Dan Brown'ın romanındaki “gizemli“ mekanlar

Dünyanın pek çok ülkesinde "en çok satan yazarlar" arasında bulunan Dan Brown, yeni kitabı Cehennem'de İstanbul'u, "İkiye bölünmüş bir dünya, karşıt güçlerin şehri" şeklinde tanımlıyor.

Kültür-Sanat 23.05.2013, 12:09 23.05.2013, 16:33
Dan Brown'ın romanındaki “gizemli“ mekanlar
Brown, Cehennem'de, kente kimliğini veren eserlerden, "Dünyanın Sekizinci Harikası" olarak gösterilen Ayasofya, "gizemli su sarnıcı" Yerebatan Sarayı, Osmanlı'nın yönetim merkezi Topkapı Sarayı, "adını içindeki mavi çinilerden alan" Sultanahmet Camisi, Galata, Mısır Çarşısı ve Bizans surları betimlemeleri, okuyucuya İstanbul'u yaşatıyor. Boğaziçi, Asya ve Avrupa kıtalarını tanımlayışı, "oradaymış" hissi uyandırıyor.

Yazarın İstanbul ile ilgili ilk sözleri, şehirdeki karşıtlığı gösterir şekilde:

"Dindarlarla laikler; eskiyle yeni; doğuyla batı... Avrupa ile Asya arasındaki coğrafi sınırda duran bu ebedi şehir, gerçekten de eskidünyadan daha da eski bir dünyaya uzanan bir köprüydü. İstanbul... Artık Türkiye'nin başkenti olmayan şehir, yüzyıllar boyunca üç farklı imparatorluğun; Bizans, Roma ve Osmanlı'nın merkezi olmuştu. Bu yüzden İstanbul, tarihi en fazla çeşitlilik gösteren yerlerden biriydi. Şehir, Topkapı Sarayı, Sultanahmet Camisi, Yedikule ile ilgili folklorik savaş, zafer ve yenilgi efsaneleriyle doluydu."

Brown, kitabın kahramanı Langdon'un, Atatürk Havalimanı'nından şehrin merkezine gelirken geçtiği Kennedy Caddesi'nin sağındaki deniz, solundaki Bizans surları ve ağaçlar, "İstanbul'un eskiyle yeninin karşılaşmasının mükemmel örneği" şeklinde özetliyor.

AYASOFYA

Yazar, Bizans İmparatoru I. Justinyen tarafından MS 532-537 arasında yaptırılan, Fatih Sultan Mehmed'in camiye dönüştürdüğü Ayasofya'yı, "günümüze kadar bölgenin en değerli mücevheri olarak kalan bina" şeklinde tanımlıyor.

Kitapta, Osmanlı sultanlarının ikametgahı, devletin yönetim ve eğitim merkezi Topkapı Sarayı, "iç duvarlarını kaplayan mavi çinilerden adını alan", "peri masalından çıkmış gibi görünen şerefeli minareleri" ile Sultanahmet Camisi (Blue Mosque) geçilerek, yaklaşık bin yıl boyunca dünyanın en büyük kilisesi ve kimilerince "Dünyanın Sekizinci Harikası" Ayasofya'ya ulaşılıyor.

Ayasofya'daki "İmparator Kapısı"nın üzerindeki Pantokrator İsa mozayiği ile yerin 40 metre yukarısındaki kubbenin ortasında yer alan Nur Suresi'nin 35. Ayeti'ne yapılan gönderme, Brown'ın dikkatinden kaçmıyor. Mozayikte İsa'nın sol elinde tuttuğu kitabın üzerinde "Ben dünyanın nuruyum, barış sizinle olsun" yazarken, Kazasker Mustafa İzzet Efendi tarafından yazılan, kubbenin ortasındaki alanda "Allah göklerin ve yerin ışığıdır. Size barışı getirecek olan Allah'ın kendisidir" yazıyor.

Sanat ve mimarlık tarihi bakımından dünyanın en önemli yapılarından biri Ayasofya'daki Rönesans etkilerinin yer aldığı düşünülen Deisis Mozaiği ve karşısında 4. Haçlı Seferi'nde İstanbul'a gelen Latin ordusunu komutanı Enrico Dandolo'nun mezarı, hat yazısıyla Arapça Allah ve Muhammed yazılı iki levha ile İsa mozaiğinin bulunduğu ana mihraba gözleri çevirerek, yine karşıtlıklara işaret ediyor.

YEREBATAN SARNICI

Cehennem'de, kahramanların Ayasofya'dan sonraki mekanı, 542 yılında Bizans İmparatoru I. Justinianus tarafından su ihtiyacını karşılamak üzere yaptırılan, suyun içinden yükselen mermer sütunların arasındaki ihtişamından dolayı halk tarafından Yerebatan Sarayı olarak anılan Yerebatan Sarnıcı.

Gözyaşı Sütunu, sarnıcın kuzeybatı köşesindeki 2 sütunun altında kaide olarak kullanılan ve Roma Çağı heykeltraşlık sanatının örneklerinden sayılan 2 Medusa başı, Medusa'yla ilgili mitolojiye dayandırılan bir çok efsane, kitapta da sarnıcın gizemli halini vurguluyor.

GALATA, YENİ CAMİ, MISIR ÇARŞISI

Uzun yıllar boyunca rıhtımıyla ülkenin dışa açılan kapısı, tarihi açıdan zengin Galata, Haliç'in üzerinden geçen Galata Köprüsü, İstanbul'un önemli mimari eserlerinden Yeni Camisi'ni anlatan Brown, İstanbul'un en eski kapalı çarşılarından biri, aktarlarıyla meşhur Mısır Çarşısı'nı "Amerikan alışveriş merkezlerinden daha büyük görünüyordu" şeklinde tanımlıyor.

Kitabın kahramanlarının İstanbul'daki son adresi, İsviçre'nin İstanbul Başkonsolosluğu'nun bulunduğu "ultramodern" Levent Plaza oluyor. Brown, "karşıt güçlerin şehri" İstanbul'a, "Kırmızı bir zemin üzerinde çizilmiş ay ve yıldız... Osmanlı İmparatorluğu'nun bu alameti, modern dünyada hala gururla uçuşuyordu" şeklindeki Türk bayrağı tanımlamasıyla veda ediyor.



#Mısır #türkiye #istanbul #roma #dünyaya #Avrupa #Asya #mısır çarşısı #bizans #Mavi #Galata #Dan Brown #gizemli mekanlar #Dan Brown gözünde istanbul #yerebatan sarncı #yeni cami #ayasofya #dan brown cehennem #Türki
Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 20 Nisan 2024
İmsak 04:36
Güneş 06:10
Öğle 13:08
İkindi 16:54
Akşam 19:56
Yatsı 21:23
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 32 87
2. Fenerbahçe 32 85
3. Trabzonspor 32 52
4. Beşiktaş 33 51
5. Rizespor 32 48
6. Başakşehir 32 46
7. Kasımpasa 32 46
8. Sivasspor 32 44
9. Antalyaspor 32 42
10. Alanyaspor 32 42
11. A.Demirspor 32 40
12. Samsunspor 32 38
13. Ankaragücü 33 37
14. Kayserispor 32 37
15. Konyaspor 32 36
16. Hatayspor 32 33
17. Gaziantep FK 32 31
18. Karagümrük 32 30
19. Pendikspor 32 30
20. İstanbulspor 32 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 30 68
2. Göztepe 30 60
3. Kocaelispor 30 52
4. Ahlatçı Çorum FK 30 52
5. Sakaryaspor 30 51
6. Bodrumspor 30 49
7. Boluspor 30 46
8. Bandırmaspor 30 46
9. Gençlerbirliği 30 44
10. Erzurumspor 30 41
11. Manisa FK 31 36
12. Keçiörengücü 30 36
13. Şanlıurfaspor 30 34
14. Ümraniye 30 34
15. Tuzlaspor 30 32
16. Adanaspor 30 32
17. Altay 31 15
18. Giresunspor 30 7
Takımlar O P
1. M.City 32 73
2. Arsenal 32 71
3. Liverpool 32 71
4. Aston Villa 33 63
5. Tottenham 32 60
6. Newcastle 32 50
7. M. United 32 50
8. West Ham United 33 48
9. Chelsea 31 47
10. Brighton 32 44
11. Wolves 32 43
12. Fulham 33 42
13. Bournemouth 32 42
14. Crystal Palace 32 33
15. Brentford 33 32
16. Everton 32 27
17. Nottingham Forest 33 26
18. Luton Town 33 25
19. Burnley 33 20
20. Sheffield United 32 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 31 78
2. Barcelona 31 70
3. Girona 31 65
4. Atletico Madrid 31 61
5. Athletic Bilbao 32 58
6. Real Sociedad 31 50
7. Valencia 31 47
8. Real Betis 31 45
9. Villarreal 31 39
10. Getafe 31 39
11. Osasuna 31 39
12. Las Palmas 31 37
13. Sevilla 31 34
14. Deportivo Alaves 31 32
15. Mallorca 31 31
16. Rayo Vallecano 31 31
17. Celta Vigo 31 28
18. Cadiz 31 25
19. Granada 32 18
20. Almeria 31 14