Son 10 yıla damga vuran kelimeler!

Oxford Üniversitesi Yayınevi'nin her sene seçtiği "yılın kelimesi", sadece seçildiği ülkenin değil dünyanın da içinde bulunduğu sosyo-ekonomik ve kültürel duruma ışık tutuyor.

Bilim & Teknoloji 13.06.2014, 12:08 14.06.2014, 00:16 Emre
Son 10 yıla damga vuran kelimeler!

Seçkin ve yaygın sözlükleriyle de tanınan Oxford Üniversitesi Yayınevi, her sene “yılın sözcüğü”nü seçerek o seneye damgasını vuran kelimeleri öne çıkarır. Bu kelimeler, aynı zamanda geçmiş senenin siyasal, sosyal, ekonomik ve kültürel atmosferine de bir ölçüde ışık tutar.

2013 yılında ABD Başkanı Barack Obama’yı bile içine alan bir furya haline gelen “selfie” yılın kelimesiydi. 

Selfie’nin “yılın kelimesi” olduğu bir Dünya ’nın nasıl bir yer olduğu konusunda söylenecek çok şey olabilir. Peki, son on yılın kelimelerine bakınca Dünya nasıl bir yer olarak görünüyor?

Ve Türkiye bu Dünya’nın neresinde?...
 
İşte bu soruların cevaplarını düşünmek isteyenler için, Oxford’a göre son 10 yılın kelimeleri: 

2004 yılının kelimesi “chav” ucuz altın mücevherler ve beysbol şapkaları takan, alışveriş merkezlerinde takılan İngiliz delikanlılarını betimlemek için kullanılıyor. Türkçe’deki karşılığı ırkçı bir söylem olduğu bile önem taşımayacak kadar dile yerleşmiş olan “apaçi” kelimesi. Alışveriş merkezlerinde zaman geçiren, jöleli kabarık saçları, yırtık kotları ve beyaz spor ayakkabıları ile dikkat çeken delikanlılar Türkiye’de olduğu kadar, dünyanın en gelişmiş ülkelerinden İngiltere’de de ciddi bir işsizlik sorunu olduğunun göstergesi haline geliyor. 

2005 yılında İngilizleri gittikleri her yere götürmek suretiyle adeta kendine kitleyen sudoku yılın kelimesi seçilmiş. Eskiden olsa, sudoku dile İngilizceleşerek girecekken, olduğu gibi kabul görmesi ve yaygınlaşması, İngilizcenin de çok-kültürlü bir dil haline geldiğini gösteriyor. Yani, tüm dilleri etkileyen bir dil bile başka dillerin etkileşiminden kurtulamıyor. Elbette, kitleler halinde sudokuya yönelen tek ülke İngiltere değil. Türkiye de 2005 yılından itibaren popüler gazetelerin bulmaca eklerine girdi. 

2006 yılının kelimesi “bovvered” komedyen Catherine Tate’in Lauren karakterini canlandırdığı bir dizide sıkça kullandığı ve kültürün dil üzerindeki etkisini gösterircesine popülerleşmiş bir kelime. Rezil eden ya da sinirlendiren anlarda kullanılan bu kelimenin sözlük anlamı “mesele yaratmak”.

2007 yılının kelimesi “karbon izi” yani “carbon footprint” olarak belirlenmiş. Bir hareketin ortaya çıkardığı karbondioksit miktarı olarak bilinen karbon izi, tüketim alışkanlıklarımızın doğaya ve gezegene verdiği zararı belirtmek için ölçümlenir. İklim değişikliği konusunda Kyoto Protokolü kapsamında da çalışmaların yürütüldüğü 2007 senesine, gezegeni koruma endişesinin damga vurmuş olduğu gözlemleniyor. 

2008 yılının kelimesi “credit crunch” 2007-2008 yıllarında yaşanan küresel finans kriziyle alakalı. Kısacası bankaların kredi verme faaliyetlerini azaltma durumu olarak adlandırılabilen bu durum, Türkiye’de de üretime darbe vururken daha fazla işsizliğe yol açmıştı.
 
2009 yılının kelimesi “simples” ise reklamcılığın gücünü gösterir nitelikte. Aleksandr adında bir şirketin fiyat kıyaslama yapan bir internet sitesinin reklamında oynarken “simples” demesi kelimeyi toplumun gündelik diline yerleştirivermiş. Hangi konulardan, şeylerden hangi kelimeleri kullanarak bahsettiğimizi belirleme gücü biraz da reklamların elinde diyebiliriz. 
 
2010 yılının kelimesi “big society” [büyük toplum] Muhafazakar Parti’nin genel seçim manifestosunda kullanılmış. Yerel toplulukları ve bireyleri, siyasilerin gücünü onlara geri vererek bir araya getirmeyi ima eden bir kalıp. 

2011 yılının kelimesi “squeezed middle” ise toplumun enflasyondan, maaş iniş çıkışlarından ve kamu harcamalarındaki kesintilerden en çok etkilenen kesimini, yani orta ve düşük gelirli vatandaşları anlatıyor. 

2012 yılının kelimesi seçilen “omnishambles” ilk kez, İngiltere’nin kaotik politik durumunu eleştirmek amacıyla televizyonda, The Thick of It programında kullanılmış. Kelime, bütün, hepsi anlamlarına gelen Latince “omni” ile toplam düzensizlik, bozukluk anlamına gelen “shambles”ın birleştirilmesiyle üretilmiş. Serbest bir çeviriyle söylersek, içinden çıkılmaz hallerin hepsi ve çok daha fazlasını ima ediyor.



#piramit haber #haber #abd #internet #kredi #kamu #türkiye #altın #spor #seçim #ingiltere #parti #dünya #ucuz #Barack Obama #işsizlık #ülke #sosyal #Alışveriş #zaman #beyaz #toplum #Oxford Üniversitesi #popüler #Sözlük #politik
Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 18 Nisan 2024
İmsak 04:40
Güneş 06:13
Öğle 13:08
İkindi 16:53
Akşam 19:54
Yatsı 21:20
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 32 87
2. Fenerbahçe 32 85
3. Trabzonspor 32 52
4. Beşiktaş 32 48
5. Rizespor 32 48
6. Başakşehir 32 46
7. Kasımpasa 32 46
8. Sivasspor 32 44
9. Antalyaspor 32 42
10. Alanyaspor 32 42
11. A.Demirspor 32 40
12. Samsunspor 32 38
13. Ankaragücü 32 37
14. Kayserispor 32 37
15. Konyaspor 32 36
16. Hatayspor 32 33
17. Gaziantep FK 32 31
18. Karagümrük 32 30
19. Pendikspor 32 30
20. İstanbulspor 32 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 30 68
2. Göztepe 30 60
3. Kocaelispor 30 52
4. Ahlatçı Çorum FK 30 52
5. Sakaryaspor 30 51
6. Bodrumspor 30 49
7. Boluspor 30 46
8. Bandırmaspor 30 46
9. Gençlerbirliği 30 44
10. Erzurumspor 30 41
11. Keçiörengücü 30 36
12. Şanlıurfaspor 30 34
13. Ümraniye 30 34
14. Manisa FK 30 33
15. Tuzlaspor 30 32
16. Adanaspor 30 32
17. Altay 30 15
18. Giresunspor 30 7
Takımlar O P
1. M.City 32 73
2. Arsenal 32 71
3. Liverpool 32 71
4. Aston Villa 33 63
5. Tottenham 32 60
6. Newcastle 32 50
7. M. United 32 50
8. West Ham United 33 48
9. Chelsea 31 47
10. Brighton 32 44
11. Wolves 32 43
12. Fulham 33 42
13. Bournemouth 32 42
14. Crystal Palace 32 33
15. Brentford 33 32
16. Everton 32 27
17. Nottingham Forest 33 26
18. Luton Town 33 25
19. Burnley 33 20
20. Sheffield United 32 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 31 78
2. Barcelona 31 70
3. Girona 31 65
4. Atletico Madrid 31 61
5. Athletic Bilbao 31 57
6. Real Sociedad 31 50
7. Valencia 31 47
8. Real Betis 31 45
9. Villarreal 31 39
10. Getafe 31 39
11. Osasuna 31 39
12. Las Palmas 31 37
13. Sevilla 31 34
14. Deportivo Alaves 31 32
15. Mallorca 31 31
16. Rayo Vallecano 31 31
17. Celta Vigo 31 28
18. Cadiz 31 25
19. Granada 31 17
20. Almeria 31 14