Kısa ve Uzun Süreli ve İşleyen Hafıza (bellek) Arasındaki Farklar

Kısa Süreli, Uzun Süreli ve İşleyen Hafıza (bellek) Arasındaki Fark.. İşte Üç Hafızanın (bellek) Arasındaki Fark...

Faydalı Bilgiler 23.09.2020, 19:50 23.09.2020, 20:43 Emre
Kısa ve Uzun Süreli ve İşleyen Hafıza (bellek) Arasındaki Farklar

Üç Hafızanın Arasındaki Fark

Kısa süreli hafızanın uzun süreli hafızadan ayrıldığı iki temel nokta vardır. Sadece kısa süreli hafızada bilgi aşınması söz konusudur ve kapasite limiti vardır. Uzun süreli hafızada ise muazzam miktarda bilgi depolanabilir ve bu bilgiler kalıcıdır.

Kısa süreli hafıza insanoğluna bilgiyi kısa süreliğine saklama yeteneği verir. Bir telefon numarasını tuşlayana kadar akılda tutmak gibi. Bilginin uzun süreli hafızada tutulması için efor sarf edilmediği sürece kısa süreli hafızanın tuttuğu bilgi saniyeler veya dakikalar içerisinde kaybolacaktır.

Kısa süreli hafızanın (ve işleyen belleğin) kapasitesinin şu olduğuna yaygın şekilde inanılıyor: 7+/-2. Yani bir insan ortalama olarak 7 rastgele ve bağımsız objeyi kısa süreli hafızasında tutabiliyor. Diğer bir deyişle kısa süreli hafıza tek seferde 5 ile 9 arasında ögeyi tutabiliyor. Bu insani bellek aralığı olarak da biliniyor.

Kısa süreli hafızanın prefrontal (alın) korteksin temel bir fonksiyonu olduğuna inanılıyor. Bellek pekiştirildiğinde ise hipokampüse taşınıyor. Uzun süreli hafıza bu bölgede şekilleniyor ve kalıcı hale geliyor. Bu kısa süreliden uzun süreli hafızaya geçiş için kasıtlı emeğe, zamana ve hafızanın pekiştirilmesi esnasında başka bir müdahalenin olmamasına ihtiyaç var.

Gündelik bilgiler pekiştirilerek uzun süreli hafızaya taşınmadığı zaman unutulur. Pekiştirme nedir? Tekrar etmek ve gözden geçirmek, incelemektir. Bir şey tekrarlandıkça ve kullanıldıkça beyin yeni sinirsel bağlantılar üretir. Bu bağlantılar o bilginin güçlenmesini sağlayacak yeni yollar demektir. Süreçte iki nöron (sinir) arasında aktarılan sinyaller sıklaşır ve sinir kavşakları (sinapslar) güçlenir.

Ek olarak, uyumanın hafızanın pekiştirilmesinde ve öğrenme sürecinde çok önemli olduğu söyleniyor. Fareler üzerinde yapılan bir araştırmada uyku esnasında daha fazla gen açığa çıkarıldığı ve uzamsal öğreti ile gösterilen aktivitelerin hipokampüslerinde tekrar edildiği gözlendi.

Kısa süreli hafıza pekiştirilir ve uzun süreli hafızada depolanırsa kökleşerek kalıcı hâle gelir, sonradan kullanım için rahatça ulaşılabilir olur. Örneğin kısa süreli hafızaya alınan bir telefon numarası pekiştirilmezse unutulur. Unutulmaması için ya kısa süreli hafızada tekrar ve tekrar depolanarak yepyeni nöron bağlantıları oluşturulmalı ya da kişi numara üzerine eğilip emek sarf ederek özümsemeli.

En nihayetinde kısa süreli hafızanın görevi bilgileri geçici kullanım için dosyalamak. Pekiştirilmezse silinir. Bu silinme işlemi öğrenmeye ve yeni bilgilere yer açılması için önemlidir. Ancak bir kere uzun süreli hafızaya yerleşen bilgi orada sonsuza kadar depolanır. Belki sonsuza kadar depolanmış gibi hissettirmeyebilir. Bazen uzun süreli hafızada depoladığınız bilgiyi hemen çağıramayabilirsiniz ama yine de oradadır. Çünkü bir kere depolandıktan sonra, kalıcıdır.

Kısa Süreli, Uzun Süreli ve İşleyen Hafıza Arasındaki Fark

Bazen kısa süreli hafıza ve işleyen hafıza ifadeleri bir diğerinin yerine kullanılabilmektedir. Kısa süreli hafıza işleyen hafızanın içerisinde rol oynuyor ama bu ikisi tam olarak aynı şey değil. Hem kısa süreli hafıza hem de uzun süreli hafıza, bilgileri işleyen hafızanın kullanımına sunmak için hazırda bekletir. İşleyen hafıza, hafızanın çalışma sisteminin yapısal olarak nasıl idare edildiğine dair teorik bir çerçevedir. Uzun süreli ve kısa süreli hafızanın her ikisi de bu işleme mekanizmasında önemli rol oynar.

Alın korteksindeki merkezi yönetim alanı görünüşe göre hem kısa süreli hafızada hem de işleyen hafızada çok temel rol oynuyor. Bu alan hem kısa süreli hafızaya depolama alanı sunuyor, hem de aynı anda hafızayı çağrılabilmesi ve yönlendirilebilmesi için ulaşılabilir kılıyor. Kısa süreli hafıza ile işleyen hafızanın arasındaki temel teorik fark bilginin yönlendirilebilmesidir. Kısa süreli hafıza bilgiyi anlık olarak tutmak veya unutmak için görev alıyor; işleyen hafıza ise bilginin idare edilmesi ve hayata uygulanması kavramlarını tanımlamak için kullanılan bir ifade.



Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 29 Mart 2024
İmsak 05:18
Güneş 06:45
Öğle 13:14
İkindi 16:45
Akşam 19:32
Yatsı 20:54
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 81
2. Fenerbahçe 30 79
3. Trabzonspor 30 49
4. Beşiktaş 30 46
5. Kasımpasa 30 43
6. Başakşehir 30 42
7. Rizespor 30 42
8. Antalyaspor 30 41
9. A.Demirspor 30 39
10. Alanyaspor 30 39
11. Sivasspor 30 38
12. Samsunspor 30 36
13. Kayserispor 30 36
14. Ankaragücü 30 33
15. Hatayspor 30 33
16. Konyaspor 30 33
17. Gaziantep FK 30 31
18. Karagümrük 30 30
19. Pendikspor 30 29
20. İstanbulspor 30 13
Takımlar O P
1. Eyüpspor 27 64
2. Göztepe 27 56
3. Sakaryaspor 27 47
4. Ahlatçı Çorum FK 27 45
5. Kocaelispor 27 45
6. Bodrumspor 27 44
7. Boluspor 27 43
8. Bandırmaspor 27 41
9. Gençlerbirliği 27 40
10. Erzurumspor 27 37
11. Ümraniye 27 33
12. Keçiörengücü 27 32
13. Manisa FK 27 31
14. Şanlıurfaspor 27 27
15. Tuzlaspor 27 27
16. Adanaspor 27 27
17. Altay 27 15
18. Giresunspor 27 7
Takımlar O P
1. Arsenal 28 64
2. Liverpool 28 64
3. M.City 28 63
4. Aston Villa 29 56
5. Tottenham 28 53
6. M. United 28 47
7. West Ham United 29 44
8. Brighton 28 42
9. Wolves 28 41
10. Newcastle 28 40
11. Chelsea 27 39
12. Fulham 29 38
13. Bournemouth 28 35
14. Crystal Palace 28 29
15. Brentford 29 26
16. Everton 28 25
17. Luton Town 29 22
18. Nottingham Forest 29 21
19. Burnley 29 17
20. Sheffield United 28 14
Takımlar O P
1. Real Madrid 29 72
2. Barcelona 29 64
3. Girona 29 62
4. Athletic Bilbao 29 56
5. Atletico Madrid 29 55
6. Real Sociedad 29 46
7. Real Betis 29 42
8. Valencia 28 40
9. Villarreal 29 38
10. Getafe 29 38
11. Las Palmas 29 37
12. Osasuna 29 36
13. Deportivo Alaves 29 32
14. Mallorca 29 30
15. Rayo Vallecano 29 29
16. Sevilla 29 28
17. Celta Vigo 29 27
18. Cadiz 29 22
19. Granada 28 14
20. Almeria 29 13
GazetelerTümü