Ruhani'yi yoğun bir gündem bekliyor

İran'da önceki gün yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanarak ülkenin yeni cumhurbaşkanı olan Hasan Ruhani'yi zorlu bir gündem bekliyor

Dünya 16.06.2013, 12:13 16.06.2013, 12:15

ANKARA- Ayşe Sarıoğlu

İran'da önceki gün yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanarak ülkenin yeni cumhurbaşkanı olan Hasan Ruhani'yi, başta ekonomi olmak üzere zorlu bir gündem bekliyor.

Ülkeyi 8 yıldır yöneten Mahmud Ahmedinejad'dan görevi devralacak olan Ruhani, ilk etapta İran'ın nükleer programı yüzünden Batı ile yaşadığı gerginlik, bunların yol açtığı ekonomik yaptırımlar, bozulan ülke ekonomisi gibi öncelikli sorunlara çözüm aramak zorunda kalacak.

İran'da cumhurbaşkanının yetkileri, ülke gündeminin belkemiğini oluşturan, nükleer program, Batı'yla ilişkiler ve Suriye politikası gibi ulusal stratejiyle ilgili konularla sınırlıyken, bu alanlarda tek söz sahibi dini lider Ayetullah Ali Hamaney.

Hareket alanının kısıtlı olmasına rağmen nükleer program nedeniyle gittikçe daralan ekonominin yönetimiyse cumhurbaşkanına düşüyor.

Cumhurbaşkanının, dini otoriteyle yürütme erki arasında elçi görevi gördüğü İran'da, dini liderle cumhurbaşkanının iyi ilişkilere sahip olması, stratejik kararların alınmasında ortak hareket etme açısından önem taşıyor.

Ruhani'yi ekonomide zor günler bekliyor

Ahmedinejad'ın cumhurbaşkanlığı yaptığı sekiz yıllık döneme, Batı'nın İran'a nükleer programı yüzünden uyguladığı katı yaptırımların neden olduğu ekonomik çalkantılar damgasını vurdu. Özellikle son dönemde doğrudan İran parası, nükleer program, savunma sanayisi ve otomotiv sektörünü hedef alan ekonomik yaptırımlar nedeniyle enflasyon hızla yükselirken, işsizlik aşırı derecede arttı.

ABD'nin, İran parasını "yurt dışında kullanılamaz hale getirme" hedefini büyük oranda başardığı görülürken, geçen yıl eylül ayında, sadece bir haftada İran riyalinin yüzde 59 değer kaybettiği kayıtlara geçti.

ABD'nin öncülük ettiği Batılı ülkelerin uyguladığı yaptırımlarla İran'da enerji sektöründen sonra ülkenin en büyük istihdam alanı olan otomotiv endüstrisine mal ve hizmet satışı yasaklanırken, İran riyali son iki yılda üçte iki oranında değer kaybetti.

Pek iç açıcı olmayan böylesine bir ekonomik tabloyu devralacak olan Ruhani'nin, gidişattan son derece bunalan İran halkını kısa vadede rahatlatmasının kolay olmayacağı ifade ediliyor.

Nükleer konusunda dil yumuşar, program değişmez

Yeni cumhurbaşkanının, İran'ın nükleer programının kaderini belirleme noktasında doğrudan etkisinin olmayacağı, fakat Ruhani'nin, Ahmedinejad döneminde Batı'yla ilişkilerin iyice gerilmesine neden olan sert dili yumuşatabileceği belirtiliyor.

Eski cumhurbaşkanları Haşimi Rafsancani ve Muhammed Hatemi dönemlerinde Ulusal Güvenlik Konseyi Genel Sekreterliği yapmış, Batı'yla müzakerelerde "yumuşak" ve "müsamahakar" dil kullanmakla eleştirilmiş bir isim olan Ruhani'nin, gerek BM ile müzakere etme gerek Batı'yla diyalog kurma konusundaki tecrübesinin, uzun vadede, nükleer program konusunda diplomatik kapıların açılmasına imkan verebileceği ifade ediliyor.

İran'ın ısrarla "barışçıl" amaçlarla geliştirdiğini söylediği nükleer teknolojisinden geri adım atmasının ise cumhurbaşkanı kim olursa olsun söz konusu olmadığı, bilinen bir gerçek.

İçeride Ahmedinejad döneminin tartışmaları sona erecek

Aday listesinin açıklanmasıyla hayal kırıklığına uğrayan reformcu kesimin seçimlere katılan tek adayının "sürpriz" zaferi, Ahmedinejad döneminden kalma iç siyaset alanında devam eden tartışmaların sona ereceği umudunu da beraberinde getirdi.

İran devriminden bu yana, en ciddi sokak olaylarının yaşandığı 2009 seçimlerinin galibi Ahmedinejad'ın, özellikle reformcu kesim üzerindeki baskısının bu seçimlerde zafere dönüşmesi, ülkede sosyal alanda bir "rahatlama" beklentisi doğurdu.

Oyların yüzde 51'ine yakınını alan Ruhani'nin sadece reformculardan değil muhafazakar kesimden de destek aldığı gözlenirken, dini lider Hamaney'le uzun yıllar çalışmış bir isim olması da avantaj olarak değerlendiriliyor.

Ruhani'nin Avrupa'da eğitim görümüş, beş dil bilen tecrübeli bir diplomat olması, aldığı dini eğitimle değerlendirildiğinde, hem içeride hem de dışarıda farklı kesimlere "sempatik" gelebilecek, birleştirici bir figür olacağı yorumları yapılıyor.

	İmsak	04:25
	Güneş	06:02
	Öğle	13:07
	İkindi	16:55
	Akşam	20:02
	Yatsı	21:32

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	33	90
2. Fenerbahçe	33	86
3. Trabzonspor	33	55
4. Beşiktaş	33	51
5. Başakşehir	33	49
6. Rizespor	33	48
7. Kasımpasa	33	46
8. Antalyaspor	33	45
9. Alanyaspor	33	45
10. Sivasspor	33	45
11. A.Demirspor	33	41
12. Samsunspor	33	39
13. Ankaragücü	33	37
14. Kayserispor	33	37
15. Konyaspor	33	36
16. Gaziantep FK	33	34
17. Hatayspor	33	33
18. Karagümrük	33	33
19. Pendikspor	33	30
20. İstanbulspor	33	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	31	69
2. Göztepe	31	63
3. Ahlatçı Çorum FK	31	55
4. Sakaryaspor	31	54
5. Bodrumspor	31	52
6. Kocaelispor	31	52
7. Bandırmaspor	31	47
8. Boluspor	31	47
9. Gençlerbirliği	31	47
10. Erzurumspor	31	42
11. Ümraniye	31	37
12. Manisa FK	31	36
13. Keçiörengücü	31	36
14. Şanlıurfaspor	31	34
15. Tuzlaspor	31	33
16. Adanaspor	31	32
17. Altay	31	15
18. Giresunspor	31	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	34	77
2. M.City	33	76
3. Liverpool	34	74
4. Aston Villa	34	66
5. Tottenham	32	60
6. M. United	33	53
7. Newcastle	33	50
8. West Ham United	34	48
9. Chelsea	32	47
10. Bournemouth	34	45
11. Brighton	33	44
12. Wolves	34	43
13. Fulham	34	42
14. Crystal Palace	34	39
15. Brentford	34	35
16. Everton	34	33
17. Nottingham Forest	34	26
18. Luton Town	34	25
19. Burnley	34	23
20. Sheffield United	34	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	32	81
2. Barcelona	32	70
3. Girona	32	68
4. Atletico Madrid	32	61
5. Athletic Bilbao	32	58
6. Real Sociedad	32	51
7. Real Betis	32	48
8. Valencia	32	47
9. Villarreal	32	42
10. Getafe	32	40
11. Osasuna	32	39
12. Sevilla	32	37
13. Las Palmas	32	38
14. Deportivo Alaves	32	35
15. Rayo Vallecano	32	34
16. Mallorca	32	31
17. Celta Vigo	32	31
18. Cadiz	32	25
19. Granada	32	18
20. Almeria	32	14