Hematokrit - HCT Yüksekliği, Düşüklüğü Nedenleri ve Tedavisi

Hematokrit (HCT ) kırmızı kan hücrelerinin oluşturduğu hacmin, toplam kan hacmine oranıdır. Kan iki kısımdan oluşur. Şekilli elemanlar ve serum olarak ikiye ayrılır. Hematokrit; kanın şekilli elemanlarının, kanın serum miktarına oranıdır.

Sağlık 20.10.2022, 13:15 20.10.2022, 13:19 Yılmaz BERKE
Hematokrit - HCT Yüksekliği, Düşüklüğü Nedenleri ve Tedavisi

İÇİNDEKİLER:

  1. Hematokrit (HCT) Normal Değerleri Nedir?
  2. Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
  3. Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Nedenleri
  4. Hematokrit (HCT) Düşüklüğünün Yol Açabileceği Sorunlar
  5. Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Tedavisi
  6. Hematokrit (HCT) Yüksekliği
  7. Hematokrit (HCT) Yüksekliği Nedenleri
  8. Hematokrit (HCT) Yüksekliğinin Diğer Nedenleri
  9. Hematokrit (HCT) Yüksekliğinin Yol Açabileceği Sorunlar
  10. Hematokrit (HCT) Yüksekliği Tedavisi

Hematokrit (HCT) Normal Değerleri Nedir?
HCT’nin normal değer aralığı yaşa, cinsiyete, hamilelik durumuna, yaşanılan rakıma ve test yöntemine göre değişkenlik gösterir. En sık kullanılan test tekniklerine göre HCT’nin normal değer aralıkları aşağıdaki gibidir:

  • Yenidoğanlarda: 55% – 68%
  • 1 yaşını dolduran bebeklerde: 29% – 41%
  • 10 yaş: 36% – 40%
  • Yetişkin erkeklerde: 42% – 54%
  • Yetişkin kadınlarda: 38% – 46%
  • Hamile kadınlarda alt limit: 30% – 34% üst limit: 46%
  • Yüksek rakımlı bölgelerde yaşayan erkeklerde: 45% – 61% kadınlarda: 41% – 56%

Bu değerler test için kullanılan makineye göre 7% değişkenlik gösterebilmektedir. Ayrıca değerler okunurken HGB (hemoglobin) parametreleri ile birlikte, bir uzman tarafından değerlendirilmelidir.

Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
Yukarıda verilen alt limitlerin aşağısındaki değerler HCT düşüklüğü olarak adlandırılır. Bu duruma anemi (kansızlık) da denmektedir.

Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Belirtileri

  • Bitkinlik, çabuk yorulma
  • Solgun görünüm
  • Saç kaybı
  • Nefes darlığı

Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Nedenleri
HCT düşüklüğü birçok nedenle ortaya çıkabilir. Bunlardan bazı nedenleri:

  • Darbe, kolon kanseri, ülser, kesilme veya yara oluşumu gibi nedenler sonrasında oluşan iç veya dış kanamalar
  • Orak hücreli anemi, dalak büyümesi gibi nedenlerle oluşan kontrolsüz alyuvar yıkımları
  • Kemik iliği baskılanması, kanser gibi nedenlerle alyuvar üretiminin yavaşlaması
  • B12 vitamini, demir eksikliği gibi mineral ve gıda yetersizlikleri
  • Kemoterapi ve böbrek yetmezliği ilaçları
  • Uzun süreli aşırı alkol tüketimi

Hematokrit (HCT) Düşüklüğünün Yol Açabileceği Sorunlar

  • Ayağa kalkamayacak kadar yorgun hissedilebilir
  • Taşikardi gibi nabız problemlerine, kalp yetmezliğine yol açabilir
  • HCT düşüklüğüne yol açan bazı doğuştan gelen hastalıklar ölümcül olabilir.

Hematokrit (HCT) Düşüklüğü Tedavisi

1) Beslenme
En iyi tedavi, uygun besinler tüketmektir. Et, balık, yumurta, süt, yeşil yapraklı sebze, yoğurt, börülce, bamya, fasulye ve bezelye tüketilerek yeterli miktarda folik asit, demir ve B12 vitamini alınmalıdır.

2) Besin Takviyeleri
B12 vitamini ve folik asit destekleri kullanılabilir.

3) Egzersiz
Egzersiz yapmak vücudun alyuvar üretimini teşvik eder ve kan dolaşımını daha düzenli hale getirir. Haftada beş gün günde yarım saat süre ile orta tempolu egzersiz yapılmalıdır.

4) Kan Nakli
İleri seviyedeki vakalarda damar içi yöntemlerle demir veya kan nakilleri gerekebilir.

Hematokrit (HCT) Yüksekliği
Yukarıda verilen üst limitlerin yukarısındaki değerler HCT yüksekliği olarak karakterize edilir. Polisitemi olarak da bilinir.

Hematokrit (HCT) Yüksekliği Belirtileri

  • Halsizlik, yorgunluk
  • Baş ağrısı, karın ağrısı
  • Ciltte kaşıntı, kolay morarma
  • Eklem ve kas ağrıları
  • Dışkıda kan

Hematokrit (HCT) Yüksekliği Nedenleri

1) Vücudun Susuz Kalması
Yetersiz sıvı alımı, uzun süreli yüksek sıcaklığa maruz kalma gibi nedenlerle oluşan aşırı su kaybı (dehidrasyon) HCT yüksekliğine neden olabilir.

2) Oksijen Eksikliği
Sigara kullanma, yüksek rakımda yaşama, akciğer fibrozisi hastalığı gibi nedenlerle vücut hücrelerine yeterli miktarda oksijene erişememesi durumunda HCT yüksekliği oluşabilir.

Hematokrit (HCT) Yüksekliğinin Diğer Nedenleri

  • Doğuştan gelen kalp hastalıkları gibi genetik sorunlar
  • Kemik iliğinin aşırı miktarda alyuvar üretmesi sonucu oluşan eritrositoz, polisitemi vera gibi hastalıklar
  • Kronik uyku apnesi, akciğer embolisi, KOAH gibi problemler yüzünden ortaya çıkan kalp sorunları
  • Eritropoetin gibi alyuvar sayısını artırıcı özellik gösteren maddelerin aşırı kullanımı. Daha çok sporcular doping etkisi nedeni ile kullanmaktadır.

Hematokrit (HCT) Yüksekliğinin Yol Açabileceği Sorunlar

  • Sıcağa katlanamama, terleme
  • Uzun süreli HCT yüksekliği durumunda kanın damar içinde pıhtı atması riski, kalp sorunları, felç

Hematokrit (HCT) Yüksekliği Tedavisi
HCT yüksekliği şunlara dikkat edilerek giderilebilir:

1) Demir İçeren Yiyeceklerin Azaltılması
Demir destekleri kullanılmamalıdır. Et, yeşil yapraklı sebze, balık, midye gibi demir deposu gıdaların tüketimi sınırlandırılmalıdır.

2) Kafeinli İçeceklerden Sakınılmalı
Kahve, koyu çay ve alkol gibi içecekler idrar söktürücü özellikleri ile vücudun su oranını azaltırlar, uzak durulmalıdır. Vücut susuz kalmamalıdır, günde en az sekiz bardak su için.

3) Greyfurt Suyu
Greyfurta acı tadını veren naringin, vücudun alyuvar öteleme mekanizmasını teşvik ederek HCT yüksekliğini tedavi etmektedir. Greyfurt suyu da tüketebilirsiniz.

4) Vücudu Fazla Zorlamayın
Egzersiz yaparken kendinizi aşırı derecede zorlamayın. Aksi takdirde vücudunuz oksijen ihtiyacınızı gidermek için daha fazla alyuvar üretmeye başlayacaktır.

5) Kan Bağışı
Kan bağışı yapabilirsiniz. Bu sayede kanınızdaki alyuvar yoğunluğunu rahatlatarak yenilenmesini kolaylaştırabilirsiniz.

6) Kan Alma
Polisitemi vera gibi hastalıklar sonucunda HCT yüksekliği yaşayan kişilerden bir miktar kan boşaltılabilir.

7) Aspirin
Günde bir tane aspirin kullanarak kanınızı sulandırabilirsiniz.

8) Rakımı Yüksek Yerlerde Yaşayın
Deniz seviyesine yakın yerlerde yaşamaya çalışın.

9) Sigara İçmeyin
Sigara içmeyin. Bu sayede alyuvarlarınızın oksijen taşıma kapasitesi artar; aynı oksijeni taşımak için daha fazla alyuvar üretmek zorunda kalmazsınız.



Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 25 Nisan 2024
İmsak 04:27
Güneş 06:03
Öğle 13:07
İkindi 16:55
Akşam 20:01
Yatsı 21:31
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 33 90
2. Fenerbahçe 33 86
3. Trabzonspor 33 55
4. Beşiktaş 33 51
5. Başakşehir 33 49
6. Rizespor 33 48
7. Kasımpasa 33 46
8. Antalyaspor 33 45
9. Alanyaspor 33 45
10. Sivasspor 33 45
11. A.Demirspor 33 41
12. Samsunspor 33 39
13. Ankaragücü 33 37
14. Kayserispor 33 37
15. Konyaspor 33 36
16. Gaziantep FK 33 34
17. Hatayspor 33 33
18. Karagümrük 33 33
19. Pendikspor 33 30
20. İstanbulspor 33 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 31 69
2. Göztepe 31 63
3. Ahlatçı Çorum FK 31 55
4. Sakaryaspor 31 54
5. Bodrumspor 31 52
6. Kocaelispor 31 52
7. Bandırmaspor 31 47
8. Boluspor 31 47
9. Gençlerbirliği 31 47
10. Erzurumspor 31 42
11. Ümraniye 31 37
12. Manisa FK 31 36
13. Keçiörengücü 31 36
14. Şanlıurfaspor 31 34
15. Tuzlaspor 31 33
16. Adanaspor 31 32
17. Altay 31 15
18. Giresunspor 31 7
Takımlar O P
1. Arsenal 34 77
2. Liverpool 34 74
3. M.City 32 73
4. Aston Villa 34 66
5. Tottenham 32 60
6. M. United 33 53
7. Newcastle 33 50
8. West Ham United 34 48
9. Chelsea 32 47
10. Bournemouth 34 45
11. Brighton 32 44
12. Wolves 34 43
13. Fulham 34 42
14. Crystal Palace 34 39
15. Brentford 34 35
16. Everton 34 33
17. Nottingham Forest 34 26
18. Luton Town 34 25
19. Burnley 34 23
20. Sheffield United 34 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 32 81
2. Barcelona 32 70
3. Girona 32 68
4. Atletico Madrid 32 61
5. Athletic Bilbao 32 58
6. Real Sociedad 32 51
7. Real Betis 32 48
8. Valencia 32 47
9. Villarreal 32 42
10. Getafe 32 40
11. Osasuna 32 39
12. Sevilla 32 37
13. Las Palmas 32 38
14. Deportivo Alaves 32 35
15. Rayo Vallecano 32 34
16. Mallorca 32 31
17. Celta Vigo 32 31
18. Cadiz 32 25
19. Granada 32 18
20. Almeria 32 14