Çocuğunuzu Tanıyormusunuz ...

Çocuğun ahlak gelişimi beş aşamada gerçekleşir:

Kadın 01.11.2013, 15:29 01.02.2017, 14:08 Mehmet Berke
Çocuğunuzu Tanıyormusunuz ...
1- Haz ve Elem dönemi: Bebeklik döneminde çocuk iyi kötü düşüncesine sahip değildir. Ancak uzmanlar,  annenin bebeğe verdiği süt aracılığıyla çocuğun iyi kötü kavramını anlamaya çalıştığını ifade ediyorlar. Buna göre, bebek acıktığında kendisine verilen süt aracığıyla iyi imgesini kavramaya çalışırken her acıktığında kendisine verilmeyen süt vasıtasıyla da kötü imgesini anlamaya çalışmaktadır. Burada süt bebeğin dünyasında iyi-kötü imgesinin ilk temellerini oluşturuyor.

2- Bencillik dönemi: Çocuklar aşağı yukarı altı yaşına kadar ben merkezcidirler. Çevrelerindeki insanların merkezlerinde yer almak isterler ve istediklerinin hemen olmasını beklerler. Bu dönem çocuk ahlak kurallarını bir baskı olarak görür. Anne babanın ve çevresindeki kimselerin kendisinden bazı istekleri vardır bunları yapmaya zorlanmaktadır. Burada büyükler çocuğa kuralları uygun bir dille anlatmalı  ve bunların gerekliliğine vurgu yapmalıdırlar.

3- Başkalarına uygunluk dönemi: Bu dönem çocuğun çevresine uyumu ve ahlaki davranışları otoritenin istekleriyle uyumludur. Çocuk otoriteye saygısından, yetişkinlerin kurallarının kutsal değişmez şeyler olduğunu düşünür. Çocuk ahlaki normları büyüklerin kendisinden istediği kurallar olarak algılar. Buna göre büyüklerin kendisini uyardığı ve cezalandırdığı davranışlar kötüdür, onayladığı teşvik ettikleri ise iyidir. Çocuk büyüklerin beklentilerine uygun davranarak onları memnun etmeye çalışır.

4-Duygusal vicdan: Bu dönem ahlak kuralları otoriteye bağımlı olma özelliğini kaybetmeye başlar. Çocuk, ahlaki davranışlarının sonuçlarını toplumsal değerler ve zorunluluklar açısından da göz önünde bulundurur. 7-9 yaş aynı zamanda çocuğun duygusal öğrenme kapasitesinin geliştiği bir dönemdir. Bu dönem çocuk iyi kötü kavramlarını anlamaya başlar. 9-10 yaşından itibaren çocuk iyi kötü doğru yanlış kavramlarını ayırt etme noktasında ilerleme göstermektedir. Çocuk aile ve okul ekseninde evrensel kuralları anlamaya çalışır.

5- Ergenlik dönemi: Ergenlik dönemine ulaşan genç, doğru ve yanlış kavramını,  toplumsal düzeni, evrensel ahlak kurallarıyla değil, vicdanıyla ayırt etmeye başlar.  Ahlak ilkeleri herkes için vardır ve geçerlidir. Genç artık,  sadece kendini değil bütün insanlığın iyiliğini düşünen yüksek düzeyde bir ahlaki yargıya sahip olmaktadır.

Vicdan doğru bir rehberdir

Vicdan, kişinin eylemlerini ahlak süzgecinden geçirerek  doğruyu yanlıştan iyiyi kötüden ayırt etmesi olarak  tanımlanabilir. Yani, hayatımızın bazı dönemlerinde yaptığımız işin doğru olup olmadığını anlamak ve bir karara varmak isteriz. Böyle zamanlarda vicdan başvurabileceğimiz en etkili ve en doğru   kılavuzumuzdur. İyiyle kötü arasında seçim yapmak zorunda kalan kişi, vicdanının sesini dinlediğinde hata yapmaktan kurtulur.

Vicdan bütün toplumlarda, insanlığa  yol gösteren ve hata yapma riskini ortadan kaldıran  bir rehberdir ve ahlaki normlar çerçevesinde ele alınır. Psikanalistlerin üst benlik olarak tanımladıkları vicdan, kişinin doğuştan getirdiği iyiyi arama sorgulama, merhamet etme eğilimidir. Kişiyi kötülüklerden uzak durması için  uyaran yol gösteren  bir dinamiktir. Geçerliliği ebedidir. Çünkü vicdan adildir, doğru yoldadır, sesine kulak verenler hata yapmaktan korunmuş olurlar.

Bazı görüşlere göre, vicdan kavramı, diğer yetenekler  gibi insanın  fıtratında vardır. Buna göre vicdan, kişinin doğruya ulaşması ve bu yönde sağlıklı kararlar verebilmesi, yaptığı bütün işlere adalet penceresinden  bakabilmesi  için gerekli olan  fıtri bir donanımdır. Diğer bir görüşe göre ise, vicdan anne babadan ve yakın çevremizden öğrendiğimiz bir güçtür. Bilindiği üzere çocuk anne babanın aracılığıyla bazı kuralları öğrenir ve öğrendiklerini kendi zihinsel süreçlerinde işleyerek kendileştirir. Kişinin kendine mal etme süreci genellikle " vicdan" olarak adlandırılan kavramı ortaya çıkarır. Yani vicdan fıtratta vardır ancak  ebeveynin doğru yanlış, yap yapma ifadeleriyle çocuğun hayatında aktif hale gelir.

Anne babaya düşen görevler

Çocuk aileden öğrendiği kurallarla toplumsal alana açılır ve burada görür ki, büyüklerin tavsiye ettiği kurallara uyum sağlamak kendisine fayda getiriyor. Çocuk düşünür ve "Kurallara uyum sağlamazsam, başkaları da uymaz ve toplumun düzeni bozulur. Başkalarının bana yapmasını istemediğim şeyleri ben de başkalarına yapmayayım" der. Bu aşamadan sonra çocukta  ahlak bilinci oluşmuş ve üst benlik denen mekanizma işlemeye başlamıştır.  Bu süreçte büyükler, çocuğun bu düşüncelerini yeşertmek için gayret sarf etmeli ve onları takdir etmelidirler.



#çocuk #piskolojik destek #psikoloji #gençlik #bencillik #çocuğumu tanımıyorum #çocuk piskolojisi #çocuk gelişimi #aile yardım #ahlak gelişimi #haz #elem #uygunluk #duygusal vicdan
Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 27 Nisan 2024
İmsak 04:23
Güneş 06:00
Öğle 13:07
İkindi 16:56
Akşam 20:03
Yatsı 21:34
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 34 93
2. Fenerbahçe 33 86
3. Trabzonspor 33 55
4. Beşiktaş 33 51
5. Başakşehir 33 49
6. Rizespor 33 48
7. Kasımpasa 33 46
8. Antalyaspor 33 45
9. Alanyaspor 33 45
10. Sivasspor 33 45
11. A.Demirspor 34 41
12. Samsunspor 33 39
13. Ankaragücü 33 37
14. Kayserispor 33 37
15. Konyaspor 33 36
16. Gaziantep FK 33 34
17. Hatayspor 33 33
18. Karagümrük 33 33
19. Pendikspor 33 30
20. İstanbulspor 33 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 31 69
2. Göztepe 31 63
3. Ahlatçı Çorum FK 31 55
4. Sakaryaspor 31 54
5. Bodrumspor 31 52
6. Kocaelispor 31 52
7. Bandırmaspor 31 47
8. Boluspor 31 47
9. Gençlerbirliği 31 47
10. Erzurumspor 31 42
11. Ümraniye 31 37
12. Manisa FK 31 36
13. Keçiörengücü 31 36
14. Şanlıurfaspor 31 34
15. Tuzlaspor 31 33
16. Adanaspor 31 32
17. Altay 31 15
18. Giresunspor 31 7
Takımlar O P
1. Arsenal 34 77
2. M.City 33 76
3. Liverpool 34 74
4. Aston Villa 34 66
5. Tottenham 32 60
6. M. United 33 53
7. Newcastle 33 50
8. West Ham United 34 48
9. Chelsea 32 47
10. Bournemouth 34 45
11. Brighton 33 44
12. Wolves 34 43
13. Fulham 34 42
14. Crystal Palace 34 39
15. Brentford 34 35
16. Everton 34 33
17. Nottingham Forest 34 26
18. Luton Town 34 25
19. Burnley 34 23
20. Sheffield United 34 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 33 84
2. Barcelona 32 70
3. Girona 32 68
4. Atletico Madrid 32 61
5. Athletic Bilbao 32 58
6. Real Sociedad 33 51
7. Real Betis 32 48
8. Valencia 32 47
9. Villarreal 32 42
10. Getafe 32 40
11. Osasuna 32 39
12. Sevilla 32 37
13. Las Palmas 32 38
14. Deportivo Alaves 32 35
15. Rayo Vallecano 32 34
16. Mallorca 32 31
17. Celta Vigo 32 31
18. Cadiz 32 25
19. Granada 32 18
20. Almeria 32 14