebilirsiniz.

4) Vücudu Fazla Zorlamayın
Egzersiz yaparken kendinizi aşırı derecede zorlamayın. Aksi takdirde vücudunuz oksijen ihtiyacınızı gidermek için daha fazla alyuvar üretmeye başlayacaktır.

5) Kan Bağışı
Kan bağışı yapabilirsiniz. Bu sayede kanınızdaki alyuvar yoğunluğunu rahatlatarak yenilenmesini kolaylaştırabilirsiniz.

6) Kan Alma
Polisitemi vera gibi hastalıklar sonucunda HCT yüksekliği yaşayan kişilerden bir miktar kan boşaltılabilir.

7) Aspirin
Günde bir tane aspirin kullanarak kanınızı sulandırabilirsiniz.

8) Rakımı Yüksek Yerlerde Yaşayın
Deniz seviyesine yakın yerlerde yaşamaya çalışın.

9) Sigara İçmeyin
Sigara içmeyin. Bu sayede alyuvarlarınızın oksijen taşıma kapasitesi artar; aynı oksijeni taşımak için daha fazla alyuvar üretmek zorunda kalmazsınız.



Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 18 Mart 2024
İmsak 05:39
Güneş 07:04
Öğle 13:17
İkindi 16:40
Akşam 19:21
Yatsı 20:40
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 81
2. Fenerbahçe 30 79
3. Trabzonspor 30 49
4. Beşiktaş 30 46
5. Kasımpasa 30 43
6. Başakşehir 30 42
7. Rizespor 30 42
8. Antalyaspor 30 41
9. A.Demirspor 30 39
10. Alanyaspor 30 39
11. Sivasspor 30 38
12. Samsunspor 30 36
13. Kayserispor 30 36
14. Ankaragücü 30 33
15. Hatayspor 30 33
16. Konyaspor 30 33
17. Gaziantep FK 30 31
18. Karagümrük 30 30
19. Pendikspor 30 29
20. İstanbulspor 30 13
Takımlar O P
1. Eyüpspor 27 64
2. Göztepe 27 56
3. Sakaryaspor 27 47
4. Ahlatçı Çorum FK 27 45
5. Kocaelispor 27 45
6. Bodrumspor 27 44
7. Boluspor 27 43
8. Bandırmaspor 27 41
9. Gençlerbirliği 27 40
10. Erzurumspor 27 37
11. Ümraniye 27 33
12. Keçiörengücü 27 32
13. Manisa FK 27 31
14. Şanlıurfaspor 27 27
15. Tuzlaspor 27 27
16. Adanaspor 27 27
17. Altay 27 15
18. Giresunspor 27 7
Takımlar O P
1. Arsenal 28 64
2. Liverpool 28 64
3. M.City 28 63
4. Aston Villa 29 56
5. Tottenham 28 53
6. M. United 28 47
7. West Ham United 29 44
8. Brighton 28 42
9. Wolves 28 41
10. Newcastle 28 40
11. Chelsea 27 39
12. Fulham 29 38
13. Bournemouth 28 35
14. Crystal Palace 28 29
15. Brentford 29 26
16. Everton 28 25
17. Nottingham Forest 29 25
18. Luton Town 29 22
19. Burnley 29 17
20. Sheffield United 28 14
Takımlar O P
1. Real Madrid 29 72
2. Barcelona 29 64
3. Girona 29 62
4. Athletic Bilbao 29 56
5. Atletico Madrid 29 55
6. Real Sociedad 29 46
7. Real Betis 29 42
8. Valencia 28 40
9. Villarreal 29 38
10. Getafe 29 38
11. Las Palmas 29 37
12. Osasuna 29 36
13. Deportivo Alaves 29 32
14. Mallorca 29 30
15. Rayo Vallecano 29 29
16. Sevilla 29 28
17. Celta Vigo 29 27
18. Cadiz 29 22
19. Granada 28 14
20. Almeria 29 13